________________
દિવ્ય દ્વીપ
જા
એવા
છે.
નાકરા,
તમે માથેરાન જા છે, દેવલાલી છે, સીમલા જાએ છે, અરે દૂર સુદૂર હવાખાવાનાં Hill Stations ઉપરજા શા માટે? જરાક વિચારો. શાંતિ માટે જ ને ! આ ઘરનું મકાન, આ આળખીતા માણુસા, સારું ખાવાનું, આ બધુ જ મૂકીને ત્યાં હાટલામાં રહેવુ પડે છે. જયાં ખાઓ છે તે અનાજ સારુ છે, સાચુ' છે એની પણ ખાતરી નથી. બીજાએ રાંધેલુ ખાઈને પણ લેાકેા રહે છે! શા માટે ? કાઈ રીતે પૈસા ખરચીને પણ સુખ અને શાંત મેળવવા. આ રાજના એળખીતા સાથે ઘણું કરી કરીને, માથાફાડ કરી કરીને થાકયા. એમાંથી મુકત થઇએ તેમ તમે ઈચ્છા છે! તેમ છતાં પણ મેં જોયુ' છે કે ઘણાં લેકે Holiday કરવા જાય છે અને હાની day કરીને આવે છે! હાની એટલે ભડકા ! ત્યાં આગળ ઝગડા કરે છે, કજિયા કરે, માથાફોડ કરે અને લડીને પાછા આવે છે! હું તમને કહું છું કે જીવતાં આવડે તે જ્યાં તમે જીવા છે. ત્યાં જ માથેરાન અની જાય.
રાજ સવારે ઊઠતાં એક વિચાર કરી. આજના મારા દિવસ મારે સરસ રીતે પસાર કરવા છે, અને એ રીતે પસાર કરવામાં જે વસ્તુ અંતરાય કરતી હાય એ વસ્તુને ફેકી દેતા શીખો. પછી તે પૈસા હાય કે પ્રસિદ્ધિ હાય. શાંતિ મુખ્ય છે અને તેને ટકાવી રાખવાની છે.
"
એટલા જ માટે તે શ્રી રામચંદ્રજીએ આખી અચેષા છેડી દીધી. એને થયું કે આ અયેયાથી કૈકયીના મનમાં દુઃખ ઢાય, મારા જીવનનુ સંગીત લૂટાઇ જતું હેાય તા તે મારે ન જોઇએ. મારે તે શાંતિનુ' સ’ગીત જોઇએ, તે માટે જંગલ સારું છે.
આજે સાધનાના સંગ્રહ હાવા છતાં દુઃખ છે, પણ આ વિચારથી સાપનેાના સગ્રહ વિના પણ સુખ થવાનુ'. એ જે આન્તરિક સુખ છે,
૮૫
એને માટે જ ધમ તમને માર્ગ ચીંધે છે. ધમ તમને ખીજુ કાંઈ કહેતા નથી. ધમ કહે છે કે તમને જે સાજ મળ્યુ છે તેમાંથી સંગીત પ્રગટાવે. આના કરતાં સારી વાત કહેનારા દુનિયામાં છે કેણુ ? હું તમને ફરીથી કહેવા માંગુ છું કે ધમ એમ નથી કહેતા કે હેામ કરો. યજ્ઞ કરી, ઘી માળા, એ બધી વાતા સાથે આપણે સંમત નથી. જ્યારે સાચું ઘી મળતું હતું ત્યારે પશુ યજ્ઞામાં દેવે નહાતા આવ્યા તેા આ vegetable ડાલડાના ઘીથી દેવા થાડા જ આવવાનાં છે? શું કરવા શ્રી માળા છે ?
ખરી વાત એ છે કે જીવન જ યજ્ઞ છે. એ યજ્ઞમાં માણસાએ એક જ વિચાર કરવાને છે કે હું એવું કાઈ પણુ કામ ન કરું કે જેથી બીજાના દુ:ખમાં હું નિમિત ખનુ. અને આ જગતમાં એક બહુ વિચિત્ર પશુ અટલ નિયમ છે કે આજે તમે કાઇને દુઃખી કરી મનમાં હસી લે કે મે તેને કેવા દુ:ખી કર્યો. પશુ કુદરતમાં એવી વ્યવસ્થા છે કે એ જ દુઃખ ફરતું ફરતુ' પાંચ દશ વર્ષે તમારી મુલાકાત લે છે. તમે પાંચ દશ વર્ષ પહેલાની એ ઘટના ભૂલી જાએ છે અને કહેા છે કે આ અણધારી આફ્ત કયાંથી આવી ? આ અણુધારી આફ્ત ઘણા વર્ષો પહેલાં કાઈને ત્યાં માકલાવી હતી તે વ્યાજ સહિત બીજા રૂપે પાછી આવી!
સૌરાષ્ટ્રના એક ભાઈ અમદાવાદમાં ન્યાયાધીશ તરીકે હતા. સવારના સમયમાં એલીસબ્રીજ આગળ ફરવા નીકળ્યા. તેમની આગળ બે માણસા ચાલ્યા જાય. તેમાના એક માણુસે બીજાનું ખૂન કરી નાખ્યું ! સવારના સમયમાં, કિનારા ઉપર ઊભાં ઊભાં એમણે જોયુ' કે પેલા માણુસ મારીને ભાગી રહ્યો છે. મરનાર બૂમ પાડીને પડયે ! એટલામાં તા માણુસે ભેગા થયાં અને પોલીસ આવી. ત્યારબાદ પેાલીસે તપાસ કરીને