Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ܘ
જૈનતમ પ્રકાશ.
સેફ-ધર્મવેત્તાએ આ વિચાર ધરાવેજ છે કે જે પ્રત્યેક કાર્યો
કરીએ
છીએ તેની આપણા આત્મા ઉપર અસર થાય છે, આપણા આત્મા ઉપર તે અમુક પ્રકારની છાપ પાડે છે, અને જયાં સુધી તે કાર્યાં–તે છાપનુ' પરિણામ ભગવી લેવામાં આવતુ નથી ત્યાં સુધી તે આત્મા ઉપર પડેલી છાપ ભુંસાતી નથી. આ આત્મા ઉપર પડેલી છાપનું નામ કુમ છે, અને તે કાર્યો કરનાર આત્માને સુખ અગર દુઃખ આપ્યા પછી ભુંસાય છે, કે જે આત્મા તેના કવર્ડ જીદગીની-જીવનની જુદી જુદી દિશાએ અનુભવવા બધાએલા છે. જૈન ફીલેસેી કબુલ કરે છે કે સુ ષ્ટિમાં એ મુખ્ય તત્ત્વ છે. જીવ અને પુગળ, તેનાથી આ સાબીત થાય છે કે કર્મ પુદ્દગળનાં બનેલાં હાવા જોઇએ, અથવા તે પાગલિકજ હોવાં જોઇએ; ખરેખર જને! આ બાબતમાં બહુ સત્ય રસ્તે દેરવાએલા છે. કર્મ તે પાલિકજ છે. કર્મના સિદ્ધાંત ઉપર તેમના મત આવે છેઃ-પ્રત્યેક માણુસના પાતાનાં કાાંથી તેના આત્મા (ક) પુદ્ગલથી ગ્રસ્ત થાય છે. અદૃશ્ય રૂપમાં પુદ્ગળના પરમાણુએ આત્મામાં પ્રવેશે છે, તે અદૃશ્ય પરમાણુએ ત્યાં મોટા પ્રમાણમાં એકઠા થાય છે, (આશ્રવ). આ કર્માંવડે રેતીથી કેથળા ભરાય તેમ આત્મા ભરાઈ જાયછે. આત્માના પરમાણુએ (પ્રદેશ) અને કાર્મિક વણુાઓ સાથે કર્મના નવા ૫૨માણુ સેળભેળ થઈ જાય છે, અને કષાયે! બંધનના સાધનનું કાર્ય કરેછે. કર્મ અને આત્માનાં પરમાણુએ ક્ષીરનીરવત્ મળી જાય છે, અને તેથી આત્મા મલીન થઇ જાયંછે. ક આત્માના કુદરતી ગુણાને આવરી દેછે-ઢાંકો દે છે, કે જે ગુણેા સંપૂર્ણુ જ્ઞાન અને દર્શન છે. તે આત્માના આ સહુજ ગુણેાના દેખાવ અગર વૃદ્ધિમાં અડચણુ નાખે છે. આત્મિક ગુણેને કર્યું આગળ વધવા દેતા નથી. જુદી જુદી જાતના કર્મ જુદા જુદા ગુણ્ણાને શકે છે, કારણ કે કર્મ એક પ્રકારના નથી, પણ આઠ પ્રકારનાં છે. જ્યારે કર્મના પુગળા આશ્રવરૂપે આત્મામાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે તે કમાં આડ ભાગમાં વહેંચાઈ જાય છે. જે પ્રમાણે આપણે જે ખેરાક લઈએ તે શરીરમાં જુદા જીંદા રસ રૂપે પ્રણમી જાય છે અને શરીરને પાષણ આપે છે તે પ્રમાણે આત્મામાં પ્રવેશેલા કર્મો પશુ જુદા જુદા આઠ ભાગમાં વહેંચાઈ જાય છે. એક જાતના કર્મ આત્માના કુદરતી જ્ઞાન ગુણને આચ્છાદન કરે છે ( જ્ઞાનાવરણીય ), બીજી જાતના કર્મ તેના શુદ્ધ ચારિત્રને અને દર્શન-શ્રદ્ધાને રાકે છે ( માહનીય ), જ્યારે ત્રીજી જાતના કર્મ તેની જીંદગીની કેટલીક જુદી જુદી જાતની સ્થિતિના નિર્ણય કરે છે . ( નામકર્મ ), ત્યારે ચાથી જાતના કર્મ તેના વનની લંબાઇની હદ ડરાવે છે ( આયુકર્મ ). આ પ્રમાણે દરેક કર્મ જુદાં જુદાં કાર્ય કરે છે. કેટલાક વખત સુધી આ કર્મ સત્તામાં રહે છે-ઉદયમાં આવવા નથી, પણ્ આખરે તે અસર કરેજ છે-ઉદયમાં આવે છે, અને જે કર્મની જેવી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533350 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1914 Pustak 030 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1914 |
| Total Pages | 40 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |