________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
લેકસંજ્ઞાને જરૂર ત્યાગ કરે જોઈએ. અન્યથા જપ તપ સંયમ સંબંધી સકલ ઘર્મ કરણ કેવળ કણરૂપ થઈ પડશે. પણ ઉક્ત સર્વ ધર્મ કરણી જે વિવે. કથી આત્મકલ્યાણ અર્થે જ કરવામાં આવશે તે તે સઘળી લેખે થશે. માટેજ કેવળ ગાનગતિકતા તજી વસ્તુ-સ્વરૂપ યથાર્થ સમજીને જ આત્મ સાધન કરવું હિતકારી છે. ૮
વિવેચન—આ અષ્ટકનો અર્થ લેખકે સારા વિસ્તારથી લખેલ હોવાથી તેના પર વિશેષ વિવેચનની આવશ્યકતા નથી, તો પણ આ અષ્ટક માંહેને વિષય ભવ્ય જનના હૃદયપર ખાસ અસર કરવા લાયક હોવાથી કાંઈક વિવેચન લખવું યોગ્ય ધાર્યું છે.'
અનેક પ્રાણીઓ અનેક પ્રકારના ધર્મોનું પૃથક પૃથક રીતે યથાશક્તિ આ રાધન કરે છે. તેમાં મોટે ભાગે તે અજ્ઞાન હોય છે કે જેઓ પિતે જે જે પ્રકારની ધર્મકરણી કરે છે તેની શુદ્ધ વિધિને કે તેના રહસ્યને બિલકુલ સમજતા નથી, માત્ર ગતાનુગતિજ કરે છે. તેમને માટે અહીં કાંઈ કહેવાની આ વશ્યકતા નથી, પરંતુ જેઓ પોતે જે જે ધર્મકરણી કરે છે તેના વાસ્તવિક પરિપૂર્ણ ફળને જાણે છે, શુદ્ધ પ્રકારે ધર્મકરણ કરી શકે છે, તેને રહસ્યને સમજે છે, તેઓ જ્યારે લોકસંજ્ઞામાં ખેંચાઈ જઈ આત્મરંજનને બદલે લેકરંજનાથે ક્રિયા કરે અને તેમનું ચિત્ત લેકપ્રશંસા મેળવવામાં દેરવાઈ જાય ત્યારે જ્ઞાની જનને અત્યંત ખેદ થાય છે, એવા સુજ્ઞ ગણાતા અને ધર્મક્રિયા કરનારા ભવ્ય જેને માટે આ આઇકમાં ખાસ ઉપદેશ આપવામાં આવ્યું છે. સારા સારા સુો પણ લેકમાં પિતાની પ્રશંસા થતી સાંભળી, વધારે વધારે પ્રશંસા કેમ થાય તેના અભિલાષી બની, આત્મરંજનને ભૂલી જઈ, કરંજન તરફ ઢળી જાય છે; તે વખતે “ જન મન રંજન ધર્મનું, મૂલ ન એક બદામ' આ શબ્દોને તદન ભૂલી જાય છે. તેઓને નિદ્રામાંથી જાગ્રત કરવા માટે આ અષ્ટક પ્રબળ ઉપાયભૂત છે. તેના પ્રારંભમાં અષ્ટકકાર મહાત્મા કહે છે કે –
ભવદુર્ગનું ઉલ્લંઘન કરવામાં સમર્થ એવું છઠ્ઠ ગુણઠાણું પામીને લે કેત્તર સ્થિતિવાળા મુનિ લોકસંજ્ઞામાં રકત થતા નથી. ” આ વાત ખરેખરી છે. પરંતુ છઠું સાતમું ગુણઠાણું કર્યું હોતું નથી અથવા તે ભાવ બ બન્યો રહેતું નથી ત્યારે મૂવ થઈ જાય છે તેને માટે બીજા માં કત્તાં કહે છે કે
જેમ કઈ મૂર્ણ બોરના બદલામાં ચિંતામણિ રત્ન આપી દેય તેમ પ્રાણી જનરંજનને માટે સદ્ધને હારી જાય છે--છેડી દે છે. ' કૉાં પણ આ સંબંધમાં રાણા શબ્દવડે પિતાને ખેદ પ્રદર્શિત કરે છે. આ કાવ્યમાં આપેલ દwત વિચારવા એગ્ય છે. જનરંજનને માટે કરાતા સદ્ધર્મને અથવા લેક 71માં બ} { : ૧૮ 11 ને મારી | બેરને બદલામાં
For Private And Personal Use Only