________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આમ છતાં હું તે માનું છું કે સત્યનાં ફરે છે. તે વખતના ખ્રિસ્તી ધર્મગુરુઓએ શાસ ઉપાસકે શુદ્ધ સત્ય છોડવું ન જોઈએ. ફિલસુફે વિરુદ્ધ આવા અસત્ય કથન માટે ગેલિલિયાને કે સત્યતાએ કહી દેવું જોઈતું હતું કે “પશુ ખૂબ હેરાન-પરેશાન કર્યો. પરંતુ આજે આપણે કઈ બાજુ ગયું તે હું જાણું છું પણ કહેવા જાણીએ છીએ કે ગેલિલિયે સા હતા અને માગતું નથી !” આ ઉપરથી કદાચ શિકારી તેની પહેલાના સમયની માન્યતા જૂઠી હતી. ગુસ્સે થાય અને શારીરિક હેરાનગતિ કરે તે પણ તાત્પર્ય એ છે કે જેને આજે આપણે સત્ય તે ઉપાસકે શાંતિપૂર્વક સહી લેવી જોઈએ. માનતા હોઈએ, તે આવતી કાલે અસત્ય ઠરે.
હવે આપણે મૂળ પ્રશ્ન ઉપર આવીએ. સત્ય જ્યારે યહુદી ધર્મગુરુઓએ ઈસુ ખ્રિસ્તને અસત્ય જ લેકમાં સારભૂત છે (સન્ન દિ રોડ પર માન્યતા
ને માન્યતાઓને ઉપદેશ કરવા માટે ગુનહેગાર મૂ), સત્ય જ ય પામે છે (સત્યમેવ જયતે),
Sી ઠરાવી તેને દેહાંતદંડની શિક્ષા ફરમાવવા માટે તે સત્યથી દેવત્વ તરફને માર્ગ પથરાયેલું છે (જોર પ્રદેશના રોમન સૂબા પાઈલેટને વિનતિ કરી વિતત્તઃ પ્રથા સેવાન) સમસ્ત વિશ્વને ધારણ ત્યારે પાઈલટે પ્રશ્ન પૂછ્યું કે “સત્ય શું છે?” કરનારૂં ટકાવી રાખનારૂં બળ ધર્મ છે અને તે (What is Truth?) ધર્મ નથી જ્યાં સત્ય નથી (નાની વયે પત્ર જનકવિદેહી દષ્ટાંત પણ સમજવા જેવું છે. હત્યં જ નાસિત). આવી સત્યની પ્રશસ્તિઓ મિથિલાને રાજા અગણિત ત્રિદ્ધિ-સિદ્ધિને માલિક ગાવામાં આવી છે. પરંતુ આ સત્ય છે શું ? હતો. તેને એક રાત્રે સ્વપ્ન આવ્યું કે તે એક એકાંત સત્યની કેને અનુભૂતિ થઈ છે ખરી? ભિખારી છે અને મિથિલાની શેરીઓમાં ભીખ ખરી રીતે તે સત્ય શું છે તે નક્કી કરવું માગ ફર્યા કરે છે. પ્રાતઃકાળે ઉઠતાં તે વિચારવા આપણા માટે બહુ મુશ્કેલ છે.
લાગે કે તે કેણ છે-રાજા કે ભિખારી ? આમાં એક વખત એક ચાર્વાકપથીએ સિડનાં પગલાં સાચું શું છે? તેણે જાતજાતના પંડિતે બેલાગ્યા, જેવી છાપ પાડે તેવાં ચાર ચામડાનાં ખેળા પણ કોઈ જવાબ આપી શકયું નહીં. છેવટે તૈયાર કરાવ્યાં. અને પિતે બે હાથમાં અને એ અષ્ટાવક્ર ઋષિ આવ્યા અને કહ્યું કે “જનક, તે પગમાં પહેરી મધ્ય રાત્રિએ રસ્તાઓ નિજન પણ સાચું નથી અને આ પણ સાચું નથી.” સત્ય થતાં ચતુષ્પાદ બની તે રસ્તા ઉપર ફર્યો. તે બધાથી પર છે.” પ્રાત:કાળે વહેલા ઉઠનારાઓએ આ પગલાં જોયાં આપણે આવી ભાંજગડમાં ઉતરવાની જરૂર અને જાહેર કર્યું કે ગામમાં રાત્રિએ સિંહ આંટી નથી. આપણે જેને સત્ય માનતા હોઈએ, તેને જ મારી ગયો છે. આ વાતની આખા ગામને પ્રતીતિ જીવનના ભેગે પણ વળગી રહેવું જોઈએ. એ જ થઈ અને રાત્રે બહાર ન નીકળતાં સૌ ઘરમાં આપણું માટે સત્યની ઉપાસના છે. પુરાઈ રહેવા લાગ્યા.
હવે જ્યારે સત્યની અનુભૂતિ થવી મુશ્કેલ છે ઈ. સ.ના પંદરમા સૈકા સુધી એમ મનાતું તે પછી મતાગ્રહ અને ઝઘડાનું મૂળ જ રહેતું હતું કે આપણી પૃથ્વી વિશ્વના કેન્દ્રમાં છે અને નથી. સાથે બેસીને ચર્ચા દ્વારા મતાંતરેને નિકાલ સૂર્ય, ગ્રહો, તારામંડળે વગેરે આપણી પૃથ્વીની લાવે એ જ સૌ માટે શ્રેયસ્કર છે અને શ્રી મ. આસપાસ ફરે છે. આધુનિક વિજ્ઞાનયુગના આદ્ય- ભાઈએ આ બાબતમાં કેશિ મુનિ અને ગૌતમ પ્રણેતા ગેલિલિયોએ કહ્યું કે આ માન્યતા સત્ય સ્વામીનું દષ્ટાંત આપ્યું તે ખૂબ પ્રેરણાદાયી છે. નથી. સત્ય તે એ છે કે પૃથ્વી સૂર્યની આસપાસ
૧૮૮]
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only