________________
'
ન યુ
તા ૧-૭-૧૯૪૦
તેમાં પણ અંગ્રેજી છતા અને સાતમાં ધારણમાં તે એક એક કલાસ છે, તેથી અંગ્રેજી પાંચમાં ધારણમાં અભ્યાસ કરતાં
પડતા જૈન વિદ્યાર્થી એ. વીમામાંથી પચાસ ટકા પાસ કરે હૈ, ના પ્રસંગે બાબુ
પનાલાલ પૂરનચ'દ જૈન દ્વાફૂલના ટ્રસ્ટી સાહેબાને મારી નમ્ર વિનંતિ છે કે મુંબઇ મ્યુનિસિપાલીટી ગુજરાતી ચેાથા ધારણ સુધી મફત શિક્ષણ આપે છે, તે આપ સાહેબે ગુજરાતી ધારણ બંધ કરીને તેના બદલામાં અંગ્રેજી ધરણ વધારે ઉઘડવા. આ ન બની રાકે તેા અંગ્રેજી છઠ્ઠા અને સાતમાં ધારણના બે કલાસ કરવા. આ બે સૂચનામાં કાંઇ ન બને તે મુંબઈના સખી જૈન ગૃસ્થાને મારી વિનંતિ છે કે માંગરાળ જૈન કન્યાશાળામાં જેમ બબે કલાસ ઉધાડવાની શરતે રૂપીયા દશ હજાર કાઇ સખી ગૃથે આપ્યા, તેવી રીતે અંગ્રેજી તથા સાતમું ધારણના એ કલામ ઉઘાડવા વાસ્તે રૂપીયા આપશે, તે સીવાય બાબુ પનાલાલ પૂરનચંદ જૈન હાઇસ્કૂલના ટ્રસ્ટી સાહેબાને જણાવવાનું કે આપ નવા વિદ્યાર્થીએ દાખલ કર્યા ત્યારે સાધારણ વિદ્યાર્થી તરફ ખાસ ધ્યાન આપવાની જરૂર
છે. કારણ કે શ્રીમતે તે પોતાના છોકરાને શ્રી ખરચીને પણ ભણાવી શકશે, પણ ગરીબ માણસા નિંદ્ર ભણાવી શકે. આજે તે હાષ્ટસ્કૂલમાં જે માણસેા ઘેરે ટયુશન રાખે છે તથા મેટી ભરી શકે છે તેવાના છેકરાઓ પણ દાખલ થાય છે, તે આ સૂચના ઉપર ઘટતું થાય.
સ્કૂલના અભાવે રઝળી
મુ་બની કાન્ફરન્સ કેળવણી પ્રચાર સ્થાનિક સમિતિ પર આ વખતે કુલ્લે એકા બે ફાર્મ આવેલા, તેમાં મેટા ભાગના ફાર્મા અંગ્રેજી ઉંચા ધારણના વિદ્યાર્થીએાના હતા; તેઓએ સ્કૂલ ફી તથા પુસ્તકાની માગણી કરેલી. આ ઉપરથી જોઈ શકાય છે કે આપણી સમાજના વિદ્યાર્થીએ જે અંગ્રેજીમાં અભ્યાસ કરે છે, તેને અસાધારણ ફી ભરીને ભરડા કે ફ્લેશીપમાં દાખલ થવુ પડે છે, અને ઘણા વિદ્યાર્થીઓ અભાવે ભણતા જ નથી. બાપુ પનાલાલ પૂરનચંદ જૈન હાલમાં અમૂક વિદ્યાર્થીએને જ લેવાના હોય છે, અને उठाई और कलम रखते हुए बोले- "अहा, डाक्टर साहब ! આપ, આપને સ્વયં ચ ઇ યિા, મૈં તો આપ સોળ સે નિરને માતા ટી) દિવ, જુસ સૌ હૈ !
કીના
,,
રાજી-પ્રશ્નોત્તર ઃ વાર્દીનાની ને મેરી સૌર્ સંત જાતે દુર્ પૂજા—“ આવા પરિચય ? ’’
ટાટર્ ને રિશ્વય તેના પ્રારંમ દિયા। આગ મેં માનતાપી हूँ उस दिन श्रीनाहरवी का परिचय देने में उन्होंने जरा भी अत्युक्ति से काम नहीं लिया था, वह तो आवश्यकता से મીમહા ગયા થા । . હાં, શ્રીમાન્ નાગી જો મેરા પરિચય તેને મેં દ્દીને મેર રોને પર માઅત્યુત્તિ સે કે હી. શિયા) નાનો મુન મેં સંપ મા છે
दबा जा रहा था ।
વળી આ બાબતમાં વિશેષ ધ્યાન ખેંચવાનું એ છે કે બાજુ પનાલાલ દ્વાઇસ્કૂલ જેવી સખાવતી હાઈસ્કૂલે તે માર્કના જામધારણ ઉપર નજર રાખવા કરતાં ગરીબાઈ તરફ નજર રાખવાની ખાસ જરૂરિઆત છે. જો કે માનાધારણથી સ્કૂલનુ ધણ ઊંચુ જળવાઈ રહે છે, પરંતુ ગરીબ વિદ્યાયી
એને જે નિરાશા ઉત્પન્ન થાય છે તે બહુ શોચનીય છે.
डाक्टर को बात की समाप्ति के साथ ही श्रीमान् નાદરની કે રામજી મુષ્ઠિત હો મેરી તરહ ગયે મેં जरा लज्जित हो गया ।
નારગી ને મુન્નને પૂછાત્ર આયે, ઢાં ર્ હૈ!''હું અને મારી પર ચણા મમદ ચાર બો યાર્ચે આમ ટુ, સૌ ો વધુ રાજ માર્કે રડતી હું મને નાહરની પુરાતક્ષ્ય ને ટ્રો જોડે વિદ્યાર્ નથૈ । યે વહુજ્ઞ ચે, ૩નશ્રી પ્રતિમા વટ્ટુપુથ્વી શ્રી । ન મુલ છે. ખત્ત્તારૂં છે આર્રમ દૂર સૂથળ, ટેવ, વિદ્યારી ઔર માગ જે રીય,
આ ઉપરાંત એક બીના તરફ્ અમે હાઇસ્કૂલના સંચા લંકાનુ વધુ ધ્યાન ખેંચવાની આ તકે જરૂર જોઇએ છીએ. સ્કુલ ખુલી ગયા પછી નવા વિદ્યાથી એની ચેકબધ અરજી દાખલ થવા માટે આવે છે, જેનું પ્રમાણ લગભગ સેંકડા ઉપરનું . આ વિદ્યાર્થી બની જાયકાત માટે એમની પરીક્ષા છે, જેનુ પરીણામ એ આવે છે કે પરીક્ષામાં પાસ ન થનારા જે લેવાય છે, તે સ્કુલ ઉઘડી ગયા પછી ઘણા દિવસે લેવાય વિદ્યાથી પનાલાલ સ્કુલમાં તે સ્થાન મેળવી શકતા નથી; પરંતુ અન્ય સ્કુલેમાં પણ જગ્યાએ ભરાઇ ગયેલી હાવાથી સ્થાન મેળવી શકતા નથી અને કેટલા કીસાઓમાં તે ગુપ્ત, પ્રાસાનૢ ઔર્ પન્ત જે યુગ તાજી કવિતાનો ધામિદાઢી કરવા છતાં પણ દાખલ થઈ શકતા નથી. અંતે વિદ્યામેં ઉપર જણાવ્યું તેમ ઉંચી ફી આપતાં અને સબળ દાડાફૅસિદ્દાસ સુન મેં ગિતના વિસ્મિત દુશ્રા, રતના ફોનz-ઈઓને રખડી જવું પડે છે. આ બીના ઘણી જ મહત્વની વિનોદ મી મેં સમજતા હું, સમા વિસ્તૃત કૌર ચેપળા છે. અંતે મારા પ્રાણી સિમિતના મંત્રી તરીકેના ઋતુ વર્ણના અધ્યયન અધિકાંશ પ્રવાર 8 મી મદદ અને શૃંગ અને ઉપરથી હું જોઈ શકું છું કે આ મુકી કિંસે की तो उनमें विलक्षण विज्ञता देखी। आपने शायद इस દિવસે વધતી જાય છે, તે આ મુશ્કેલી તીવારણ માટે બાજી પનાલાલ સ્કુલના સંચાલકાએ વિદ્યાર્થીની પરીક્ષા વહેલી લેવા पर एक पुस्तक भी लिखी है। ( સ ) પ્રબંધ કરવો. ખામ જરૂરી છે. ( ‘માધુરી’તેં રષ્કૃત)
તે
—મરીચ જે ગલાશ
આ પત્ર શ્રી. મનસુખલાલ હીરાલાલ લાલને શ્રી મહાવીર પ્રીં. વસ, સીલવર મેનશન, ધનજી સ્ત્રીટ, મુંબઇ ખાતેથી છાપ્યું, અને મી. માણેકલાલ ડી. મોદીએ શ્રી જૈન શ્વેતાંબર કાન્ફરન્સ, ગેડીછની નવી બીલ્ડીંગ, પાયધુની મુબઇ ૩, માંથી પ્રગટ કર્યું છે.