________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉપદેશક કથાસંગ્રહ (૧) ધર્મદત્ત અને સુરૂપાની કથા
[ પત્ર અને શ્રીગ્નિ વર્ષ
આ ભરતક્ષેત્રમાં વાળુારી નગરી પૂર્વ શેાલાને ધારણ કરતી હતી. એ નગરીમાં મહાબલ નામે રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તે નગરીમાં રાન્તને પણ માનવા યોગ્ય, લક્ષ્મીએ કરીને ખીન્ને કુબેર હાય તેવા અને દ્રવ્ય મેળવવાના ઉપાયમાં ચતુર યોાધર નામે ટી રહેતા હતા. જેમ ગિરીશને ગૌરી હતી તેમ યોાધર શ્રેષ્ઠીને મનેારમા નામે પ્રિયા હતી, જેના સમવડ યાધર પેાતાના કાળ સુખમાં વ્યતીત કરતા હતા એવી રીતે યુગળી આની પેડે પુત્રરહિતપણે તેમના ઘણા કાળ ગયે. અનુક્રમે સુકૃતના પ્રભાવે ધર્માંદત્ત નામ તેમને પુત્ર થયો. ચેાગ્ય વયે તેને ભણાવી, યુવાવસ્થામાં તે જ નગરના શ્રીશેષ શ્રેષ્ટીની રૂપા નામની કન્યા સાથે તેનાં લગ્ન કર્યાં. પિતાની મહેરાનીથી દુકાનના વ્યાપારરાજ ગારથી દૂર રહેતા ધદત્ત પત્ની સાથે રાત્રિદિવસ ભેગ ભેળવવામાં જ સમય નિગમત કરવા લાગ્યા.
એક દિવસ પુણ્યવૃક્ષનાં પાકેલાં ફળની માફક સુશોભિત અલકાર ધારણ કરીને ધર્મ દત્ત સરખે સરખા મિત્રોની સાથે શહેરમાં ફરવા ગયા માગમાં તે અનેક પ્રકારની ક્રીડા કરતા ચાર્થે જતા હતા. કસ્તુરીયા મૃગની માફક તેને સુગ ંધયુક્ત જોઇને લેકે જેમ ગમે તેમ એકલવા લાગ્યા. કોઇ તેના ભાગ્યની પ્રશંસા કરવા લાગ્યા- અહા ! જેયુ એનુ આ અદ્ભુત ભાગ્ય ! કે જેના પ્રભાવે જન્મે મનુષ્ય છતાં ત દેવની માફક ઋદ્ધિ ભોગવે છે.’
બીજાએ આલ્યા- એમાં અની શુ પ્રશંસા કરી છે કે જે પિતાએ સ્વીકાર કરેલી ઉપાર્જન કરેલી લફીને માતાની માફક ભોગવે છે! પ્રશ'સા તે એના તાતની કરવી કે જે એવા વ્યય સહન કરે છે, કેમકે ફિલબ પુત્ર પણ પિતાને તા પ્રિય હોય છે”
k
છે. પ્રમાણે લાકશ્ર તિ સાંભળતા ધર્મદત્ત વિચારમાં પડયે કે પરે વું ચેાિમાાં ’એવે સિન્ધાય: ” તૈયાકરણી લોકો “પૂર્વ કહેલ કરતાં પછી કહેલ માન્ય રાખવુ ન્યાય માને છે, માટે જગતમાં સત્યવાદી ઉપર શુ કાપ કરવા ? સાચું કહેનાર તા દુર્લીના હુંય છે. યુવાવસ્થામાં પિતૃધનનો વ્યય કરનાર હું પણ એ ન્યાય નથી જાણતા. પિતાના વૈભવ કાના માટે છે? જે કાણા હોય, અંધ હોય કે પાંગળા હેય-એવી ખેાહ ખાંપણવાળા કાંઇ પણ વ્યવસાય કરવાને અશક્ત હાય એ જ પિતાના વૈભવના ઉપયાગ કરે. અન્યથા તે તેને અપયશરૂપી લતાના અંકુર સમાન સમજવા ” એવા વિકલ્પરૂપ પ્રચ’ડ વાયુવડે શ્રે।ભાયમાન તેના ચિત્તરૂપી સમુદ્રને વિષે ધન ઉપાર્જન કરવાની આશારૂપી ઉદ્ધત કāાલ ઉત્પન્ન થયા. તરવું જ ધર્મદત્ત પેાતાના મકાને આવી પિતાને વિનંતિ કરવા લાગ્યાઃ- પિતાજી ! લવમીની ઈચ્છાએ હુ. દૂર દેશાંતર જવાને ઇચ્છું છું, માટે મને રજા આપે.”
(કમળ )
45-(4)-5
For Private And Personal Use Only