________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૬૬
શ્રી જૈન ધમ પ્રકાશ
[ ચૈત્ર ભાર સોંપ્યા. શ્રી ગૌતમસ્વામીજીના ગૃહસ્થપર્યાય ૫૦ વર્ષ, ૩૦ વર્ષ છાસ્થપણું, ને લિપણું ૧૨ વર્ષ આ રીતે ૯૨ વર્ષનું સ ંપૂર્ણાયુષ્ય હતું. શ્રી સુધર્માસ્વામીજીનો ગૃહસ્થ પર્યાય ૫૦ વર્ષ, છદ્મસ્થપર્યાય ૪૨ વર્ષ ને કેલિપર્યાય ૮ વર્ષ-આ રીતે ૧૦૦ વર્ષનું આયુષ્ય હતું. આ અપેક્ષાએ શ્રી સુધર્મારવામીનું ૮ વર્ષનું આયુષ્ય વધારે હાવાથી વગેરે કારણેાને લઇને શ્રી સુધર્માસ્વામીને ગચ્છના ભાર સોંપ્યા.
૬૯. પ્રશ્ન—પાંચમા આરાના છેડે સાધુ સાધ્વી વગેરે થશે તેમના નામ ક્યા ક્યા ? ઉત્તર-૧. દુસહુ(દુષ્પ્રસભ )સૂરિ. ૨. લ્યુથી સાધ્વી. ૩. નાગિલ શ્રાવક, ૪. સત્યશ્રી શ્રાવિકા, ૫. વિમલવાહન રાજા. ૬. સુમુખ નામે મત્રી પાંચમા આરાના છે. છેલ્લા થવાના છે. કહ્યું છે કે—
दुप्पसहो फग्गुसिरी, नाइललडो अ सच्चसिरिसडी ||
તદ વિમઢવા નિયો, સુમુદ્દો લમિો મંત્ ॥ ? || ૬ | આર્યાં ॥ ૭૦. પ્રશ્ન—શ્રી દુષ્પસહસૂરિના આયુ વિગેરે ખતમાં શું સમજવું ?
ઉત્તર—(૧) તેમનું સ’પૂર્ણ આયુષ્ય ૨૦ વર્ષનું. (૨) ખાર વર્ષની ઉંમરે દીક્ષા ગ્રહણ કરશે. (૩) દીક્ષાપર્યાય ૮ વર્ષ પ્રમાણુ. (૪) શ્રુતજ્ઞાન-દશવૈકાલિક સુધીનુ. (૫) દેહમાન-એ હાથપ્રમાણ. (૬) તપ-ઉત્કૃષ્ટ પ્રમાણુ. (૭) અંતિમ સમયે અઠ્ઠમ તપ કરી, વીશ વનું આયુષ્ય પૂર્ણ કરી પહેલા સાધમ દેવલાકના શારદ નામના વિમાનમાં દેવપણે ઉપજશે. દેવનું આયુષ્ય પૂર્ણ થયા બાદ ભરતક્ષેત્રમાં જન્મ પામી, અવસરે મેક્ષમાર્ગની સાત્ત્વિકી આરાધના કરી મેાક્ષના અવ્યાબાધ સુખ પામશે, એમ શ્રી રત્નસ`ચયાદિ ગ્રંથામાં જણાવ્યુ છે.
૭૧. પ્રશ્ન—તમામ સંસારી જીવા છ પર્યાતિમાંની શરૂઆતમાં ત્રણ પર્યાસિ જરૂર પૂરી કરે જ તેનું શું કારણ ?
ઉત્તર-—૧. આહારપર્યાપ્તિ. ૨. શરીરપર્યાપ્ત. ૩. ઇંદ્રિયપર્યાપ્તિ. આ શરૂઆતની ત્રણ પર્યાસ પૂર્ણ કર્યા બાદ જ પરભવનું આયુષ્ય ધાય, તે પછી બાકીનુ આયુષ્ય પૂર્ણ કરી પરભવમાં ( જે ભવનું આયુષ્ય માંધ્યુ હોય તે ભવમાં ) જાય. આ નિયમ સર્વ સ ́સારી જીવાને લાગુ પડે છે, માટે તે ત્રણ પર્યાસિઆ જરૂર પૂરી કરવી પડે. આ બાબતમાં પૂજ્ય શ્રી મલયગિરિજી મહારાજે શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના પહેલા પદ્મની ટીકામાં જણાવ્યું છે કે “ યમાર્ગ મિમવાયુર્વથા પ્રિયન્ત सर्व एव देहिनो नाध्ध्वा तच्च शरीरेन्द्रियपर्याप्तिभ्यां पर्याप्तिनां बंधमायाति નાન્યથેતિ ” અ—તમામ સંસારી જીવા પરભવનું આયુષ્ય બાંધીને જ મરણ પામે, પણ આંધ્યા સિવાય મરણ પામે નહિ, જેમણે શરીરપર્યાપ્ત ને ઇંદ્રિયપર્યામિ પૂ કરી હોય તેએ જ પરભવનું આયુષ્ય મધે, પણુ જેમણે તે બે પર્યાપ્તએ પૂરી કરી નથી તેઆ ા પરભવનું આયુષ્ય ન જ બાંધે. અહીં આહાર ગ્રહણ કર્યા વિના શરીર બને જ નહિ, તેથી શરીરપર્યાપ્તિએ કરી જે જીવ પર્યાપ્તો હોય, તે આહારપર્યાપ્તએ કરી પર્યાપ્તા હાય જ, એમ સમજવું. આ મુદ્દાથી શ્રી મલય
For Private And Personal Use Only