Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૩-૪]
શું એ હાર ટોડલે ગળી ગયો ?
ખરી રીતે વિચારીએ તો જણાય છે કે જ્ઞાન અને અજ્ઞાન બંને ભાવ નવા નથી. સંસારમાં બધા છો જ્ઞાની હતા અને કેઈને અજ્ઞાન ન હતું એમ કહી શકાય નહિ. જ્ઞાની અને અજ્ઞાની સ્વભાવથી સર્વ કાળે રહેલા જ છે, તેમ આર્ય અનાર્યનું પણ છે. ફક્ત તેમાં કાળની તરતમતા હોય છે. ક્ષેત્રે અને કાળે કરીને આર્ય દેશમાં અનાર્ય ઓછા અને અનાર્ય દેશમાં આર્ય ઓછા એમ કહી શકાય,
આય કરતાં અનાર્ય દેશ ઘણા વિશેષ છે. ભરતક્ષેત્રના ૩૨૦૦૦ દેશમાં આર્ય દેશ માત્ર સાડીપચીશ જ છે. એટલે નક્કી થાય છે -આર્ય પ્રજા કરતાં અનાર્ય પ્રજા ધણી વધારે છે. મહાત્મા આનંદધનજી કહે છે કે
થાડા આર્ય અનાર્ય જનથી, આર્ય ક્ષેત્ર બહુ ડા; તેમાં પણ પરિણતિજન છેડા, શ્રમણ અ૮૫ બહુ થોડા. (મોક્ષ)
અનાર્ય કરતાં આર્ય ક્ષેત્ર ચેડા, તેમાં પણ જેને રાગદ્વેષ અવસ્થાનું ભાન થયું હોય એવા જીવાત્માઓ બહુ ચેડા, એ બધામાં અમપરિકૃતિવાળા-વીતરાગ દશાને પામેલા અઘોર તપશ્ચર્યા કરવાવાળા શ્રમણો તો ઘણા જ અ૮૫ જાવા. ભગવદ્ગીતા પણું આ જ કથનને પુષ્ટિ આપે છે.
मनुष्याणां सहस्रेषु, कश्चिद्यतति सिद्धगे।
તતામપિ સિદ્ધાન, થિન્માં તે તરવતઃ || હજારે મનુષ્યોમાં કોઈક જ સિદ્ધિને માટે પ્રયત્ન કરે છે, ને એવા હજારો પ્રયત્નો કરનારાઓમાંથી ભાગ્યે કોઈક જ તરવથી મને જાણે છે. આ ઉપરથી નિર્ણય થશે કેઆર્ય કરતાં અનાર્યની અને ધમ કરતાં અમીઓની સંખ્યા જમતમાં વધારે હોય છે. આ કથન ભરતક્ષેત્રની અપેક્ષા છે. હવે અનાયનું સ્વરૂપ તપાસીએ. , ,
આર્યથી ઊલટું સ્વરૂપ અનાર્યનું છે. મનાથ દેશ કદી સમૃદ્ધ હોય કે વિવા-કળાની ટોચે પહોંચેલે હોય પરંતુ તે સુખી છે એમ ધારવાનું નથી, કેમકે તેની ભાવના જ અનાય છે. સ્વભાવથી અનાર્ય ભાવો હે તેથી તેમનાં જીવન કલેશમય હોય છે, આ જીવનમાં જાવાદનું પ્રમાણ વિશેષ હોય છે, અસ તેની જીવન હોવાથી સદાય દુઃખને જ અનુભવ મેળવે છે. આ રાજા પ્રજાની રાજલાલ વૃદ્ધ પામતી હોવાથી તેમજ પારકું લેવાની ને તેને પચાવી પાડવાની વૃત્તિ હોવાથી તે પ્રળ અંદરોઅંદર કુસંપથી ઘેરાયેલી હોય છે, પરસ્પરની લડાઈઓથી તે સદાય ક્ષીણ થતી જાય છે, અનાર્ય પ્રજા પરિણામે આબાદ થઈ શકતી નથી. કદાચ કોઈ પ્રજા આબાદ હેય તે ૫ણું તેની નૈતિક સંસ્કૃતિ તે અતિ વિષમ જ હોય છે. ખરી આબાદી આર્યભાવમાં જ એટલે તેમાં જ છે. અસંતોષના સડામાં ડૂબેલી પ્રજા કેટલી દુઃખી છે તેના દાખલા ઇતિહાસ પૂરા પાડે છે.
આ પ્રજાનું માનસ સદાય લડવાનું હોવાથી સર્વનાચતા સાધને શોધતી જ હોય છે, તેમજ પાપની પરંપરા વધારતી જ હોય છે. રાજ્યની વૃદ્ધિ, લક્ષ્મીની કૃદ્ધિ, સંતાની વૃદ્ધિ,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533810 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1952 Pustak 068 Ank 03 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 35 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 14 MB |