________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અમદાવાથી પ્રાણલાલ ત્રિજલાલે પ્રગટ કરી હતી. આ ઉપરાંત ગુજરાતમાં કેટલાયે બંગાળી યુવા મિમાં વણાટ શીખવા આવેલા તેએ 'વદે ભાતરમ્' અને બીજા રાષ્ટ્રભક્તિનાં બગાળી ગીતા સભાઓમાં ગાતા ત્યારે એ સાંભળવા હળરાની મેદની સ્વદેશ સભામાં ભેગી થતી હતી.૩૭ ચળવળ દરમ્યાન રાજકીય જાગૃતિની દૃષ્ટિએ પછાત એવા કાઠિયાવાડનાં દેશી રાજ્યાના જુવાતા “માજકાલ ગારાના ભંગ છે ખીંગમાં” અને બીન એવા જોડકણાં ઉત્સાહથી ગાતા હતા. ૩૪
આમ બંગભ’ગની ચળવળમાં ગુજરાતન! મહાજતા વેપારીએ પારસી ધર્મગુરુઓ જ્ઞાતિપા જુવાના ધારાશાસ્ત્રીએ પત્રકારો વિએ ક્રાંતિકારી અને માળા સહિત સમાજને પ્રત્યેક વ જોડાયા હતા તથા મા અનુભવની પરિપકવતાના ઉપયોગ ત્યાર પછીની રાષ્ટ્રિય લડતામાં ગુજરાતે વિશાળ ફલક પર કરી સમગ્ર દેશને નેતૃત્વ પૂરુ' પાડ્યુ હતુ. ટૂંકમાં, બંગભંગની ચળવળે ગુજરાતની પ્રજામાં સ્વદેશી સ્વરાજ્ય અને સ્વતંત્રતાની ઉદાત્ત ભાવનાને ગતિશીલતા માપી હતી.
પાદટીપા
૧. બિપિનચંદ્ર, ‘ફ્રીડમ સ્ટ્રગલ,' દિલ્હી, ૧૯૭૩, પૃ. ૭૯
૨. નાગરિક ડાહ્યાભાઈ, ‘ઉકળતા ઊપખ’ડ’, આણંદ, ૧૯૭૭, પૃ. ૧૨
૧૯૬, પૃ. ૩૭૧
૨. છાભરા, જી. એસ, ઍડવાન્સ સ્ટડી ઈન ધ હિસ્ટરી ઑફ મૌન ઈન્ડિયા, વૉ. ર, દિલ્હી– ૪. નાગરિક ડાહ્યાભાઈ, પૂર્વોક્ત ગ્રંથ, પૃ. ૧૩ ૫. દેસાઈ શાંતિલાલ, રાષ્ટ્રના સ્વાધીતતાસ ગ્રામ અને ગુજરાત,' અમદાવાદ, ૧૯૭૨, પૃ. ૬૮ ૬. યાજ્ઞિક ઈન્દુલાલ, ‘અત્મકથા’, ભાગ-૧, અમદાવાદ-૧૯૭૬, પૃ. ૧૨૭ ૭, એજત પૃ. ૧૨૭, ૧૨૮ ૮. ડી. શુકલ યકુમાર, ‘ખેતાળીસમાં અમદાવાદ', અમદાવાદ, ૧૯૮૮૦ પૃ, ૯,
૯. સાસ ઑફ મેટિરિયલ્સ,' મુંબઈ, વા. ૧, પૃ. ૬૦૫
૧૦. એજન, પૃ. ૬૧૩ પાછીપ ૯, પૃ. ૬૧૯. પાદટીપ ૯, પૃ. ૬૧૪. સુરત–૧૯૭૪, પૃ છર ૨૦, એજ પૃ. ૯
૧૧. યાજ્ઞિક ઈન્દુલાલ, પૂર્વોક્ત ગ્રંથ પૃ. ૧૨૯
૧. યાજ્ઞિક ઇન્દુલાલ, પૂર્વોકત ગ્રંથ, પૃ. ૧૨૭
૧૫. એજન, પૃ. ૧૪-૧૫ ૧૬. દેસાઈ ઈશ્વરલાલ, ‘મુક્તિનુ પÎાઢ,'
૧૨. જુએ ૧૪. જુએ.
૧૯, એજન પૃ. ૭૦
૧૭. એજન રૃ. ૭૧ ૧૮. એજત પૃ. ૭૩ ૨૧. મહેતા સરીન, ‘પીઝન્ટ્રી નૅશનાલિસ્ટ’, દિલ્હી, ૧૯૮૩, પૃ. ૬૪
૨૨. ગાંધી રમણલાલ ભોગીલાલ, ‘પુરુષાર્થની પ્રતિભા,' વડોદરા, ૧૯૫૯, પૃ. ૧૨૫ ૨૪, ‘સ્વાતંત્ર્યસ ગ્રામમાં ગણદેવી તાલુકા', પૃ. ૧૦
..
૨૪. જુથ્થા પાદટીપ ૯, વા-૨, પૃ. ૬૭૯.
૨૫. ચરોતર સર્વસંગ્રહ' ખંડ ૐ, પૃ. ૮૯૬
૨૬. એજત, પૃ. ૮૯૮
૨૭. પાઠક રામનારાયણૢ નાગરદાસ. ‘સ્વાતંત્ર્યસ’શ્રામ ખેડા જિલ્લે,' નડિયાદ, ૧૯૬૯, પૃ. પ ૨૮. જીએ પાછીપ ૯, પૃ. ૮૯૬.
ર૯. બિહારીલાલ, ‘સ્વરાજ્યનાં સંભારણ’, અમદાવાદ, ૧૯૭૨, પૃ. ૧૭
૩૦. ડૉ. શુકલ જયકુમાર, પૂર્વોક્ત ગ્રંથ, પૃ. ૧૦ ૩૧. સંપાદક બિહારીલાલ, પૂર્વક્તિ ગ્રંથ,પૃ. ૧૭ ૩ર. ડી. દેસાઈ શાંતિદ્યાન્ન, પૂર્વેîક્ત ગ્રંથ, પૃ. ૬૯
૩૩. પારેખ હીરાલાલ, ‘અર્વાચીન ગુજરાતનું” રેખાદર્શીન', અમદાવાદ, ૧૯૭૨, ખંડ ૩, પૃ. ૧૪ ર્ક, જાડેજા દિલાવર્સસ'હજી, ‘ગુજરાતી કવિતામાં પ્રતિબિંબિત રાષ્ટ્રીય અસ્મિતા', વલ્લભવિજ્ઞાનગર, ૧૯૭૪ પૃ. ૧૧૭
માર્ચ/૧૯૯૧
પથિક
For Private and Personal Use Only