________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
-
-
-
-
-
બ્રહ્મ દત્ત થ વતી
લેખક:-શ્રી. મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા
કાંપિલ્યપૂરને રાજવી બ્રહ્મ, કાશી દેશને રાજા તેટલા તેટલા તેના હૃદયમાં શેકના શંકુ ભેંકાય કંટક, હસ્તિનાપુરનો રાજા કહેણુ, કોશલને રાજા છે. રાગ અને શેક બંને એક જ સિક્કાના બે દીર્ઘ અને ચંપાનગરીને રાજવી પુપચૂલ-એ પાસા છે. પાંચેય વચ્ચે એવી તે ગાઢ મિત્રી હતી કે તેઓ
શરૂઆતમાં તે દી ચૂલણી પિતાની નાની પૈકી કેઈએ અન્ય વિના રહી શકે નહિં. છેવટે
બહેન હોય તેમ જ સંભાળ રાખી. પણ અગ્નિ એ નિર્ણય કર્યો કે, પાંચે ય રાજાઓએ દરેક
અને વ્રત બંને કયાં સુધી સાથે ટકી શકે ? રાજાની રાજધાનીના શહેરમાં એક એક વર્ષ માટે
* માનવ ગમે તે જાનવર ઉપર વિશ્વાસ રાખી શકે સાથે જ રહેવું, કે જેથી કોઈને કોઈને વિયેગ
છે. સિંહ-વાઘ-વરુ-સાપ આ બધા હિંસક સહે ન પડે.
પ્રાણીઓ હોવા છતાં, લેકે તેને આસાનીથી આ કેમ અનુસાર પાંચે ય રાજાઓ એક પાળી શકે છે. પણ માણસ ઉપર વિશ્વાસ મૂકવામાં વખત કાંપિયપુરના રાજવી બ્રાના રાજમહેલમાં જોખમ રહેલું છે, કારણ કે માણસની બુદ્ધિમાં સાથે રહેતા હતા. એક વખત બ્રહ્મરાજાને એકાએક કયારે વિકાર કે વિકૃતિ જાગે, તે કહેવું કઠિન છે. મસ્તકનું શૂળ ઉપડ્યું. ઉત્તમ ચિકિત્સકની સાર- માનવીના મનને તાગ પામવો એ અશક્ય છે. વાર લેવામાં આવી છતાં આરામ ન થયા અને યુવાન પુરુષ જ્યારે યુવાન નારીને રક્ષક બને છે, રાજાનું અકાળે અવસાન થયું. અંતિમ સમયે ત્યારે એવા રક્ષકને ભક્ષક બની જતાં વાર લાગતી બ્રધરાજાએ બધા મિત્રોને પોતાની પ્રિય રાણી નથી. ચૂલણી અને દીર્ઘ વચ્ચે પ્રેમને સેતુ ચલણી અને બાળક બ્રહ્મદત્તની સંભાળ રાખવા રચાય. ચૂલણી દીઘની પ્રેયસી બની ગઈ અને ભલામણ કરી. રાજ્યના વાવૃદ્ધ મંત્રીને રાજાએ પછી તે કરોળિયાના ઝાળામાં સપડાયેલું ફ૬ ખાસ ભલામણ કરતાં કહ્યું, “તમે તે મારા વડીલને જેમ ત્યાંનું ત્યાં જ ચૂંટી રહે છે, એમ દીર્ઘ સ્થાને છે; ચૂલણી, બ્રહ્મદત્ત અને રાજ્યને સાચ- ચૂલણીના સમગ્ર ચિત્ત તંત્ર પર ચેટી ગયો. વવાની જવાબદારી હવે તમારે શિરે આવે છે.” માનવીના મનમાં ઊઠતી કેટલીક અદમ્ય વાસનાઓ
બ્રહારાજાના મૃત્યુથી સૌ મિત્રને અત્યંત એવી તે પ્રબળ હોય છે કે, આબરુ અગર આઘાત થયે. રાણી ચૂલણ યુવાન અને રૂપમાં મોતને ડર પણ તેને દાબી શક્તા નથી. ચૂલણી રતિને પણ શરમાવે તેવી હતી. પતિના અચાનક જેવી ચાલાક પણ વાસનાથી રંગાયેલી સ્ત્રીઓ, અવસાનથી તેના દુઃખને કોઈ પાર ન રહ્યો. પોતાના મનનાં ભાવેને અન્યથી અવ્યક્ત રાખવામાં કુમાર બ્રહ્મદત્ત બાળક હતો, એટલે તેને યુવાન ભારે કુશળ હેય, છતાં શુદ્ધ વૈધવ્ય ધર્મ પાળતી થતાં સુધી કેશલના રાજવી દીઘે કાંપિલ્યપુરમાં જ સુશીલનારી અને પુરુષનું ખાનગીમાં પડખું રહી, સૌની સંભાળ રાખવી એમ નક્કી થયું. સેવતી નારી વચ્ચેનો ભેદ સુજ્ઞ સ્ત્રી પુરુષોથી મિત્રે દુઃખદ હદયે પિતાના રાજમાં પાછા ફર્યા. અજાણ રહી શકતા નથી. કહે છે કે મનુષ્ય જેટલા પ્રિય સંબંધે કરે છે, ચાણક્ય બુદ્ધિ વયેવૃદ્ધ ધેનુમંત્રી વાત
પર્યુષણ વિશેષાંક]
For Private And Personal Use Only