________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનોના પ
અને તેને ટુંકો ઈતિહાસ
૧ બેસતું વર્ષ કારતક સુદ ૧ એને દીવાળી ઉર્ફે દીપાલિકા પર્વના નામ: ઓળખવવામાં આવે છે. આગલા વર્ષના આસો વદ અમાવાસ્યાની રાત્રે મહાવીર દવા. મુકિત ગયા અને ગૌતમ વામીને કેવળજ્ઞાન ઉપજયું તે નિમિતે જૈનો એને દીવાલ: તરીકે ઉજવે છે અને ભાવ ઉનરૂપી મહાવીર ભગવાન શિવણ પામ્યા તેથી દ્ર ઉો તરીકે તે દિવસે લા દીવા પ્રગટાવવામાં આવે છેઅન્ય ધમીર એ દિન નવા વર્ષ તરીકે ઉજવે છે. આ દિવસે દરેક શહેરના જેને પિત પિતાના ગામે જ મંદિરો વિ. ના દર્શન કરવા જાય છે
૨ કારતક સુદ પાંચમ નો આ પર્વને જ્ઞાન પંચમી તરીકે ઉજવે છે. જેને એ પર્વ સૌભાગ્ય પાંચમ લાભ પાંચમ વિ. તરીકે ઉજવે છે એ વિશે જ્ઞાનની પૂજા કરે છે અને જુના હસ્તલિખિત પુસ્તક વિનું પૂજન કરે છે. એ દિવસે વ્યાખ્યાન વરત ગુણ મુંજરાની કથા કહેવામાં આવે છે. બપોરે જ્ઞાનપંચમીના દેવ પણ વંદાય છે. જ્ઞાનની આરાધના અને વિરાધના ફળને અને પરિપાકોની સમજણ આપવામાં આવે છે. ૩ કારતક સુદ ચૌદશ જેને એ જૈનતરોની માફક વર્ષના ત્રણ વિભાગ માન્ય છે. તેમજ કારતક, ફાગણ અને અષાડ મહિના એમ કરીને ત્રણ વિભાગ પાડયા છે અષ: સુદ ૧૪ થી કારતક સુદ ૧૪ સુધી જેનોના સાધુઓ એકજ ઠેકાણે ચાતુર્માસ ગાળે છે. જૈનેતર સાધુ સંન્યાસી પણ મોટે ભાગે એજ પ્રમાણે કરે છે. જેના કારતક સુદ ૧૧ ને મોટા પર્વ તરીકે દેવઊંડી અગીયારસ તરીકે માને છે. જ્યારે જેના કાનક સુદ ૧૪ અને ૧૫ ને મોટા પર્વ તરીકે માને છે. કારતક સુદ ૧૪ ના રોજ તપય વિ. કરવામાં આવે છે અને પ્રતિકમણ વિ. કરવામાં આવે છે દેવ વંદન કરાય છે , દેવ વદનો જુદા જુદા રચનાઓ ના બનાવ્યા છે આ દિવસને જૈને માન રૌદશ તરીકે માને છે
૪ કારતક સુદ ૧૫ કારતકી પૂનમ તરીકે ઓળખાય છે. એ પર્વ જેને તેમજ જૈનેતરો મોટા પર્વ તરીકે માને છે જેને પિત પિતાના મંદિરોમાં જાય છે અને ગુરૂઓનું પૂજન વિ. કરે છે. ત્યારે જેને એ પર્વને મડાન અને ઉત્તમ પર્વ તરીકે માને છે. ખાસ કરીને પાલીતાણા તીર્થમાં એ દિવસ મોટો મેળો ભરાય છે. ચતુર્માસમાં વરસાદ વિ ના કારણે સિદ્ધગિરિ ઉપર ચડીને જાત્રા કરવાની બંધ હોય છે તે એ દિવસે પાછી શરૂ થાય છે તેની ખુશાલીમાં જૈને ઠેર ઠેર પિતાના શહેરોમાં અને ગામ છે પર્વ ઉજવે છે. એ જ દિવસે સાધુ-સાધ્વીજીઓના ચાતુર્માસે મનાવાય છે અને બી ડુ ખંડીયા વિ નું ભાથું અપાય છે. આ દિવસ પછી પડવાના દિવસે જેને ભાજી પાડવા તરીકે ઓળખે છે (ભાજી પાસે વિ. ખાવાની છુટ મળે છે તેથી) ક-(૧૪)-ક
(ક્રમશ:)
For Private And Personal Use Only