________________
જૈન યુગ
તા. ૧-૨-૩૫
-
-
-
-
ધાર્મિક પરિક્ષા.
માં ઉપદેશક સમુદાય જુદા જુદા નાના નાના જુગમાં વહેંચાઈ ઘરના મુલકમાં અથવા તે ગ્રામ્ય વિભાગમાં કે જયાં તેઓના દર્શન માટે તેઓની વાણું સાંભળવા માટે બીચારા લેક તલસતા કા છે તે નરક વિકાર લંબાવે, તે તેઓને પણ એ યશન બોર્ડ તરફથી પ્રતિજ ડીસેમ્બર માસમાં પણું જોવાનું મળે. દર્શન માટે તલપતા શ્રાવક સમુદાય ધાર્મિક વિષયની પરિક્ષા લેવામાં આવે છે: અને કોન્ફરન્સનું ધર્મની ભાવના મેળવી શકે, અને એ રીતે તેઓ પિતાનું એ કાર્ય કેટલાક જીવંત કાર્યોમાંનું એક છે એમ કહેવામાં જેનલ નીભાવી શકે અને સાથે સાથે તેના ઉપદેશક મહાનુભાવો અતિક્તિ જેવું નથી. જે પરિક્ષાના ઈતિહાસમાં ઉંડા પણ અનંતુ પુણ્ય હાંસલ કરી શકે.
ઉતરીશું તે જણાશે કે વર્ષો જતાં એમાં પ્રગતિ થતીજ આજે આ બાબતમાં રૂઢિચુસ્ત મનાતાં વીરશાસને
છે. પરિક્ષા લેવાના સેન્ટર યાને કંથળે વળ્યા છે એટલું જ પત્રથી માંડી સુધારક પત્ર સુધી દરેક પત્રના 'કલમમાંથી ત: પણ એ સેન્ટરમાં પરિક્ષા આપનાર સંખ્યા પણ વૃદ્ધિ ગત એજ સૂર નીકળે છે કે આ મહાનુભાએ પતિની હાલની થતી ચાલી છે. અલબત એટલું કહેવું પડશે કે પુત્ર વિદ્યાર્થી સમુચિત વિહાર દૂર દૂર સુધી લંબાવવાની અનિવાર્ય આવશ્યકતા
કરતાં સ્ત્રી વિદ્યાર્થીગણુની સંખ્યા સવિશેષ છે, એના કારણેમાં ઉભી થઈ છે.
અવગાહન કરીશું તે બે ત્રણ બાબતે ખાસ આપણુ લક્ષમાં એક નમુનેદાર જૈન હાઇસ્કુલ
આવ્યા વગર રહેશે નહીં. એક તે પુરુષજાતિ કરતાં મુંબઈમાં બાબુ પનાલાલ હાઈકુલને સ્થપાયા ૨૯ વર્ષ નારીજાતિમાં ધર્મપ્રેમ અને તે પરત્વે શ્રધ્ધાવધુ પ્રમાણમાં થયાં, તે નિમિત્તે તે કુલ રજત મહોત્સવ ઉજવવામાં આવે કરિંગેચર થાય છે. તેથી પંચપ્રતિક્રમણ અન્ય સુત્ર કે હતા, તેને છેલ્લે દિવસે ના. ૨૦-૬-૩૫ના રોજ સર પુત્તમ વિચાર નવતત્વ આદિ પ્રકરણોના શિક્ષણ પ્રતિ રાજે દાસ કોરદાસના પ્રમુખપણાં નીચે એક ભવ્ય મેળાવડે તે કને તેમનું મન વળે છે. એ સર્વને''કહાય કરવામાં તેમને રસ - પાસેનાજ ચગાનમાં કરવામાં આવ્યા હતા તે વખતે રીપોર્ટમાં પડે છે. બીજી વાત એ પણ યાદ રાખવાની છે કે જેટલા જણાવ્યા પ્રમાણ અત્યાર સુધીમાં આશરે ૭૦ વેળાર્યો આ પ્રમાણમાં કન્યાશાળી અને શ્રાવિકાશાળા સુવ્યવસ્થિત અને પ્રાથમિક શિક્ષણમાં તથા ૩૫૦૦ અઘરે વિદ્યાર્થીઓ માધ્યમિક ધારણસર ચાલે છે એટલા પ્રમાણમાં પાઠશાળાનું સંચાલન
1ી નથી થતું. વિદ્યાર્થી સમુદાય માટે જે 'કેળવણી દેનારી સ્કૂલમાં શિક્ષણ આપતા હોવાથી અને આશરે રૂ. ૫૦૦૦
વ્યવહારિક સંસ્થાઓ ય છે એ મોટા ભાગે સાર્વજનિક ને વાર્ષિક ખર્ચ હોવાથી શિક્ષણ બહુ સારૂ અપાતું હોય,
હોઈ એમાં ધમ સંબંધી શિક્ષણ અપાતું જ નથી. ત્રીજી એમ લાગે છે. સ્કુલમાં ફી બીલકુલ લેવાતી નથી. આ ૩. ૧૦૦૦ ને ખર્ચ પણ વધતા વધતા રે, ૬૨૦૦૦ વધી
બાબત એ પણુ ઘણેખરે સ્થળે નજરે ચઢે છે અને તે એ છે
કે ઉગતા જુવામાં ધર્મના તત્વે માટે શ્રદ્ધા ઓછી જણાય હચિવા માટે ટ્રસ્ટીઓએ સ્કીમ કરેલી છે તે પ્રમાણે નિયમસર વજ જશે અને શિક્ષકોના પગાર દર, વસે વધ્યાજ જશે.
છે અને નાસ્તિકતાનું પ્રમાણ વધવા માંડયું છે. ઘણી વાર આ પ્રસંગે પ્રમુખ ટી શેઠ જીવણલાલે કાગળ લખી છે. તંત્ર માન્યતાની વાત કરનારા પિતે પણું સ્વતંત્રતા કે કર્યું હતું હતું કે તેમની માતુશ્રી. બાઇ પાર્વતીબાઈના નામથી ભાન
0 દયક્તિોનં, શું ચીજ છે સમજતાં પણ નથી હોતા; એક ફંડ સ્થાપવામાં આવશે, જેમાંથી જે વિદ્યાર્થી એની શનિ અને મા-થતાને નામે કેવળ સંવદનાની ઉંડી ખામાં વસાવા 'પાઠય પુસ્તક ખરીદવાની ન હોય તેમને પાઠય પુસ્તક આપવામાં જાય છે ! કેટલાક 'અનુભવી વૃધા આ સ્થિતિને માટે અત્યારની આવશે. અત્યારે જ વિદ્યાર્થીઓ આ હાઈફલને દામ લે છે કળવણીને એટલે ઈલીશ કેળવણીને જવાબદાર ગણે છે. પ્રિન્સિપાલ મી ડીએ તેલંગને સીએ તરકથી સનાનું બાળ થોડાક એ ઉપરાંત અતિશય છુટાપણું આપીને ભાવિ ધડીયાળ તથા છેડે બેટ આપવામાં આવ્યા હતા, એક ખાસ પ્રજાને જે નિરંકુશ કવન જીવવા દેવાય છે. એને પણ કારણભૂત વિશેષતા એ છે કે બાબુ પનાલાલના કદના થકા આ માને છે. આ માન્યતામાં કેટલે સત્યાંશ છે એ વિચારોના હાઈકુલમાં અભ્યાસ કરે છે, પ્રમુખ સાહેબે આ સંસ્થા માટે અનામત રાખી, એટલું કહેવું વાજબી જણાય છે કે પિતાને સુવર્ણ મહોત્સવ, હીરક મહોત્સવ તથા શના િઉજવવા ઉપરોકત અભિપ્રાયને કે કી દેવા જે તા નથી. ભાગ્યશાળી થાય, એ આશિર્વાદ આપે તે અને બા સાહેબ મહાત્મા ગાંધીજી જેવી સર્વ માન્ય વ્યકિતને એક કરતાં જીવણલાલજી, ભગવાનલાફ છ તથા મેહનલાલને સૂના કરી વધુ વાર ‘નવજીવન’ અને ‘હરિજને બધુના પાનાઓમાં હતી કે પોતાના જીવન દરમ્યાન એ ની બાદશાહી રકમ જુદી કિતવાતમ, બુદ્ધિવાદ અને શ્રદ્ધા કેવા પ્રકીરની વસ્તુઓ કાઢવી છે જેથી ભવિષ્યમાં આ સંસ્થાને વધુ ઉપયેગી બનાવી છે એના લંબાણથી ખુલાસા કરવા પડયા છે અને ઘણી વાર શકાય. બીજી ખાસ વિશેષતા સંસ્થામાં છે તે એક સ્વતંત્રતાના આથે માત્ર સ્વછંદતાજ પિવાય. છે એ સામે લાલ આત ઇવન નેતિ નામની બે કિરાવવી પાયે કસ્તક બની ધરવી પડી છે. આ ઉપરાંત કાકાસાહેબ કાલેલકર અને તરીકે ચલાવવા માટે તેણે પ્રસિદ્ધ કરી છે અને બીજી બેંકે પણ કિશોરલાલ મશરૂવાળા જેવા નિષ્ણાત કેળવણીકારનાં વચનો
લાલ લખાયલા તયારજ છે, અને ધીમે ધીમે પણ ટાંકી શકાય તેમ છે. ટૂંકમાં એટલું જ કહેવાનું કે હરિ પ્રસિદ્ધ થતી જશે. બાબુ સાહેબ જીવલાલના જીવનનું આ કાઈની આ પરિક્ષામાં નારીગણુ જેટલેજ નરગણું સરન બને એક ઉત્તમમાં ઉત્તમ કામ છે.
એ માટે ઉપાય શોધવાના છે. કેન્ફરન્સ એ સકળ હિંદની -શાહ નત્તમ ભગવાનદાસ. મહાન સંસ્થા છે તેથી એ દ્વારા સ્થાપિત થયેલ એજ્યુકેશન