Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
નના પ્રથમના ચાર વ્રતોમાં તે લગભગ મળતાજ છે. તે ચાર નિયમ આ પ્રમાણે છે-હિંસા કરવી નહિ, જૂઠ બોલવું નહિ, ચેરી કરવી નહિ, અને વ્યભિચારપર આગમન કરવું નહિ. ઉપરના ત્રણે ધર્મવાળાઓને એક પાંચમો નિયમ ગ્રહણ કરવાનો હોય છે, જે દરેક ધર્મમાં જુદા જુદા કહે છે. પહેલા ચાર નિયમોમાં સર્વ મતવાળાઓની માન્યતા સરખીજ છે, એટલું જ નહિ પણ પ્રથમને મુખ્ય નિયમ જીવવધ કરવાના પ્રતિબંધમાં પણ તેઓ ખાસ કરીને મળતા આવે છે, અને તે નિયમને સર્વમાં પ્રધાનપદ અપાએલું છે. દરેક માણસ નિઃશંક રીતે તરતજ આ કબુલ કરશે કે કઈ પણ માણસની મીલકત કરી લેવી અગર જા બેલીને તેને આડે રસ્તે દો તેના કરતાં તે માણસને વધ કરે-તેના પ્રાણ હરણ કરવા તેમાં સર્વથી વધારે પાપ છે, પણ વધ કરવાની આ મનાઈઅહિંસા, માત્ર મનુષ્ય પરત્વેજ નહિ પણ તે પ્રાણ-પશુ સુધી પણ લંબાવવામાં આવેલ છે. બુદ્ધ અને જેને બંને પ્રાણીને વધ કરવામાં તે પાપ માને છે. પણ અહિંસાના ખરેખરા અર્થમાં તે જ લેકેજ તેને માને છે. ધર્મના મુખ્ય નિયમ-સત્કૃષ્ટ નિયમ તરીકે તે જેનેજ તે સિદ્ધાંત પાળે છે, અને હિંસા પરમો ધ: તે સિદ્ધાંતને તેઓ ખરેખરા અનુસરે છે, અને સંપૂર્ણ રીતે તેના અંતિમ છેડા સુધી તેઓ તે નિયમને જાળવે છે. તેઓ વનસ્પતિમાં પણ જીવે છે, પ્રત્યેક ઝાડ પાન ફળ ફુલમાં જીવ રહેલા છે તેમ માનતા હોવાથી ગૃહસ્થ ધર્મને અંગે તે તેના ખરેખરા અર્થમાં અહિંસાને નિયમ સાચવવા તેઓ લગભગ અશક્ત નીવડે છે-તે નિયમ સંપૂર્ણપણે તેમનાથી તે સાચવી શકાતે નથી, પણ તે નિયમ સાધુઓને તે તેમના વર્તનમાં સંપૂર્ણ પણે અવશ્ય જાળ વવાનેજ છે અને ચારિત્રના તેમના નિયમને માટે ભાગ અહિંસાના મુખ્ય નિયન મને અવલંબીને જ બંધાએલે છે. શ્રાવકે પણ મોટા પ્રાણી-પશુઓને મારવાથી તે તદન દૂર જ રહેલા હોવાથી આપ સર્વે જાણે છે તેમ તેઓ માંસાહારી નહિ જ પણ શાકભાજી ઉપરજ રહેનાર છે ( Vegetarians ). કોઈ પણ જીવતા પ્રાણીને મારવું નહિ તે જૈનોને સર્વદા મુખ્ય નિયમ તેમના નૈતિક શાસ્ત્રના પ્રથમ પગથીઆરૂપેજ પ્રવર્તેલ નિયમ છે તેમ દ્રઢ રીતે કહી શકાય.
મેં પ્રથમ કહ્યું છે કે જૈન ધર્મમાં વનસ્પતિ પામાં પણ જીવે રહેલા છે તે માન્યતા છે. તેમાં કેટલાકમાં એક શરીરે એક જીવ હોય છે, અને કેટલીક વનસ્પતિમાં તે એક શરીરે અનંત જી રહેલા હોય છે તેમ તેઓ માને છે. આ બાબતમાં હિંદુઓના બીજા ધર્મશાસ્ત્રને તેઓ મળતા આવે છે. પણ આત્માના સ્થળ તેઓ પશુ-પ્રાણી અને વનસ્પતિકાચ ઉપરાંત બીજામાં પણ માને છે. આ બાબતમાં તેમને વિચારે બહુ નવીન પ્રકારના-નવી દિશા સૂચ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533350 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1914 Pustak 030 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1914 |
| Total Pages | 40 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |