Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી પ્રશ્નસિંધુ
ગિરિ મહારાજે શારિદ્રયપાણિગ્યાંવગેરે કહ્યું છે. તેનું રહસ્ય એ છે કે-આહારપર્યાસિ વગેરે શરૂઆતની ત્રણ પર્યાપ્તિ પૂરી કરનારા છે પરભવનું આયુષ્ય બાંધીને મરણ પામે એટલે પરભવમાં જાય. જે લધિઅપર્યામાં સક્ષમ એકેન્દ્રિય પણ તે ત્રણ પર્યાપ્તિ જરૂર પૂરી કરીને જ પરભવાયું બાંધી પર ભાવમાં જાય, તે બીજે છે તે ત્રણ પર્યામિ પૂર્ણ કરીને જ પરભવાયુ બાંધી પરભવમાં જાય એમાં નવાઈ શી ? ૭૧
૭૨. પ્રશ્ન-ગર્ભજ મનુષ્યના ભેદ કેટલા ?
ઉત્તર–૧-કર્મભૂમિના મનુષ્ય. ર-અકર્મભૂમિના મનુષ્યો. ૩-અંતદ્વીપના મનુષ્ય. એમ ગભે જ મનુષ્યના મુખ્ય ત્રણ ભેદી શ્રી શ્યામાચાર્ય મહારાજે શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્રમાં જણાવ્યા છે. તે પાઠ આ પ્રમાણે જાણુ.
(પ્રશ્ન)– પં તે મવતિ મજુરક્ષા ?. (ઉત્તર)–ામવત મજુરા तिविहा पपणत्ता, तं जहा (१) कम्मभूमगा (२) अकम्मभूमगा (३) अंतरदीवगा ७२
૭૩. પ્રશ્ન-કર્મભૂમિ શબ્દનો અર્થ શું ?
ઉત્તર–કમ એટલે અસિ, મસિ ને કૃષિ અર્થાતુ શસ્ત્રક્રિયા, વ્યાપાર, ખેતી વગેરે લોકિક કર્મ અને સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન, સમ્યફચારિત્રની આરાધનારૂપ લોકોત્તર કર્મ. આ બે પ્રકારના કર્મની જેમાં મુખ્યતા હોય, તે કર્મભૂમિ કહેવાય. અથવા તે કર્મથી ઓળખાયેલી ભૂમિ તે કર્મભૂમિં કહેવાય. કહ્યું છે કે-વાર્માધારા જવાતા ઘા મૂમિકર્મભૂમિ એમ શ્રી કર્મગ્રંથ ટીકાદિમાં જણાવ્યું છે. આત્મદષ્ટિએ મોક્ષમાર્ગની આરાધના આ ભૂમિ(કર્મભૂમિ )માં જ હોય છે, તેથી બીજી ભૂમિ કરતાં ( અકર્મભૂમિ આદિ કરતાં) આ કર્મભૂમિ શ્રેષ્ઠ ગણાય. કર્મભૂમિના જે મનુષ્ય ક્ષે ગયા છે ને જશે. ૭૩
૭૪ પ્રશ્ન-અકર્મભૂમિ શબ્દનો અર્થ શો ?
ઉત્તર-તાંતેરમા પ્રશ્નના ઉત્તરમાં જણાવેલા બંને પ્રકારના કર્મ જે ભૂમિમાં ન હોય તે અકર્મભૂમિ કહેવાય. એટલે જયાં ખેતી, વેપાર વગેરે ન હોય તે અકર્મ ભૂમિ કહેવાય. અહીં રહેનારા યુગલિયાએામાં કેટલાએક ક્ષાયિક સમ્યગ્દષ્ટિ હાય, કેટલાએક યુગલિકે ક્ષાપશમિક સમ્યગ્દષ્ટિ વગેરે હોય એટલે અહીં ત્રણે પ્રકારના સમ્યક્ત્વને ધારણ કરનારા જે હોય પણ તેઓ ચારિત્રની આરાધના ન કરી શકે માટે તેઓ મેક્ષે પણ જઈ શકે નહિ. અહીંનું આયુષ્ય પૂરું કરીને તેઓ દેવગતિમાં જ જાય, તેમાં કષાયની એાછાશ વગેરે કારણો જાણવા .
અ થ ર્મવિહ્યા મૂમિ = જર્મભૂમિ આ રીતે શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્રની ટીકા વગેરેમાં જણાવ્યું છે. ૭૪
૫પ્રશ્ન- તદ્દી શબ્દનો અર્થ શો ? ઉત્તર-લવણુસમુદ્રની મધ્યમાં જે આવેલા દ્વીપે તે અતદ્વીપ કહેવાય.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533708 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1944 Pustak 060 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1944 |
| Total Pages | 38 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 11 MB |