________________
૩૧૦]
જેન કોન્ફરન્સ હેરલ્ડ
[સપ્ટેમ્બર
૬. વૈરાગ્યનું તાત્કાલિક નિમિત્ત–ધન્યશેઠ શાલિભદ્રની નાની બહેન ધન્ય શેઠની સાથે તેજ નગરમાં પરણાવી હતી. તે પતિના માથામાં તેલ નાંખતી હશે તે વખતે તેની આંખમાંથી આંસુનું ટીપું ધન્યશેઠના ખભા પર પડયું. એટલે શેઠે રૂદનનું કારણ પૂછયું. તેણે ઉત્તર આપે “મારો ભાઈ શાલિભદ્ર દીક્ષા લેવાનો છે, તેથી નિત્ય એકેક સ્ત્રીનો ત્યાગ કરે છે, તેથી મને આંખમાં આંસુ આવ્યા ધન્યશેઠે કહ્યું “તારો ભા સત્વરહિત છે.” સ્ત્રીએ ઉપહાસમાં કહ્યું “જે આપનામાં શકિત હોયતો આપ કેમ આપની સ્ત્રીઓનો ત્યાગ નથી કરતા ? ” સ્ત્રીનું આ વચન સાંભળી ધન્ય શેઠે તરત જ કહ્યું “હવેથી તારા સંગમને મને ત્યાગ છે.” આ જોઈ બીજી સાત સ્ત્રીઓ કહેવા લાગી “એ સ્ત્રીને મૂર્ખ છે. એનું કહેવું સાંભળીને આપને સાહસ કરવું ન ઘટે.” પછી શાલિભદ્રની બહેને પણ કહ્યું “હે સ્વામી! મેં આપને મારી મૂર્ખાઇમાં કહ્યું છે તે તે આપ ક્ષમા કરો. હવે પછી આપને એ અપરાધ નહિ કરું. અમારા પર કૃપા કરો. આપ જેવા ઉત્તમ પુરૂષોએ એમ કરવું ન ઘટે; છતાં જે આપ સંયમ ગ્રહણ કરશો તો અમે પણ આપની સાથે જ આવીશું; કારણ કે સ્ત્રીઓ પોતાના પતિને કેમે કરી ત્યજી શકતી નથી. આ સાંભળીને ધન્યશેઠે સ્ત્રીઓને ધન્યવાદ આપે.
ત્યાર પછી તે ત્યાંથી શાલિભદ્રને ઘેર ગયો અને કહેવા લાગ્યો “હે શાલિભદ્ર ! તમે કેમ આવા કાયર છો?—કે એકેક સ્ત્રીને તજો છો ? મેં તે એક જ વખતે સઘળીને ત્યાગ કર્યો! માટે ચાલે, આપણે બંને સાથે પ્રવજ્યા લઇએ.”
૭ દીક્ષા ગ્રહણ, એવામાં ત્યાં આગળ વૈભારગિરિ પર શ્રી વીરભગવાન સમવસર્યા. શાલિભદ્ર તો હજુ સર્વ સ્ત્રીઓને તજે છે, પણ ધન્યશેઠે દાન દઈને રાજગૃહનગરથી પ્રભુ પાસે જઈને ચારિત્ર ગ્રહણ કર્યું. આ સાંભળી શાલિભદ્ર પણ પ્રભુ પાસે આવીને સંયમ લીધે. આ પછી બંને મહાવીર ભગવાન સાથે નિત્ય વિહાર કરતા જ્ઞાન મેળવીને બહુ શ્રત થયાં. વળી એક, બે, ત્રણ, ચાર માસના ઉપવાસ પ્રમુખ કરીને કાયાને શેપવા લાગ્યા.
અન્યત્ર વિહાર કરીને પાછા ફરતા ફરતા તે બંને મુનિ, વીર પ્રભુની સાથે જ રાજગૃહી નગરીને વિષે આવ્યા. ત્યાં ભવસમુદ્રનો પાર પામવાને ઇચ્છતુર એવા બહુ લાકે તેમને વંદન કરવા આવ્યા. પ્રભુએ તેમને આ પ્રમાણે દેશના દીધી મનુષ્ય ક્ષેત્ર, ઉત્તમ જાતિ, કુળ, આ ય, મોટું આયુષ્ય, બુદ્ધિ, ધર્મશ્રવણ, શ્રદ્ધા, અને સંયમ આ સર્વ આ લેકમાં દુર્લભ છે.”—અન્યદા માસક્ષપણને પારણે ધન્ય શેઠ અને શાલિભદ્ર બંને ભક્ષાને અર્થે જતાં પ્રભુને વંદન કરીને પૂછવા લાગ્યા, “હે પ્રભો ! આજે અમારું પારણું કોના હાથે થશે ?' પ્રભુએ કહ્યું “હે શાલિભદ્ર ! આજે તને અને ધન્યને તારી માતાને હાથે પારણું થશે.” આ સાંભળી અલિભદ્ર “ઈચ્છામિ ' એમ કહીને પ્રભુને વંદન કરીને ધન્યને સાથે લઈને ભિાને અર્થે