________________
૧૯૧૨)
શાલિભદ્ર.
[૩૧૧
નગરમાં ચાલવા માંડયું તેઓ બંને શાલિભદ્રને ઘેર આવ્યા, પણ તેમને ભદ્રાએ મુનિવેશમાં અગાઉ કદી જોયા ન હોય તેમ તે ભદ્રાને ખબર પડી નહિ. તે બિચારી પિતાનાજ ધ્યાનમાં હતી કે “હું આજે શાલિભદ્રને વંદન કરવા જઈશ.”—આથી તેમના તરફ ભદ્રાનું ધ્યાન ન ગયું, તે જોઈને તે બંને સાધુ ઘરથી બહાર નીકળ્યા. નગરના દરવાજા સુધી ગયા ત્યાં તેમને એક વૃદ્ધ સ્ત્રી દહીં લઈને ગામમાં આવતી હતી તે સામી મળી. શાલિભદ્રને જોઇને તેના સ્તનમાંથી દુધ ઝરવા લાગ્યું, તેથી તે તેમના ઉપર પ્રતિવાળી થઈને તેમને દહીં વહોરાવ્યું. તે લઈને તેઓ બંને પ્રભુ પાસે આવ્યા, ત્યાં આવીને શાલિભદ્ર મુનિએ કહ્યું “હે સ્વામિન, આપ કહેતા હતા કે તારી માતાને હાથે પારણું થશે, પણ એમ ન થયું તેનું શું કારણ?” પ્રભુએ કહ્યું “મેં સત્યજ કહ્યું છે !” એમ કહી તેને પૂર્વભવ (કે જે મુખમાંજ આપણે કહેલ છે તે) સંભળાવી જે વૃદ્ધ સ્ત્રીએ વહેરાવ્યું તે તારા પૂર્વભવની માતા (ધન્યા) જ હતી એમ પ્રતીત કરાવ્યું.
આ સાંભળીને પછી પારણું કરીને સર્વ વસ્તુ અસાર માનતા તે બંને (ધન્યશેઠ અને શાલિભદ) વીર પ્રભુની આજ્ઞા લઈ વૈભારગિરિ ઉપર જઇને શુદ્ધ ભૂમિ ઉપર અનશન લઈ ઉભા રહ્યા.
૮. પુત્રરત્નમાતાને ધન્ય છે ! આ પછી ભદ્રા આવીને વીર ભગવાનને વંદન કરી પૂછવા લાગી. “હે પ્રભો ! આજે મારે ઘેર ધન્ય અને શાલિભદ્ર કેમ ભિક્ષાને અર્થે ન આવ્યા?” તે સાંભળીને પ્રભુએ બનેલી હકીકત કહી.
આથી તે માતા દુઃખી થઈને વૈભારગિરિ ઉપર ગઈ એમ કહેવા લાગી. હે પુત્ર! હું ખરે મંદભાગ્યવાળી કરી કે તને મેં આવ્યો ન જાણે ! એકવાર તારૂં મુખ તે બતાવ, એમ કહીને તે બહુ રૂદન કરવા લાગી. શ્રેણિક રાજા પણ ત્યાં આવ્યો હતો, તે તેણીનું રૂદન સાંભળીને કહેવા લાગ્યો “હે શાલિભદ્ર! એકવાર તો આપ માતાને મુખ બતાવો, કારણકે માતા જેવું એક ઉત્તમ તીર્થ નથી.” પછી શ્રેણિક રાજા ભદ્રાને કહેવા લાગે “હે ભદ્રા ! તને ધન્ય છે કે આવો તને પુત્રરત્ન સાંપડયો ! ” એમ કહી તેને પ્રબોધ પમાડી એટલે તે પિતાની વહુઓ સહિત ઘેર આવી. શ્રેણિક રાજા પણ પિતાને સ્થાને ગયો.
૨ ઉપસંહાર. શાલિભદ્ર બાર વર્ષ પર્યત દીક્ષા પર્યાયપાળી પ્રાંતે એક માસની સલેખના કરી સર્વાર્થ સિદ્ધ વિમાનમાં તેત્રીશ સાગરોપમ આયુષ્યવાળા અહમિન્દ્ર (જેને સ્વામી તરીકે ઇન્દ્ર હતા નથી, તેઓ પોતે જ વિમાનના સ્વામિ હોવાથી અહસિંદ્ર” કહેવાય છે) દેવપણે ઉત્પન્ન થયા. ધન્યશેઠ પણ શુદ્ધ ધ્યાને ચડી મૃત્યુ પામી સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાને ગયા. ભદ્રા પણ અનુક્રમે વૈરાગ્ય પામી, વીર પ્રભુ પાસે ચારિત્ર લઈ તપશ્ચર્યા કરી મૃત્યુ પામી સ્વર્ગ ગઈ. ત્યાંથી આવીને