Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
si
હું ન`ઢી : ( ચિત્ર-૨ )
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મુ. ધ. રાવલ, મુનીન્દ્ર થી. એશી
પાવા પથ્થરમાંથી કંડારેલ નદીતિમાનું માપ
૦, ૩૫ × ૦, ૧૦ × ૦ ૨૧
સે. મી. છે. નદીપ્રતિમાના મુખભાગ ખક્તિ છે. નાં ઉઘાડી આંખે, ચમરીયુંકા મસ્તિષ્કાભરણ્, વાળમાં શિંગડાં, ગળા પરની વલ્લી, ઘટિકામાં સ્પષ્ટ જોવા મળે છે. ઉપસાવેલ ખૂધ પાછળથી વળાંક આપેલ છે, જે પ્રાચીન પરિપાટીનું સૂચક છે. આગળ અને પગ ઘૂટથી પાછળ તરફ વાળી અને પાતા બન્ને પગ આગળ તરફ રાખી બેઠેલ નદીપ્રતિમાનું શરીરસૌષ્ઠવ તથા અગાપાંની રેખા જીવંતતા બક્ષે છે. ઘટિકામાળ ઉપરાંત ખૂધ પાછળથી પસાર થતી ચમરીમાળા ધારણ કરાવેલ છે. પૂંછડી પશુ ગોળ વળાંક આપેલી દર્શાવવામાં આવેલ છે. શરીર મધ્યે આડી તિરાડ પડેલી છે. મુખ આગળ નીચે મેદકપાત્ર દર્શાવવામાં આવેલ છે.
સમયાંકન :
શિલ્પાનાં સમયાંકનનો વિચાર કરતાં એક બાબત ખૂબ જ અગત્યની છે કે ટાઢું ગામ બાયડ તાલુકામાં આવેલ છે. ગુજરાતમાં ક્ષત્રપ, ગુપ્ત, અનુગુપ્તકાલનાં મળેલ શિલ્પામાં શામળાજી એ એક આગવું સ્થાન ધરાવે છે જેનાં શિલ્પાની વિશિષ્ટતાઆને કારણે આ પ્રદેશનાં શિષ્પોને ' શામળાજી સ્કૂલ ' નામ આપવામાં આવે છે. તે ષ્ટિએ બાયડ અને ટોટ્રનાં શિલ્પે પશુ આ જ પરિંપારીનાં દટલાંક લક્ષણો ધરાવે છે, જેમાં ગુપ્તકલાની અસર સૂચવતાં મુગટ, કૅશરચના, વની કેામૂત્રિકપાટ, અસકારો વગેરે છે.
જો ચિત્ર-૧૨ જમા ચિત્ર
જન્મા ચિત્ર-૧૩
ચિત્રક
જન્મ ચિત્ર-છ
અત્રે ચર્ચિત છે પ્રતિમાઓ પૈકી અર્ધનારીશ્વરની પ્રતિમાના ભારેખમ પણું, અવાવરુના છેડાઓને મધ્યભાગેથી ઉપર તરફ અપાયેલ ઊંધા અંગ્રેજી વી જેવા ઘાટ, ન'દીનું મસ્તિષ્કાભરણુ ટૂકાં શિંગડાં, આખાની શૈલી વગેરે શામળાથી પ્રાપ્ત શિવપ્રતિમા સાથે મહદ્શ્મરી મળે છે. ૧ ઉપરાંત આ જ પરિપાટી વલભીથી પ્રાપ્ત કીનિકૂદનની પ્રતિમામાં પણ જોવા મળે છે, જેમાં પશુ ઘેતીવમની મધ્યની પાટીની ગામૂત્રકભાત, સĞર ઉપર તર દર્શાવેલ કિનારીનો ઘાટ વગેરે સાથે સામ્ય ધરાવે છે. આ પરિપાટી શામળાથી પ્રાપ્ત માનુકાઓ પૈકી કોમારી”, ઐન્દ્રી, ઊમા સ્વરૂપની શિવપ્રતિમાપ, શામળાજીની દાંતમાં વગેરે સાથે સામ્ય સ્ક ધરાવતી હોવા છતાં આ પ્રતિમાશિલ્પમાં ડાબી તરફની સીમાકૃતિની શરચના
૧ જુઆ શાહ ( i ) યુ. પી., “ સ્કૂલપચોંમ શામળાજી એન્ડ રોડા સપાદક અને પ્રકાશક બી એલ જૈમ ૧૯૧૦ મુસેટીન આવો મ્યુઝિયમ એન્ડ પિકચર ગેલેરી બરાડા, જો. જો ચિત્ર-૧
૨ -એજન
3 -એજન
-એજ
--એજન
-જન –
For Private and Personal Use Only
"
| SR No. | 536107 |
| Book Title | Swadhyay 1990 Vol 27 Ank 03 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | R T Vyas |
| Publisher | Prachyavidya Mandir Maharaja Sayajirao Vishvavidyalay |
| Publication Year | 1990 |
| Total Pages | 191 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Swadhyay, & India |
| File Size | 11 MB |