Page Text
________________
તા
૧૬-૪-૧૯૪૦
જૈન યુગ.
g
=
=
=
==
==itute
| કોન્ફરન્સ–શિથિલતા નિવારણ.
LIISIOC
આવે છેમાન સહરલાલ નેહર
= == ==ા શ્રી. નાગકુમાર મકાતી-વડોદરા.
= = = = B આજે કોન્ફરન્સને મજબૂત અને પ્રગતિશીલ બનાવવા જોઈએ. પ્રમુખ પસા પાત્ર હોય તે સાથે વાંધો નથી પણ ઉદાહ ચાલી રહ્યો છે તે ટાંકણે તેની શિથિલતા નિવારવાને માત્ર એટલા જ ગુણ ઉપર પસંદગી ઉતારવી ન જોઈએ. લાયલગતા મારા વિચારો નમ્રભાવે રજુ કરવાની તક લઉં છું. કાતનું માપ સમાજની સેવા કરવાની ધગશ ઉપરથી નીકળવું કોન્ફરન્સમાં આવેલા દૌર્બલ્યનાં મુખ્ય કારણે મને નીચે ઘટે. આધવેશનના દિવસે પૂરતી ખુરશી શોભાવી સખાવતને પ્રમાણે જણાય છે.
એક ટુકડે ફેંકી ઈતિ કર્તવ્યતા સમજનાર પ્રમુખથી હરગીજ (૧) વિશિષ્ટ કાર્યક્રમને અભાવ. (૨) પ્રમુખની પસંદગી. સંસ્થાનું કાર્ય થઈ શકવાનું નથી. માત્ર પૈસાની લાયકાતવાળા (૩) કાર્યકર્તાઓની ઉણપ. (૪) સમાજ સં૫કીને અભાવ. પ્રમુખને પસંદ કરવાની પ્રણાલિકાને ભંગ કયે જ છૂટકે છે. (૫) સ્થાનિક સમિતિઓની નિષ્કિયતા. (૬) અધિવેશનમાં થતા (૩) કાર્યકર્તાઓની ઉણપ:-કાર્યકર્તાઓની અછત કરાવોનું સ્વરૂપ. (૭) સંસ્થાનું નામ.
એ પણ કેન્ફરસની શિથિન્નતાનું મોટું કારણ છે. આપણી ઉપરનાં કારણેની સંક્ષિપ્તમાં સમીક્ષા કરીએ.
પાસે જે કાર્ય કરે છે તે અતિ નાની સંખ્યામાં છે. જે છે (૧) વિશિષ્ટ કાર્યક્રમને અભાવ:–કેન્ફરન્સની શિથિ- તે પિતાના અંગત કાર્યભારથી વધુ પડતા દબાયેલા છે. લતાનું સૌથી અગત્યનું કારણ તેની પાસે ચક્કસ, સંગીન અને સહૃદયી અને સેવાભાવી છતાં, સંસ્થાનું કામ જોઈએ તેવી નક્કર કાર્યક્રમને અભાવ છે એમ મને લાગે છે. સમાજના આમ સારી રીતે ન કરી શકવાના સંકેવાળા છે. પ્રમુખ અને વર્ગ રસ લઈ શકે અને જેના વિશાળ સમૂહના હિતને કાર્યકરોમાં સમૂહને વિશ્વાસ હોવો જોઈએ. તેમની નેતાગીરીમાં પશે એ કાર્યક્રમ તથા સુધી હાથ ઉપર લેવામાં ન આવે એ શ્રદ્ધા હોવી જોઈએ તેમણે સ્થળે સ્થળે ફરીને પ્રચાર કરે ત્યાં સુધી આખો સમાજ સંસ્થામાં રસ લેતા થાય નહિ અને જોઈએ. કોન્ફરન્સને સંદેશ ઘેર ઘેર પહોંચાડવું જોઈએ. સંસ્થા મૃતપ્રાયઃ બને એ તદ્દન સ્વાભાવિક છે.
પ્રચારક રોકી પ્રચાર કરવાની પદ્ધતિ બરાબર નથી. પ્રચારક કાર્યક્રમની પસંદગી એ પણ એક વિરાટ અને વિકટ સારી હોવા છતાં સમાજ તેને પિછાનતે હેત નથી. તેનામાં પ્રશ્ન છે. જૈન અને જૈનેતર સમાજના કેટલાય પ્રઓ સમાન સમાજ શ્રદ્ધા મૂકી શકતા નથી. આ જાતના પ્રચારને પરિ. અને સર્વસામાન્ય છે. દાખલા તરીકે રાષ્ટ્રિય પ્રશ્નો બનેના
ણામ શુન્યમાંજ આવે છે. જે આગેવાનોમાં સમાજને શ્રદ્ધા એક અને અભિન્ન છે. આવા પ્રશ્નો માટે કોન્ફરન્સને ખાસ
હોય, જેમના શબ્દોને સમાજ માનપૂર્વક સાંભળો હોય તેમણે વિચારણા કરવાની રહેતી નથી. સિવાય કે શુદ્ધ રાષ્ટ્રિય
ઘરની બહાર નીકળવું જોઈએ. પંડિત જવાહરલાલ નેહરૂ કે સંસ્થાઓએ નકકી કરેલા આદર્શો, ભાવનાઓ અને કાર્ય
સરદાર વલ્લભભાઈથી એક વખતની ફેણીમાં જેટલો પ્રચાર કમોને જૈન સમાજમાં પ્રચલિત અને લોકપ્રિય કરવા તે
થઈ શકે તેનાથી શતાં ૫ણુ સામાન્ય પ્રચારકથી ન થઈ શકે. પિતાનાથી બનતા પ્રયાસ કરે. પરંતુ જૈન સમાજના સામા
તેવીજ રીતે કેન્ફરન્સના અધિનાયક અને મોવડીઓ જરા જિક, આર્થિક, ધાર્મિક તીર્થ વિષયક અને તાત્વિક કેળવણી
વધારે ભોગ આપી પ્રચારાર્થે નીકળવાનું ઉચિત ધારશે ત્યારે જ વિષયક પ્રશ્નો-ઈતર સમાજથી કેટલેક અંશે ભિન્ન અને
કોન્ફરન્સ પ્રત્યે જરૂરી આદરભાવ પ્રકટશે. ત્યાં સુધી સંગીન નિરાળા છે તેને ઉકેલ જૈન સમાજ પિતાની રીતે પિતાની
પ્રગતિ થવી અસંભવિત છે. કાર્યકરોની અછત હોવાથી વિશિષ્ટ સંસ્કૃતિ પ્રમાણે કરી શકે. પરંતુ આવા પ્રશ્નોનું
આપણે નવિન કાર્યકરો ઉત્પન્ન કરવાની પણ ઘણી જરૂર છે. ચક્કમ સ્વરૂપ નક્કી કરી તેને અનુલક્ષી સ્પષ્ટ કાર્યક્રમ ઘડવામાં
નેતાઓની ફેરણીમાંથી આવા અનેક કાર્યકરો નીકળી આવે તેજ સંસ્થા વિકાસ સાધી શકે. આજે કોન્ફરન્સ પાસે ના ખાસ સંદેશ નથી. કોન્ફરન્સ શું છે? શું કરી રહી છે? તે (૪) સમાજ સંપકને અભાવ:–કેન્ફરન્સની શિથિકથા આદર્શો માટે ૫ડી છે? એવા સવાલે કરનારને સંતે લતાનું એક બીજું કારણ સમાજ સાથે સતત સંપર્કમાં આપી શકાય એવા જવાબે આપણી પાસે તૈયાર નથી. તેથી રહેવાની તેની શિથિલતા છે અધિવેશનના ત્રણ દિવસ પછી ભણેલા અને અભણ, ધનિક અને સામાન્ય નોકરીયાત અને કોન્ફરન્સ જેવી કઈ ચીજ છે કે કેમ તે લેકે ભૂલી જાય વેપારી, યુવાન અને વૃદ્ધ, સ્ત્રી અને પુરૂષ એવા સર્વ પ્રકારના છે. સમાજ સાથે સંપર્કમાં ન રહેતી સંસ્થા ચિરંજીવ બની જેને રસ લઈ શકે તેવા વિસ્તૃત કાર્યક્રમ હાથ ઉપર લેવામાં શકતી નથી. સંપર્ક એ સંસ્થાનું પ્રજીવક તત્વ છે. સંસ્થાની ન આવે ત્યાં સુધી સંસ્થાનું દૌર્બલ્ય નાશ પામે ચેતનવંતી નાડીના ધબકારા હમેશાં સમાજના કાન ઉપર એમ લાગતું નથી.
અથડાયા કરવા જોઈએ. સંપર્ક સાધવાનું અને સંસ્થાને (૨) પ્રમુખની પસંદગી કાર્યક્રમ નક્કી કર્યા પછી સંદેશ પહોંચાડવાનું સાધન આજે વર્તમાન પત્ર છે. કોન્ફરસંસ્થા માટે મહત્વનો પ્રશ્ન તેના પ્રમુખને લગતે છે. સંસ્થાના સને પિતાનું મુખપત્ર છે. પણ તે આજે સમાજમાં કેટલે વિકાસ માટે અને તેને મેન્ગ વધારવા માટે પ્રમુખ ઉપર ઘેર જાય છે? તેની નકલે કેટલી ખપે છે ? તે કેટલું વંચાય મહત્વને આધાર છે. બુદ્ધિ, સહૃદયતા, ઉત્સાહ અને સેવા છે ? તેમાં વાંચવા જેવું કેટલું આવે છે? આ બધા ઉપર ભાવની ધગશવાળી વ્યક્તિઓમાંથીજ પ્રમુખની પસંદગી થવી તેની ઉપયોગિતાને આધાર છે. મુખપત્રનું લવાજમ માત્ર
| SR No. | 536280 |
| Book Title | Jain Yug 1940 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mohanlal Dipchand Chokshi |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1940 |
| Total Pages | 236 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Yug, & India |
| File Size | 24 MB |