Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેનીઝમ (જૈનધર્મ.)
૧૮૩ વનાર છે, અને ખાસ કરીને હિંદુસ્તાનમાં બીજા કેઈ ફલેસેફિર તે મત ધરાવતા નથી. જૈન લેકે પૃથ્વી, પાણી, વાયુ અને અગ્નિમાં પણ અસં. આતા જે રહેલા છે તેમ માને છે, અથવા તે તે વસ્તુઓ પણ અસંખ્ય આમાના શરીર રૂપે જ છે. જેને તેઓ સ્થાવર-સ્વતઃ હાલી ચાલી ન શકે તેવા આ
સ્પના શરીરે કહે છે. જ્યારે પૃથ્વીકાય-અપકય વિગેરે શરીરમાંથી તેની અંદર હિa આત્માઓ ચાલ્યા જાય છે, ત્યારે જ તેઓ તેને નિર્જીવ તરીકે ગણે છે. આ પ્રમાણે ઠંડા પાણીમાં પણ રહેલા છે, અને તેથી સાધુએ ઠંડું પાણસચિત્ત જળ વાપરતા નથી. આ પ્રમાણે જૈન મતાનુસાર પૃથ્વી વિગેરે વસ્તુ એવી બહુ ડી કહી શકાય કે જે જીવરહિત-નિર્જીવ હોય, કારણ કે તે વસ્તુઓમાં ઘણે ખરે સ્થળે જીવ રહેલાજ હોય છે. તેનું સચિત્તપણુનું પ્રમાણ વિશેષ છે. આટલાથી પણ તે સંપૂર્ણ થતું નથી. આ ઉપરાંત હજુ પણ છની એક જાત બાકી રહે છે, અને તે જ સર્વેથી નાના–તદન સૂમ અને આપણું આંખથી અગોચર રહેલા છેઅદૃશ્ય છે. આ પ્રાણીઓનું-આ આત્માના શરીરનું નામ નિગેદ કહેવાય છે. આ નિગદ શબ્દનો શું અર્થ થાય? તે બાબત વધારે સ્પષ્ટ કરવા માટે મારે કહેવું જોઈએ કે વનસ્પતિના શરીર જૈન મતાનુસાર બે પ્રકારના છે. દૃશ્ય અને અદૃશ્ય-સૂક્ષમ અને બાદર, નિગદના છે અદશ્ય અથવા સૂમ વનસ્પતિ કાયના પેટા ભાગમાં સમાય છે. કેટલાક વૃક્ષે-રપએ ફક્ત એક આત્માના એક શરીરરૂપે હોય છે, અને બીજાઓ એક શરીરે અનંત જીવવાળા હોય છે. તેના પ્રત્યેક શરીરમાં -અનંત અનંત છે રહેલા હોય છે અને આવી જાતના વનસ્પતિના શરીરેની સંખ્યા ઘણી મોટી–બાદર કરતાં સૂકમની એક શરીરે અનંત જીવોની સંખ્યા અનત ગુણી છે. નિગેદના છે તે આ વનસ્પતિ કાયના જીવે છે. રિના શ્યનાનુસાર આ લેકમાં અસંખ્ય અદ્રશ્ય ગેળાઓ રહેલા છે, તે પ્રત્યેક ગોળામાં અસંખ્ય શરીર છે, અને પ્રત્યેક શરીરે અનંતા જ રહેલા છે. સૃષ્ટિમાં ભરેલા ગોળાના પ્રત્યેક શરીરમાં રહેલા અનંતા જેને જેને નિંદના નામથી ઓળખે છે, અને તેઓ સર્વની જેવું સાધારણ જીવત્વ ધરાવનારા છે. આ ગેળાઓ વડે આ બીલ રષ્ટિ-આ આખે લેકપ્રદેશ ખીચખીચ ભરેલું છે. આ ગેળાએમાંથી અવારનવાર સ્વકર્મના પરિપાકથી કેટલાક જી મુક્ત થાય છે તે આ સૃષ્ટિના દ્રશ્ય વિભાગમાં આવે છે અને મુક્તિ પ્રાપ્ત થયેલા જીવોની ખાલી પડેલી જગ્યાએ તેઓ ગ્રહષ્ણ કરે છે. સૃષ્ટિને આ ક્રમ ગોઠવાએલે છે. નિગો. હમાંથી પશુ શરીરમાં, મનુષ્ય પણુમાં અને દેવ પણમાં તેઓ આવે છે. દરેક જીવ આ ફેરામાં-ઉંચે ચઢવું-નીચે પડવું તે પ્રમાણે સુષ્ટિમાં ચકર લીધા કરે છે,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533350 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1914 Pustak 030 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1914 |
| Total Pages | 40 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |