________________
- સમાચના.
૩૯. રહ્યો હશે. બાકી બીજા બધા માટે ભાગે દેખાદેખી કે કેવળ ઈચ્છાનુસારે જ ગાવા મં જાય છે, તેમાં જાણ-અજાણને ભેદ પણ ભાગ્યેજ કળાય છે. - એના મૂળ પાયારૂપ વિનય અને વિવેકને પણ વારંવાર વિસરી જવામાં આવે છે. જિનમંદિરાદિકમાં લલિત પદ કે સ્તવનાદિક આલાપમાં ગાનાર અને સાંભળનારને જે શાન્તિ અનુભવાવી જોઈએ અને શાન્ત વાતાવરણ ખડું થવું જોઈએ તેના બદલે વધારે પડતે ઘંઘાટ ને કેળાહળ ઘણાએક બીન અનુભવી ભાઈ ઓંને તરફથી થતું હોવાથી કઈ રસિક ગાયકને ક્ષેભ-વિક્ષેભ પેદા થવા પામે છે. જે એકાદ જાણકાર વધલને અનુસરી વિનય સહિત ચૈત્યવંદનાદિક કરવાનું છેરણ રાખતાં ભાઈ બહેનો શીખે તે સહુને સારા પ્રમાણમાં લાભ થઈ શકે ખરે. સહુ પિતપતાનું અલગુ કરે અને આગળ પાછળ જેરશેરથી બીજાના કાન ચમકે તેમ ઘંટ વગાઢ પ્રભુને પુંઠ દઈ પાછા ફરે એ તો અજૂગતું જણાઈ આવે છે, તેથી જ વિનય ને વિવેકને આગળ કરી સહુ ભાઈ બહેને પ્રભુભક્તિને લાભ લેતાં શીખે એ ખાસ ઈચ્છવા ચેચે છે. જ્યાં ગાયનમાં કશેજ મેળ મળતો નથી ને રસ જામતું નથી ત્યાં પછી પૂરા તાલ મેળથી ગાવાની તેમજ વાજિત્ર સાજની તે આશા શી રીતે રાખી શકાય ? જો બહારને નકામે આડંબર તજી, ખરી અસલ વસ્તુ-પ્રેમ ભક્તિ ગુરૂહિતવચને જાગે તેજ એવી સુધારણા થવી શકાય છે. ખાસ કરવાને અને ભવજળધિ તરવાને જેને આશ્રય ખપી ભાઈ બહેને લે છે તે તીર્થસ્થળમાં તે ભારે વિનય અને વિવેકપૂર્વક વર્તન રાખી સહુએ-એવું શાન્ત વાતાવરણ ખડું કરવું જોઈએ કે જેથી પવિત્ર તીર્થસેવાનો હેતુ સત્વર ફળીભૂત થઈ શકે. સંગીતકળામાં યથાયોગ્ય તાલીમ વિદ્યાથી વયેજ અપાતી ને પોષાતી રહે અને સાથે અર્થ -રહસ્ય ઠીક સમજાવવા પ્રયત્ન લેવાય તે તે હિતકર થાયજ, અને આજ કાલ જે ભયંકર ખામી નજરે પડે છે તેમાં સહેજે સુધારે થઈ શકે. કાવ્ય નાટકના સંબંધમાં જૈન સાહિત્ય એાછું તે ન લેખાય; ફક્ત પ્રમાદવશ જીવે તેનો લાભ લહી નથી શકતા. નકામી જગત કથા વધારી મૂકવાથી અમૃત સમાન તે સાહિત્યને રસાસ્વાદ લઈ શકાતો નથી. જૈન શાસનની કિંમતી સેવા ભક્તિ કરવા ઈચ્છતા સજજન ભાઈ બહેનોએ હવે પ્રમાદ-મહાદિક તજી જાપત થવું જોઈએ. જાતે યથાશક્તિને યથામતિ અભ્યાસ કરતા રહી આપણી પ્રજાને જરૂર શુભ અભ્યાસમાં જોડવી જોઈએ, તે વગર તે રસશૂન્યતા થતી શી રીતે અટકશે? આપણે કશું જ કરી ન શકીએ એવા નમાલા બની બેસવું ન જ જોઈએ, સહેજે મળેલા કિંમતી વારસાને સંભાળીને સાચવી રાખવા સહુએ કંઇન કંઈ સ૬ ઉદ્યમ સેવેજ જોઈએ; વષ્નવ કળામાં પણ અત્યારે આપણી