________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ભૂલમાં થયેલ અશુભ કર્મ ફકત પશ્ચાત્તાપ કે મિચ્છામિ દુક્કડંથી છૂટી શકે છે. ત્યારે ઈરાદાપૂર્ણાંક અને અંતઃકરણની પૂર્ણ લાગણી સાથે કરેલું. કમ ભાગવ્યા વિના છૂટી શકતું નથી.
સ્તવન કહેતાં પ્રભુ પ્રત્યે આદર અને એકાંતે પૂજ્યભાવ મનમાં જાગવા જોઇએ. વંદિત્તા જેવા સૂત્રો ઉચ્ચારતા આપણા હાથે થયેલી અશુભ ક્રિયાનું સ્મરણ કરી આપણું મન પ્રજવું જોઇએ. આપણી આંખે પશ્ચાત્તાપથી ભીની થવી જોઇએ. તીવ્રરી એવી અશુભ ક્રિયા કદી પણ ન થાય તે માટે આપણે આપણા મનને સમજાવી સખત તાકીદ
નિવડે. સજ્ઝાય કહેતી
જેમ અશુભ કર્મના બંધ શુષ્ક અગર થવાથી જુદી જુદી રીતે ભાગવવાના હોય છે. તે જ ન્યાય શુભ કર્મ માટે પણ લાગુ થઈ શકે. નિત્યનાં અને નૈમિત્તિક અનુષ્ઠાને આપણે કરતાં હાઇએ તેની અસર આપણા આત્મા ઉપર કેવી થાય ? આપણું મન જે આપણે કરતા હાઇએ તે ક્રિયાના પરમાર્થ જાણ્યા વિના શૂન્ય ભાવે, ટેવ પડી ગઇ છે માટે, બીજાઓ કરે છે માટે કરવું જોઇએ તેથી અગર ખીજાએ આપણું નામ ન બગાડે તે માટે અગર કાઇએ પરાણે કરાવેલ હોય તે માટે જો આપણે ક્રિયા કરતા હાઈએ તે તેવા કરેલાં કર્યાં એ શુષ્ક ફોતરી જેવાં જ આપણા માટે પરિણમવાના અને તેવી ક્રિયાના ફળ શાસ્ત્રકારે વર્ણવ્યા હાય તેવા મળવવાની આશા રાખીએ એ નરી માલિશતા છે, એમાં શંકા નથી. કેટલાએક ક્રિયા કરનારા એવા પણુ જોવામાં આવે છે કે, લોકો આગળ આપણે ધી તરીકે પંકાઇએ અને લેકે આપણને ધર્મી તરીકે એળખે અને તેની પાછળ આપણાં અપકૃત્યેા છુપાઈ જાય. એવા
આપવી જોઈએ, જેથી એવાં કાર્યા કરવાના મેહ ફરી ન જાગે. એમ થાય તો જ એ સૂત્રના ઉચ્ચાર આપણા માટે ફળદ્રુપ વખતે જે વિષયની એ સઝાય હાય તે વિષય સાથે આપણે એકરૂપ થઇએ તો જ આપણામાં કાંઈક ઋજુતા અને શુદ્ધતા જાગવાના સંભવ છે. એમ ન થાય તે વચનથી પાપટની પેઠે ખેલ્યું જઈ એ, મન કાંઈક જુદા જ વિષયમાં પરોવાયેલુ હોય અને શરીર એક લાકડાના હુડા જેવું જડરૂપે પડેલ હાય એવી રીતે કરેલી શુષ્ક ક્રિયાનુ ફળ કેટલું? કોઈ પણ ક્રિયામાં મનની વિદ્યુત કે અગ્નિની પ્રખરતા જાગેલી હોય તેા જ તે ક્રિયા ફૂલવતી થઈ શકે. નહીં તેા તમે ખકયે જાવ અને અમે સાંભળ્યે જઈએ! પાષાણ ઉપર ગમે તેટલું પાણી ફરી વળ્યું હાય છતાં તે અંતરમાં તેા સાવ સુકા ખડક જેવું જ રહેવાનું. માટે જ દરેક શુભ ક્રિયામાં મનના અગ્નિ પ્રજ્વલિત અને પ્રખર
માણસા પોતાના પાપની આડે એક જાતનો પડદોહાવા જોઇએ. જે કોઈ શુષ્ક ક્રિયાઓ કરતા હાય નિર્માણ કરતા હેાય છે, એવા દંભી માણસની તેમને દોષ કાઢવાના હેતુથી અમે આ લખતા ધર્મક્રિયાની કિંમત કેટલી ? નથી, પણ અમૃતક્રિયા કરવાની તાલાવેલી જાગે અને શુદ્ધ ક્રિયાની ભાવના તેમનામાં જાગે એટલે જ અમારા લખવાના હેતુ છે.
પણ
અમારા કહેવાનો હેતુ એટલે જ છે કે, કોઈ ધર્મક્રિયા પાછળ તેને પરમાર્થ શું છે? તેને હેતુ શું છે ? અને એ ક્રિયા પાછળ કેવા પ્રકારનું રહસ્ય રહેલુ છે. એ ક્રિયા કરનારના મનમાં શુદ્ધ રીતે અ ંકિત થયેલુ. હાવુ જોઈએ. તે ક્રિયા કરવાની આતુરતા મનમાં જાગેલી હાવી જોઈ એ. અને આપણા અંતઃ-કરણપૂર્વક તે તે ક્રિયા કરતી વખતે આપણામાં વિનય નગ્ન ભાવના, પશ્ચાત્તાપ વિગેરે જાગવા જોઇએ. ચૈત્યવ'ન કે
૧૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અગ્નિ અને વિદ્યુત નું મહત્ત્વ સમજાવ્યા પછી અમે તપનું મહત્ત્વ અને તેને અગ્નિ શા માટે કહેવામાં આવે છે તેને વિચાર કરીએ.
જ્યારે કોઇને અપચા થાય છે ત્યારે વૈદ્ય પહેલાં પેટ સાફ કરવા માટે દવા આપે છે, અને ખાવા પીવા ઉપર પ્રતિબંધ રાખવા માટે પથ્ય કે
એનુ
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only