Page Text
________________
૧૮
શ્રી જૈન ધમ પ્રકાશ.
[ કાર્તિક
તેના જ્ઞાન. વિકાસ સમ્યક્ત્વ સહિત અથવા આત્મ-લક્ષી થાય નહિં ત્યાં સુધી મનુષ્ય પૌદ્ગલિક અથવા ઇંદ્રિયાદિક સુખસાધનમાં સુખ અને તેથી વિરુદ્ધના કારણમાં દુ:ખ માને અનુભવે છે. જ્યાં સુધી અમુક અંશે તેમાં તેને સફળતા મળે નહિ ત્યાં સુધી તેના આત્મા સ ંતાષતૃપ્તિ અનુભવતા નથી અને તેથી પૈાલિક સુખને બદલે તેના આત્મ-હિત માટે ગમે તેટલા ઉપદેશ આપવામાં આવે છતાં તેના આત્મા જાગૃત થતા નથી. એટલે જૈન ધર્મમાં આત્મવિકાસ માટે સમ્યક્ત્વાદિ વિશેષ ગુણાની પ્રાપ્તિ પહેલા તેણે માર્ગાનુસારીપણાના ગુણાનું ધારણ કરવાનું જરૂરી માન્યું છે. જેથી મનુષ્ય પોતાની તેમજ કુટુ ખાદિક બીજાની સુખસાધન માટેની પ્રવૃત્તિમાં બીજા મનુષ્યેા અને જીવાને જેમ બની શકે તેમ એછે। દુઃખરૂપ થાય. તે માટે વિશેષ ગુણુ–સંપાદન શકય હાય તે ઉપરાંત ગૃહસ્થ જે કાંઇ સુખવૈભવ મેળવે તે ન્યાયસ પન્ન દ્રવ્યથી હાવાનુ અને તે જે કાંઇ પ્રવૃત્તિ કરે તેમાં હિંસાદિક પાપકા ના ડર રાખવાનુ જરૂરી છે.
દરેક મનુષ્ય પાતે જ વિચારવાનું છે કે જે કાંઇ ધન-માલ-મીલ્કત મેળવે છે તેમાં તે બીજા કોઈને અન્યાય દુ:ખ ઉત્પન્ન કરે છે ? પોતે જે કાંઇ હુન્નર ઉદ્યોગ ધંધા ચલાવતા હાય તેમાં તેના નાકરા મજૂરાને ભૂખમરા કે ત્રાસ વેઠવા પડે છે કે તેમના શરીરાદિકને નુકશાન થાય છે? તેના માટા આરંભ સમારંભને કારણે માટી જીવહિંસા થાય છે? તેના કોઇ કામધધાથી સમાજમાં એક દર લુચ્ચાઈ લક્ ટાઈ સ્રીજાતિ વિષયક અને બીજી અનીતિ વધે છે ? અનાજ કાપડ વિગેરે આજના જીવનની અનેકવિધ જરૂરીયાતેાની ચીજ વસ્તુના સંગ્રહ કાળા બજાર અને નફાખારી કરી તે બીજાને દુઃખ–ત્રાસરૂપ થાય છે ? સમાજ અને રાજ્યના કાયદા કાનૂન વિરુદ્ધ તેવા ધંધા વેપાર ચાલુ રાખવા તે નાના મેટા અમલદારાને લાંચ રૂશ્વત આપે છે ? પૂર્વાનુભવથી લડાઇના સંકટના લાભ લેવા તે એક બીજા દેશેા વચ્ચે યુદ્ધ ઇચ્છે છે કે તેની રાહ જોવે છે ? વિગેરે ખાખતા એવી છે કે ધર્મપ્રિય માણસે પાતે જ વિચારીને તેવી પ્રવૃત્તિ કાં તા આદરવી જ નહિ અને કદાચ થઇ ગઇ હાય તા તેમાંથી જલ્દી નિવૃત્ત થઇ જવુ જોઈએ. ગમે તે રીતે પોતાની પાસે જે કાંઇ દ્રવ્ય એકઠું થયું હોય તે કદાચ મેટર ખગલાના માજશેાખા, મહેફીલા માટે પૂરતું ન હેાય છતાં સુખી જીવનનિર્વાહ પૂરતુ હાય તે તેમાં સ ંતેાષ માની તેવી પાપકારી અને બીજાને દુઃખદાયક ધંધા પ્રવૃત્તિ છેાડી દેવી જોઇએ. ઉપરાંત શકય હાય તેમ તેવી રીતે ઉત્પન્ન થતી અને વેચાતી ચીજ વસ્તુના વપરાશ બંધ અથવા આછા કરવા જોઇએ. જીવનને પ્રવૃત્તિમય રાખવા માટે બીજા ન્યાયી પ્રમાણિક ધંધાક્ષેત્ર તરફ દૃષ્ટિ દોડાવવી જોઇએ, અથવા યથાશક્તિ ધર્મ, સમાજ અને દેશસેવાના કાર્ય માં પ્રવૃત્ત થવું જોઇએ. આ મામત અત્યારે તા ઘણીખરી ઊલટી સ્થિતિ વર્તે છે. તેમાં ધર્મોપદેશ કે તેની અસર બહુ ઓછી દેખાય છે. ઊલટુ' દાનાદિક અને બીજા ધર્મોકાર્ય માં અન્યાય અનીતિથી મેળવેલા અને તેવા ચાલુ રાખેલા ધાંધાની અઢળક
| SR No. | 533739 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1947 Pustak 063 Ank 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1947 |
| Total Pages | 32 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |