Page Text
________________
અંક ૧ લા ]
પ્રભુસ્વરૂપ
૧૫
દુનિયા સર્વશક્તિમાન એક જ પ્રભુ છે એમ માને છે. તેમનામાં દ્વૈતવાદી પ્રભુને જગન્નિયંતા માને છે માટે તેઓ વિત-મરણુ-યશ-અપયશ, સુખ-દુઃખ આદિમાં પ્રભુની ઇચ્છાને પ્રધાનતા આપે છે. જીવાત્મા પ્રયત્ન કરી શકે પણ ધાયું... મેળવી શકે નહિ. ધાયુ મેળવવામાં પ્રભુની પ્રસન્નતાની જરૂરત છે. આપત્તિ વિપત્તિ દૂર કરીને સુખ–સોંપત્તિ પ્રાસ કરવામાં પ્રભુની યા કામ આવે છે. માનવ જીવનમાં આવેલા દુઃખ-સંતાપ-કલેશ—કંગાળીયત આદિ ગાળવાને અને આવતાં ટાળવાને પ્રભુભક્તિ તથા મરણુ ઉપયાગી છે. ભક્તો ત્રિવિધ તાપ દૂર કરીને જન્મ-જરા-મરણમાંથી પ્રભુ બચાવી શકે છે. અને કરગરવાથી કરેલા અપરાધાની માફી આપી શકે છે. સુગતિ પણ પ્રભુની આપેલી જ મળી શકે છે. પ્રભુને અનાદર કે અપમાન કરવાથી માનવીને દુઃખ ભોગવીને દુ′તિમાં જવુ પડે છે તેમાં પણ પ્રભુની જ પ્રેરણા છે. ઇત્યાદિ બાબતેામાં પ્રભુના સામર્થ્યને જ પ્રધાનતા આપવાથી દુનિયા પ્રભુને ભજે છે, તેમની ભક્તિ કરે છે, ઉપાસના કરે છે.
પ્રભુતા સિવાય પ્રભુ કહેવાય નહિ' અને તે પ્રભુતા જીવાત્માઓના કાર્ય માત્રમાં તથા સૌંસારની વિચિત્રતામાં પ્રભુના સામર્થ્યને અવકાશ ન હેાય તે ખીજી કાઇપણ રીતે જાણી શકાતી નથી. અર્થાત્ એક સુખી એક દુઃખી, એક રાજા એક ર્ક ઇત્યાદિ સંસારની વિચિત્રતામાં તથા માનવીની શક્તિથી ખાદ્ય અને બુદ્ધિથી અગમ્ય સસારના વિચિત્ર દશ્યેામાં પ્રભુને સમ્રુત ન હેાય તે પ્રભુનુ' અસ્તિત્વ જાણવાને બીજી કયું સાધન હોઇ શકે ? ક્યા પ્રમાણથી પ્રભુનું અસ્તિત્વ જાણી શકાય ? તેમજ પ્રભુ કાંષ્ટપણ કરી શકતા ન હ્રાય તે તેમનુ સ્મરણ કે ઉપાસના કરવાનું પ્રયાજન શું ? માટે પ્રભુ સર્વ શક્તિમાન-દયાળુ— ન્યાયી તથા જગન્નિયંતા છે. સહુ કાઈને તેમના કર્તવ્ય પ્રમાણે શુભાશુભ ફળ આપે છે. આવી માન્યતા હેાવાથી જ દુનિયાને મેાટા ભાગ પ્રભુની ભક્તિ તથા સ્મરણ કરે છે અને પાપકૃત્યા કરતાં બ્હીયે છે. તેમજ સજા ભાગવવાના ભયથી પ્રભુના અપરાધી બનતા નથી.
જીવાત્મા શુદ્ધાત્મા થ×ને પ્રભુ બની શકે છે, અને તે અનેક છે એમ માને છે. તે કહે છે કે જ્યાં સુધી કરવાપણું હાય છે ત્યાં સુધી તે ઉપાધિવાળા જીવાત્મા કહેવાય છે: પણ સથા શુદ્ધ પરમાત્મા કહેવાય નહિ. બધાય કાર્ય પૂરા કર્યા પછી જ શુદ્ધાત્મા બની શકે છે. જ્યાં સુધી કાંઇપણ કરવાનું બાકી હોય છે ત્યાં સુધી દેહની જરૂરત પડે છે અને જ્યાં સુધી દેહ હાય છે ત્યાં સુધી આત્મા સર્વથા શુદ્ધ કહેવાય નહિ', માટે જો પ્રભુ કર્તા હાય તા તેમને દેહની જરૂરત પડે છે કારણ કે તે સિવાય તા કાઇપણ ક્રિયાના સંભવ હાય નહિં અને ક્રિયા સિવાય તા આપવું, બનાવવું આદિ ક્રાપણુ કાર્ય બની શકે નહિ. એ હેતુથી સથા શુદ્ધાત્મા કૃતકૃત્ય હાવાથી તેમને કાંઇ પશુ કરવાનું બાકી હેતું નથી. સ’સારમાં અનંતા જીવા છે. તે અનાદિ કાળના કર્મીના સંસ'ને લખને અનેક વિચિત્ર દૃશ્યા ઉત્પન્ન કરે છે. વિચિત્ર પ્રકૃતિવાળા કર્માંના સ્વભાવથી જીવાત્માઓની અનેક પ્રકારની અવસ્થા ષ્ટિગાચર થાય છે. તેમાં સવથા શુદ્ધાત્મÆશાવાળા આત્માઓની પ્રેરણાની કાંઇપણ જરૂરત નથી. ખીજું શુદ્ધાત્મા અશરીરી હાવાથી અક્રિય છે. એટલે પ્રેરક બની શકતા નથી પણ્ સ'સારમાં જસક્રિય હાવાથી તે પ્રેરક બની શકે છે, આત્માને સ્વČમાં અને નરકમાં લઈ જનાર કર્મ છે. આત્મા કર્મીની પ્રેરણાથી સંસારમાં ભમે છે,
| SR No. | 533739 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1947 Pustak 063 Ank 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1947 |
| Total Pages | 32 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |