________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જ્ઞાનસાર મૂત્ર વિવરણ.
૧૭૧
સર્વ પ્રકારના વાંછિતને આપનાર ચિંતામણિ રત્ન આપી દેય તેની ઉપમા આ પી છે. આત્મરજન માટે કરાતે સદ્ધર્મ ચિંતામણિ રત્ન જેવા છે અને જન રજન માટે કરાતા ધમ એર જેવે છે. હવે આ બનૈની તરતમતા વિચારે ને પછી જે ઠીક લાગે તે ગ્રહણુ કરેા. ૧~ર્
આગળ ચાલતાં કર્તા કહે છે કે-‘આ લેકસનારૂપ મહાનદીના પ્રવાહમાં કાજુ કાણુ તણાયા નથી ? પ્રાયે ઘણુા તણાયા છે; માત્ર તેને સામે પૂરે ચાલનારા–તેના પ્રવાહમાં નહીં તણુાનારા રાજહુંસ જેવા મહામુનિએજ છે. તે તેમાં તલુાતા નથી.' બીજા જના તે સહજ સહજમાં પેાતાની સાધ્ય દ્રષ્ટિ ચૂકી જાય છે. આ સબધમાં કેટલાક અજ્ઞાનીઓ એમ કહે છે કે- ભાઇ ! લેકને અવલખતે જે કરીએ તે ઠીક ગણાય, તેની સામા ન પડાય. ' વળી ‘જેમ ઘણા કરતા હૈાય તેમ કરીએ ’ એમ પશુ કહે છે, આ વાકય રચનાના નિરાસ કરતા સતા ચેથા બ્લેકના ઉત્તરાર્ધમાં કત્તાં કહે છે કેઃ
• જો લેાક કરે તે કરશે તે મિથ્યા દ્રષ્ટિને ધર્મ કદિ પણ તજી શકાશેજ નહીં,” કેમકે અનેક જીવે તે મિથ્યા દ્રષ્ટિજ ડાય છે, સમિકતી તે અલ્પ હાય છે એટલે ઘણાના માર્ગ તે મિથ્યા માર્ગ હોય છે. વળી લેકમાં બહેાળા સમુદ્વાય તે અજ્ઞાન અને મિથ્યા માર્ગે ચાલનારાજ હાય છે. આ જીવ અનાદિકાળથી તે પ્રમાણે ચાલતે આવ્યે છે. અને ભવમાં ભટકતા આવ્યે છે. તે રસ્તે તા સિદ્ધિ થવાની નથી; માટે ઘણા ચાલે તે રસ્તે ચાલવાની વાત ધર્મના સય્ધમાં છેડી દઇ, મહાજન-ઉત્તમ પુરૂષ જે માર્ગે ચાલ્યા ને ચાલે છે તે માર્ગે ચાલવું કે જેથી આત્માનું કલ્યાણ થાય; તે સિવાય આત્મકલ્યાણ થવાનું નથી. ૩-૪
જો આ પ્રમાણે છે તે પછી તેવા ઉત્તમ જતેને માર્ગે લેકે શા માટે નહીં ચાલતા હાય અને સ્વછંદે ચાલી સ’સારમાં પરિભ્રમણ શામાટે કરતાં હશે? તેના ઉત્તરમાં કર્તા કહે છે કેઃ
“ આ જગતમાં લાકિકમાં કે લેાકેાત્તરમાં શ્રેયના અથી ઘણા હોત! નથી, જુએ રત્નના વ્યાપારી ઘેાડાકજ હોય છે. તે પ્રમાણે આત્મહિતના સાધક પણ ઘેાડા (અલ્પ ) જ હોય છે, ' આ શ્લોકમાં લૈકિક ને લેાકેાત્તર અનેમાં શ્રેચના અહીં થેાડા હોય છે. એમ કહ્યું છે, તેને તાત્પર્ય એ સમજવા કે-વગર પ્રયાસે મળતુ` હાય તે ખુશીથી મળી ન્તએ. એવી રીતે શ્રેયના-કલ્યાણુના-લાભના અહીં તે ઘણા હાય છે; પરંતુ લાકિકમાં શુદ્ધ નીતિને માર્ગે ચાલી ગમે તેવા કષ્ટમાં પશુ નીતિ માર્ગને તન્ત્યા સિવાય શ્રેયને-લાભને મેળવનારા બહુ અપ હોય છે. ઘણા તે ક!! પ્રાપ્ત થયે-સકટ પડ્યે નીતિને જળાંજળી આપી દે છે. તેજ પ્રમાણે લેાકેાત્તર મામાં-પરમાર્થાંમાં ઉત્તમ જનાએ બતાવેલા માગે ચાલતાં ગમે
For Private And Personal Use Only