________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વનાથી સ
દાસીનતા
હોય છે. હું
અથિર 5
અંક ૭-૮
ધ્યાનનું ગૂઢ રહસ્ય - દુનિયામાં અનેક પ્રાણીઓ નિરાધાર છે; છે તે સાંજે દેખાતું નથી. સર્વ મનુષ્યના કેટલાકના માતાપિતા ગુજરી ગયા હોય છે, શરીર પ્રચંડ પવનથી કંપતા વાદળાં જેવા કેટલાકને રહેવાને ઘર, પહેરવાને વસ્ત્ર, ખાવાને વિનશ્વર છે, લક્ષ્મી સમુદ્રના મેજા જેવી ચી ચીજ પણ હોતી નથી આવા પ્રાણીઓ તરફ છે, એ બધો સ્વમ જેવા છે અને યૌવન દયા બતાવવી એમ આ ભાવનાને અથ છે. વળિયાથી ઉડેલા રૂ જેવું છે. વળી સંસારના
માધ્યભાવના (ઉપેક્ષાભાવના):–અધમ, સવ પદાર્થો ક્ષણભંગુર છે, ઘાસની ઉપર રહેલા અપરાધી, પાપી, દુરાચારી જી પ્રત્યે ક્રોધ કે ઝાકળના બિંદુ જેવા અથવા મેઘધનુષ્યના રંગો તિરસ્કાર કર્યા વિના ઉદાસીનતા સેવવી. આ જેવા વિજળીના ચમકારા જેવા અને પાણીના ભાવનાથી સહુનશીલતા આવે છે અને સમતાની પરપેટા જેવા ક્ષણિક છે. વૃદ્ધિ થાય છે. ઉદાસીનતામાં બેદરકારી છતાં મુંઝમાં મુઝમાં મેહમાં મુઝમા, અંતરને ખેદ એ પ્રાધાન્યભાવ હેાય છે.
' શબ્દ વર રૂ૫ રસ ગધ દેખી; યાદિ ચાર ભાવના ઉપરાંત અનિત્યાદિ અથિર તે અથિર તું અધિર તનુ જીવિત, બાર ભાવનાઓ ચિંતવવા ચોગ્ય છે. આ બાર
સમજ ન ગગન હરિરાય પંખી. ભાવના નીચે પ્રમાણે છે.
(સકળચંદ ) (1) અનિત્ય, (૨) અશરણ, (૩) સંસાર,
(૨) અશરણભાવના –ઇંદ્ર વગેરે પણ (૪) એકત્વ, (૫) અન્યત્વ, (૬) અશુરિા,
મૃત્યુના પંજામાંથી છટકી શકતા નથી. પિતા, (૭) આશ્રવ, (૮) સંવર, (૯) નિજ રા, (૧૦)
માતા, બહેન, ભાઇ, પુત્ર વગેરે હોવા છતાં ધર્મભાવના, (૧૧) લોકસ્વરૂપ, (૧૨)
કમ જીવને મૃત્યુને શરણે પહોંચાડે છે. બધિ દુર્લભ. આ ભાવનાઓ નીચે પ્રમાણે
દાવાગ્નિથી મળતા વનમાં જેમ હરણાના ભાવવાની જરૂર છે.
બચ્ચાનું કેઈ શરણ નથી તેમ દુઃખરૂપી (૧) સંસારના સર્વ પદાર્થો પર્યાય દષ્ટિથી
દાવાગ્નિથી સળગતા સંસારરૂપી વનમાં પ્રાણીનું અનિત્ય છે, (૨) સંસારમાં ધર્મ સિવાય સાચું
કોઈ શરણુ નથી આવી વિચારણાને અશરણશરણ નથી, (૩) વિષયકષાયરૂ૫ સંસાર દુઃખ- ભાવના કહે છે. મય છે, (૪) આ આત્મા એકલે જમ્યા છે
કોન વિશર કેન વિશરણું, : અને તેનું મૃત્યુ થવાનું છે, (૫) આ આમાં પર પદાર્થોથી જુદે છે, (૬) શરીર અશુચિમય
મરતાં કુણુને પ્રાણી રે,
બ્રહ્મદર મરતે નવિ રાખ્યો, છે, (૭) આશ્રવથી કર્મ બંધાય છે અને સંસાર વધે છે, (૮) સંવરથી કર્મો અટકે છે, (૯)
જસ હયગય બહુ રાણી રે. નિર્જરાથી કમરનો ક્ષય થાય છે, (૧૦) સર્વજ્ઞ
માતપિતાદિક ટગમગ જોતાં,
યમ લે જનને તાણી રે; ભગવંતોએ પ્રકાશેલ ધર્મ આચરવાલાયક છે,
મરણ થકી સુરપતિ નવિ છૂટે, (૧૧) દ્રવ્ય પર્યાયાત્મકલેકનું યથાર્થ સ્વરૂપનું
નવિ છૂટે ઇંદ્રાણી છે. ચિંતવન કરવું, (૧૨) સમ્યક્દર્શનની પ્રાપ્તિ દુર્લભ છે.
| (સકાચંદજી) (૧) અશરણભાવના –
(૩) સંસારભાવના–આ સંસારરૂપી રંગભૂમિ આ જગતમાં જે સવારમાં દેખાય છે તે પર પ્રાણી નટની પેઠે કઈવાર શેડ બને છે તે બપોરે દેખાતું નથી અને જે બપોરે દેખાય કે ઈવાર નેકર બને છે, કે ઈવાર ચક્રવર્તી બને
For Private And Personal Use Only