Page Text
________________
૧૯૧૨]
શ્રીમદ્ જ્ઞાનસારજી.
૩૪૩ ]
શ્રીમદ્દ જ્ઞાનસારજી.
શ્રી જ્ઞાનસાર મુનિ ઘણા અધ્યાત્મમસ્ત કવિ હ્યુમાંજ-વિક્રમની ઓગણીશમી સદીમાં થઇ ગયા છે, પરંતુ તેની એળખ હજી સુધી આપણતે થઇ શકી નથી, તેમણે અનેક પદો વૈરાગ્યભાવનાથી પૂર્ણ હૃદયના દ્રવિત ઉદ્ગારા રૂપે કવિત્વને Àાભા આપે તેવાં રચ્યાં છે અને તે ‘જ્ઞાનવિલાસ’ અને ‘સમયતર’ગ’ એ નામથી સ્વ. ભીમશી માણેકે ‘ જશ વિલાસ ’ અને ♦ વિનય વિકાસ ' સાથે છપાવ્યાં છે, તે પ્રસિદ્ધ થયેલાં સિવાય બીજા કેટલાંક પદો હાથ લાગ્યા છે. આ સિવાય તેમણે શ્રીમદ્ આનદધનજીની ‘ચાવીશા’ પર ઉત્તમ અને ભાવનાપૂર્ણ અનુભવપૂર્વક લાવએ ધ ગુજરાતી ભાષામાં કર્યાં છે તે પણ સ્વ, ભીમશી માણેકે પ્રસિદ્ધ કરેલ છે. આ બાલાવબેાધમાં તેજ ‘ચોવીશી' પર શ્રી જ્ઞાનવિલાસ સૂરએ કરેલ ખાલાવખાધની ઘણી ભૂલે દલાલપૂર્વક કાઢી છે, પરંતુ સ્વ. ભીમશી માણેકે તે વાદવિવાદમાં ન ઉતરતાં તે કાઢી નાંખી પ્રતિપાદક શૈલીથી શ્રી જ્ઞાનસાર કૃત · બાલાવબેાધ ' છપાવ્યા છે તે ઉત્તમ કર્યું છે. આ સબંધમાં એક ઘણી અગત્યની બાબત ધ્યાનમાં લેવા યેાગ્ય છે. શ્રી જ્ઞાનસારછ જણાવે છે કે સવત્ ૧૮૨૫ થી આનંદધન ચોવીશી પર મેં વિચાર કરવા માંડયા. સં. ૧૮૬૬ સુધી પણ વિચારતાં-વાંચતાં-અનુભવતાં એ ચેવિગ્ની' યથાન સમજાઈ શકી, છેવટ હવે તે દેહ પડશે, માટે જેટલું જેમ સમજાયુ છે. તેમ તેા લખું એમ કહી સ. ૧૮૬૬ માં વમાનમાં જે ભીમશી માણેકદ્રારા અર્થ પ્રસિદ્ધ થયા છે તે લખ્યા !' ( ખાનગી પત્ર). આપરથી અત્યારના લેખકને પૂછવાનું કે છે એવુ ધૈર્ય '? આ સબંધમાં એક વિદ્વાનના વિચારો અહીં ટાંકું છું.
"
એમ તેા ચાકસ લાગે છે કે ધર્મ અને તત્ત્વજ્ઞાન અંગે જે કાંઇ લખવું-પ્રકાશત્રુ છે તે આત્મામાં પરિણામ પામ્યા વિના લખાય-પ્રકાશાય તે પોતાને તે કાંઇપણ લાભ નથીજ પણ્ પરને પણ લાભને બદલે, આત્મામાં પરિણામ પામ્યા વિનાનું યહ્રાતદ્દા યથાર્થ લખાઇ જવાથી, હાનિરૂપ થાય છે. આ શુદ્ઘ જો સમજવામાં, શાંતિથી વિચારવામાં આવે તે! તેનુ સત્ય પ્રકટ જાય એમ છે,'
‘વર્તમાન દેશ કાળાદિ જોતાં ‘જૈન' કહેડાવવું અથવા 'જૈન' તરીકે એળખાવુ એ મને તે પાપરૂપ લાગે છે–વાસ્તવિક નહીં પણુ કહેવાતા અને જૈનનુ અભિમાન માત્ર ધરતા એવા જૈને માટે વીર્યના વ્યય કરવા એ પણુ ઉકરડે માતી વાવવા જેવું છે. હાલ એ પ્રકારના વીના વ્યયથી સ્વવ્યક્તિ (Personal Identity) ના જનસમૂહ(?) માં ( અમ્જની વસ્તિમાંથી ખસેા પાંચસે જનેામાં–સમુદ્રની અપેક્ષાએ ખામેાચીઆ જેટલામ એળખાવા રૂપ મિથ્યાભિમાનના પોષણુરૂપ લાભ થાય છે ખરો !'
આ શ્રી જ્ઞાનસારજીના ધૈય પરથી ઉદ્દભવતા એક ખાનગી-વિદ્વાન વ્યક્તિના આંતારક વિનાવાસિત ઉગારે છે તે લેખાએ વિચારવા જેવા છે.
| SR No. | 536605 |
| Book Title | Jain Shwetambar Conference Herald 1912 09 Pustak 09 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mohanlal Dalichand Desai |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1912 |
| Total Pages | 158 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Shwetambar Conference Herald, & India |
| File Size | 15 MB |