Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંકે ૧૧ મે ].
બાર ક્ષમાશ્રમણે
૩૪૩
વાવ તિ” વળી ૪૨ મા પત્રમાં “ગેાયમ ” એ સંબંધન કેવી રીતે બંધબેસતું ગણાય એ પ્રશ્ન ઊઠાવતાં તેમણે કહ્યું કે “ ન વાવવા જાયં બ્રથ રતિલા” - જિનદાસ ગણિની કે હરિભદ્રસૂરિની કોઈ પણ કૃતિમાં આ દેવવાચક એ દેવદ્ધિ ગણિ ક્ષમાશ્રમણ છે એ ઉલ્લેખ જણાતો નથી. એટલે જે એવો ઉલેખ ન જ હોય તે આવી પ્રસિદ્ધિનું ઉદ્દગમર થાન જાણવું બાકી રહે છે. એ સંબંધમાં વિચાર કરાય તે પૂર્વે મલયગિરિસૂરિ પણ નંદીના કર્તા તરીકે વાચકનું નામ દર્શાવે છે અને સાથે સાથે નંદીની ધરાવલીમાં આર્ય મહાગિરિની આવલિકાને અધિકાર છે એમ કહે છે એ મતલબની પંક્તિ જે નદીની મલયગિરિસરિત ટીકા(પત્ર ૪૮ અ–આ )માં છે તે નોંધી લઈએઃ
“तत्र सुहस्तिन आरम्य सुस्थितसुप्रतिवुद्धादिक्रमेणावलिका विनिर्गता सा यथा दशाश्रुतस्कन्धे सथैव द्रष्टव्या, न च तयेहाधिकारः, तस्यामावलिकायां प्रस्तुताध्ययनकारकस्य देववाचकस्य भावात् , तत इह महागिर्यावलिकयाधिकारः"
અર્થાત સુહરિત(સૂરિ થી શરૂ કરી સુસ્થિત, સુપ્રતિબુદ્ધ ઈત્યાદિ ક્રમથી જે અવલિકા-પરંપરા નીકળી છે તે દશાશ્રુતસ્કંધમાં એટલે કે પજવણાકપની થેરાવલીમાં છે તેવી જ જોવી-જાણવી. પણ અહીં એ આવલિકાના અધિકાર નથી, કેમ કે એ આવલિકામાં પ્રસ્તુત અધ્યયન(નંદી)નાં કર્તા દેવવાચકને અભાવે છે–દવવાચક એ પરંપરાના નથી, એથી અહીં તે મહાગરિની આવલિકાને અધિકાર છે. છે. આ પ્રમાણે જે અહીં દેવવાચકને આર્ય મહાગિરિની શાખામાં થયેલા બતાવ્યા છે તે હકીકતમાં સત્ય હોવું મુશ્કેલ છે, એમ ૫. કલ્યાણવિજયજી વનવા સંવત ચર વન જાત્રાઘાના(પૃ. ૧૨૦)માં કહે છે.*
અહીં એ હકીકત ઉમેરીશ કે તેમની કેટલીક માન્યતા નીચે મુજબ છેઃ
“નંદીની થેરાવલીમાં રેવતી નક્ષત્ર પછી “ બ્રહ્મદીપિક સિંહનો ઉલ્લેખ છે. " બ્રહ્મદ્દીપિક' શાખા આર્યસમિતથી નીકળી છે અને સિંહ આ શાખાના સ્થવિર છે એમ દેવદ્ધિ જાતે કહે છે તે પછી દેવદ્ધિની થેરાવલી એ મહાગિરિ શાખાની ગુર્વાવલી હતી તો એમાં અન્ય શાખાના સ્થવિર સિંહનો ઉલેખ કેમ કરાયો છે ?
વિદ્યાધર ” ગુચ્છ આર્યસુહસ્તિસૂરિની શાખામાં હતા. જે નંદીની રાવલી મહાગિરિશાખીય સ્થવિરેની ગુરુપરંપરા હતી તે એમાં સ્કંદિલને સ્થાન મળ્યું ન હોતમળવું જોઈતું ન હતું. જે દેવદ્ધિ “મહાગિરિ શાખાના હોત તે નાગાર્જુન અને ભૂતદિન્ન આચાર્યને ઉલ્લેખ તેઓ કરત નહિ, પણ તેમણે એમ કહ્યું છે.
આ પ્રમાણેની દલીલે ૧૨૩મા પૃષ્ટમાં આપી દેવદ્ધિ આર્યમહાગિરિની શાખાના નથી પણ આર્યઅસ્તિસૂરિની શાખાના છે એમ ૫. કલ્યાણવિજયજીએ પ્રતિપાદન કર્યું છે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533713 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1944 Pustak 060 Ank 11 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1944 |
| Total Pages | 36 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 11 MB |