________________
૧૭૨
જેનયુગ
કારતક-માગશર ૧૯૮૩
હિવ ક્ષણ જાતઈ વરસ સઉરે,
કાવ્ય. જાઈ મઝ વિલવંત. ૧૯ સુણિ સા. ઓઢી ચાદર ચીર સુંદર કસી દીલી કસ કાંચલી, જઈ કરવત સિર તાહર રે,
આંછ લોચન કાજલે સિરિ ભરી સીમંત સિંદૂરની, દીજત સિરજણહાર;
લેખ સાથિઈ નેમિકુંવર સવે ગાવિંદની સુંદરી, વિરહ વિહોલ્લાં સાજણ રે.
વાડીએ ગિરિનાર ડુંગરિ ગઈ સિંગારિણી ખેલિવા. ૩૧ તુ તું જાણત સાર રે. ૨૦ સુણિક
રાસક, ઉલંભા કહિઉં કણ હરહં રે,
વસંત ખેલણિ સાથિઈ દેવર દેવરમણી સમ ગોરી રે કુણનઈ દીજઇ દાસ;
પતલી ગિરિનાર ગિરિ અંબાવનિ બાવનિ ચંદની હીરાણુંદ હિવ ભૂઝવઈ રે,
ગોરી રે. ૩૨ કીજઈ મનિ સંતોસ. ૨૧ સુણિ, અનંગ જંગમ નગર બહુપરિ પરિણવા મનાવણ હીરાણંદ કૃત વિદ્યાવિલાસરાસર. સ. ૧૪૮૫
હારી રે, લ. સં. ૧૬૨૬.
લલાટ ઘટિત ધન પાયલિ કુંકુમ કુમાર રમાડનારીરે.૩૩ સેમસુંદર સૂરિએ રચેલો કહેવાતે પણ ખરી
આંદોલ. રીતે તેમના શિષ્ય રત્નમંડન ગણિએ રચેલો રંગ
કુમાર રમાડઈ નારિ હીંડેલે હીંચણૂહારિ, સાગર નેમિફાગ ત્રણ ખંડમાં છે તેમાં પહેલાં નેમિ
ઉગિ બઈમારીએ સયરિ સિંગારીએ, નાથને જન્મોત્સવ, બીજામાં વિવાહ અને ત્રીજામાં
થાઈં થમણિ શેર દલઈ દીહર દેર; . મેક્ષગમનને અધિકાર છે. વિષય રસિક છે ને કૃતિ
કંચણ ચૂડી એ રણકઈ રૂઠીએ. પણ રસમય છે. પંદરમા શતકની ભાષાને સુંદર
દેવર (માર) ઉરવરિ હાલ, વઉલ સિરિ સુકુમાર, નમુનો પૂરો પાડે છે. આમાં પહેલાં કાવ્ય (શાર્દૂલ)
નવ નવ ભંગી એ કુસુમચી અંગીએ. પછી રાસક, ને પછી અદેલ ને ત્યાર પછી ફાગ અનુ
ત્રીકમ તરૂણી તુંગ, વિચઈ સુચંગ
અતિ અણીયાલઉં એ ખૂપ ખુણાલઉ એ. ૩૫ ક્રમે એમ છંદમય રચના છે. આમાંથી નમુના લઈએ - વસંત માસમાં વનરાજી ખીલી છે ત્યાં કૃષ્ણની સ્ત્રીઓ
આજ રત્નમંડન ગણિએ નારી નિરસ નામને પિતાના દીયર નેમિનાથને વસન્તોત્સવ ઉજવવા
ફાગ (શાંતરસરાશિ રાસક) બાવન કડીને ર ગિરિનાર લઈ જાય છે તે પરણવા સમજાવે છે.
છે તે પણ ઘણો લલિત, અર્થગંભીર અને કાવ્યમય
છે. તેમાંની એક કડી નીચે પ્રમાણે છે. કાવ્ય (શાર્દૂલ)
રતિ પહુતી મધુ માધવી સાધવી શમરસપૂરિ, આવી એ મધુ માધવી રતિ ભલી ફૂલી સવે માધવી, જિમ મહમહી મહીલ સીતલ સ્વજસ કપૂરિ..૨ પાલા ચપકની કલા મયણના દીવા નવા નાકલા,
માંડણ શ્રેષ્ઠીએ સં. ૧૪૯૮ માં રચેલા શ્રીપાલ પામી પાડલ કેવડી ભમરની પૂગી રૂલી કેવડી, રાસની જાની પ્રત પરથી એક નમુને આપીએ છીએ. લે દાડિમિ રાતડી વિરહિયાં દોહી હુઈ રાતડી. ૨૭
શ્રીપાલ રાજા જોડેસ્વાર થઈ ફરવા જતાં કોઈ તેને
રાજાના જમાઈ તરીકે ઓળખાવે છે તે સાંભળી સુલલિત ચરણ પ્રહારઈ મારી કામિની લોક,
પિતાને દુઃખ થતાં સસરાનું સુખ છડી સ્વભુજાએ ધિક વિસંતિ અભાગીયા અભાગીયા તહવિ અશોક ૨૮
સુખ પ્રાપ્ત કરવા વિદેશ જવાનો નિશ્ચય કરે છે. કવભરિ કરઈ પરીરંભ રંભા સોભાણી નારિ,
એકદા એ શ્રીપાલ રાઉ, વનિવનિ કુસુમ રોમ રોમાંકુર કુરબક ધરઈ અપારિ. ૨૮
ચડ્યા તુરંગમિ સાંચઈ એ; પૂરઈ ષપદ ઉલટ કૂલિ કયાં વન ખંડ
ગામડાનું અબુઝ કઈ એક, ત્રિભુવનિ મદન મહીપતિ દીતિ અતિ પ્રચંડ. ૩૦
ચટલે ભુ તે વાત કરીએ, ૫
કાગ.