________________
શ્રી જૈન વે. કા. હેરલ્ડ.
(૧૫) સમકીત વિના શ્રાવક કહી શકાય કે કેમ ? અને શ્રાવક કેટલામે ગુરુ સ્થાને હોય ? (૧૬)
૧૯૦
નવા જીવા ઉપજી શકતા નથી. ભવ્ય જીવો આ કર્મથી મુક્ત થઇ મેફે જાય છે. અને ભવિષ્ય કાલ અનત છે તેથી સંસારમાં કાઇ કાલે ભવ્ય રાશીના અભાવ થઇ જાય એમ સભવે છે તેના શું ખુલાસા ?
આશા છે કે કાઇશ્રી ઉપરાક્ત પ્રશ્નના યથાર્થ સતાષકારક ઉત્તરા જેમ બને તેમ અતિ વરાએ આ પત્રદ્વારાએ કે “જૈનપત્ર” દ્વારાજ આપવા કૃપાવંત થશે। જેથી મારા જેવા ખીન્ન તત્વ જિજ્ઞાસુઓને ચિત્ત પ્રસન્નતા તેના સમાધાનના નિમિત્તરૂપ થાય. બીજા પણ કેટલાક પ્રશ્નાના ઉત્તરાની અભિલાષા છે પણ આટલા ઉત્તરા પ્રાપ્ત થયા પછી આપ શ્રીની સેવામાં મૂકવા અભિપ્રાય છે.
—ગુલાબચંદ સેાભાચ’દ
ઉપદેશકના ગુણા.
સુજ્ઞ મુનિવચાં!
આ ચિત્રિત અખિલ સૃષ્ટિમાં-એક ગ્રહસ્થ પોતાના એક ગૃહમાં, એક કૌટુબિંક સ્વ કુટુ’બમાં, એક જ્ઞાતિ અગ્રેસર પેાતાની જ્ઞાતિમાં, એક રાજા સ્વદેશમાં, તેમજ શાણી શાંતિ પ્રીય ખ્રીટીશ સરકાર હિ ંદુસ્થાનમાં બાદશાહ મહારાજા તરીકે સત્તા ધરાવે છે. તથાપિ માંપ્રતિક સર્વોપરી સાર્વભામ બ્રીટીશ સરકાર તે પણ પ્રખર સત્ય ધર્મોપદેશકની અચલ સ· ત્તાને સ્વીકાર શું નથી કરતી?
ખાંધવા ! વળી આ વિશ્વમાં કાઇ અધિકારથી, કવા ધનથી, વા વિદ્યા વિલાસથી, અથવા કાઇ પ્રકારની કલાકલાપથી, મનુષ્ય પ્રાણી પ્રભુત્વ મેલવવા પ્રયત્નશીલ બને છે, તથાપિ જે ઉપદેશક પેાતાની ઉત્તમ વાણીના શુદ્ધ પ્રવાહથી, જે પ્રભુત્વ મેલવી શકે છે, તે અવર્ણનીય-અલૌકિકજ છે. ઉપદેષ્ટા સકલ પ્રાણીની પૂર્વ કર્તવ્ય પ્રણાલિકાની દેરી સ્વહસ્તગત કરી, સન્માર્ગ પ્રતિ વલણ કરાવવા સમર્થ ખતી શકે છે. અતિ હિંસક અન્યાય પ્રોય પ્રાણીને, પરન કરૂણાશીલ બનાવી, પરમ પ્રમાણિકતાના ઉચ્ચ શિખર પ્રત્યે આરાહણ કરાવી શકે છે.
આટલી ભૂમિકા વિચીતે, હવે મૂવિષય તરીકે ‘ ઉપદ્દેશકના ગુણ્ણા ’” એ વિષય પરત્વે લેખક સ્વલેખિનીને આગલ ચલાવવા પ્રયત્નશીલ બને છે. પ્રથમતઃ ઉપદેશક, અને તેમનાં ગુણા વિષે પ્રથક્કરણ કરતાં, ઉપદેશક કવા ઉપદેશ, વ્યાખ્યાતા, વ્યાખ્યાન કર્તા, ભાષણ કરનાર (કારક) એ પર્યાયવાચી શબ્દો છે, ત્યારે ઉપદેશકવ શક્તિ પ્રાપ્ત કરવા કયા ગુણાની જરૂર છે ? યથા જ્ઞાન, સાહજિક મનીષા, ઉપદેશ પદ્ધતિ એ ત્રિપુટીની પ્રથમ અત્યાવશ્યકતા છે. એ ત્રિપુટીમાં અન્યતમ (બુદ્ધિ જ્ઞાન કિશ પદ્ધતિ)ના અસ્વીકાર કરવાથી, વ્યાખ્યાત કયાય ઉપદેશકન શક્તિ મેલી રાકતા નથી, દાખલા તરીકે અન્ય
