Page Text
________________
૫૪
- પુરુષાર્થ: સમાજને માનવી નિર્માલ્ય તમારે તમારું જીવન નવીનતાપૂર્ણ અને ન હોવું જોઈએ. કેઈની પાસે હાથ ધરવા કરતાં હેતુલક્ષી બનાવવું હોય તે દરરોજ એક વાત વિચારઃ મરી જવું એવી ખમીરભારી ભાવના તેનામાં મારા અસ્તિત્વે આ વાતાવરણને સુંદર અને હોવી જોઈએ, આમ બને તે જ સમાજ એ સુવાસમય બનાવ્યું છે? એ વિચાર કરે તે આવે. પુરુષાર્થનું બીજું નામ છેઃ શ્રમ. માણસે તમે બીજાને દુઃખ આપનારા નહીં પણ સુખ કોઈ પણ કામ કરતાં સંકોચાવું નહીં જોઈએ. આપનારા બનો અને માણસ-માણસને સહાયક બને. શ્રમની શરમ ન હોય. મફતનું ખાવામાં શરમ
ત્યાગ : જીવનને ઊંચે લઈ જવા માટે છે. શ્રમ કરવામાં શરમ નહીં અનુભવતાં
ત્યાગ ભાવનાની પણ એટલી જ આવશ્યકતા છે. હાથ ધરવામાં શરમ અનુભવવી જોઈએ ઉલ્ટાનું
માનવીની જિંદગી લેવા માટે છે એના કરતા દેવા. કેઈપણ કામ હાથે કરવામાં ગૌરવ જાગવું
માટે વધારે છે. વૃક્ષ, સરિતા, ચંદ્ર, સૂર્ય જોઈએ. માણસોને ખરાબ કામ કરતાં શરમ
તારાઓ આપણને કંઈ ને કંઈ આપે જ છે જ્યારે લાગતી નથી તે શ્રમથી હાથે કામ કરતાં શા
માણસ કંઈ નથી આપતે. મનુષ્યમાં જે ત્યાગની માટે શરમ લાગવી જોઈએ? શ્રમ કરીને જીવન ભાવના આવી જાય, તે સમાજ માટે તે વધુ ખર્ચે જીવવાનો આનંદ જદ જ હોય છે. શ્રમ વગરને અને પિતાના માટે ઓછું ખરો. પછી સમાજને પસે શાંતિ આપતું નથી પણ શયતાનિયત ઊંચે આવતાં વાર નહીં લાગે. તમારે તમારી ઉત્પન્ન કરે છે અને તેની માઠી અસર સમાજ કમાણીને છઠ્ઠો ભાગ સારા કાર્ય માટે ખર્ચ પર પડે છે.
જોઇએ. સંચય કરવાનું કે ભેગું કરવાનું કાર્ય
તે બધા કરે છે પણ દેવાનું કાર્ય તે બાદશાહી શ્રમજીવીની શકિત, ભાવના, વિચારો જુદા દિલ હોય તે જ કરી શકે. કેઈને કંઈ આપવાનો હોય છે. જે જીવનમાં શ્રમને સ્થાન નહીં આપો વિચાર જાગે તો સમજજો કે તમારામાં આજ તે જીવનની અસ્મિતા મરી જશે ખમીર ને કઈ દેવ વચ્ચે છે! માણસાઈ ચાલી જશે. આથી સમાજમાં આજે
ઉપરોક્ત ચાર ભાવનાએ વિવા, પુરુષાર્થ, શ્રમની-પુરુષાર્થની ભાવનાની પુનઃ પ્રતિષ્ઠા કરવાની ચિંતન અને ત્યાગ વડે જીવન જીવાય તે સૂર્ય, જરૂર છે. આ ભાવના ભારતનાં નરનારીઓમાં ચંદ્ર, તારાઓ અને હવાની જેમ મનુષ્ય પણ પ્રકાશ જાગે તે આપણે ગૌરવરૂપ જીવન જીવી શકી આપી શકે, જે આજના સમાજમાં, અંધકારમય અને આવતી પેઢીને સંસ્કાર આપી શકીએ. વિશ્વમાં ખૂબ જ જરૂરી છે. ચિંતનઃ જીવનના પ્રકાશ માટે ત્રીજી
– ટૂંકી નેધ વસ્તુની જરૂર છે. ચિંતનની. જિંદગી ચિંતન માગે છેમનુષ્ય શા માટે જીવવું જોઈએ, જીવન
* ભાગ્યરૂપી સૂર્યોદય થતાં મિત્ર ઘણું
થઈ જાય છે, છાયા લાંબી દેખાય છે; પરંતુ જીવવાને હેતુ શું છે? ખાવું, પીવું, ભેગવવું
ભાગ્ય અસ્ત થતાં મિત્ર તે ઠીક, પરંતુ છાયા અને સંચય કર એ બધાનો હેતુ શું છે? એ
પણ શરીરને છોડી જાય છે! જીવનમાં નવીનતા શી છે? આનંદ શું છે?
| SR No. | 536778 |
| Book Title | Divyadeep 1966 Varsh 03 Ank 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chitrabhanu |
| Publisher | Chandulal T Shah |
| Publication Year | 1966 |
| Total Pages | 16 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Divyadeep, & India |
| File Size | 3 MB |