________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સંસારની ભીષણતા યાને અજ્ઞાનને અંજામ
(પ્યારા પુત્રથી પોપકારી પિતાનું ખૂન) લેખક–પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી મહાપ્રભવિજયજી
પ્યારા પુત્રના દર્શનના કેડ સેવતા અને ચિરકાળ પરદેશ વેપાર ખેડી કરડેની પેદાશ કરી પુત્રના દર્શન અને તેના સુખને જ માટે આવેલ પિતાને આનંદ માનવાની જગાએ અજ્ઞાનથી ચેરની શંકાએ પોતાના સુખ ખાતર જાતે ખાથી મારી નાખી પુત્ર જિંદગી હારી જાય છે અને પરસ્પર ભયંકર વૈરની વસુલાત થાય છે.
અજ્ઞાને જગતમાં દુઃખનાં દાવાનલે સળગાવેલા છે. તેથી સ્પષ્ટ છે કે સઘળાએ દુઃખનું કારણું અજ્ઞાન છે. જ્ઞાનના પ્રતાપે અજ્ઞાન હઠે છે, મિથ્યાત્વ મરે છે, શત્રુ અને મિત્રનું ભાન થાય છે, દુરાચાર દૂર થાય છે, સદાચાર જીવનમાં પ્રગટે છે, દુ:ખ સઘળું ભાગે છે અને સુખ સ્વયં આવી મળે છે.
એક સુપ્રસિદ્ધ સમૃદ્ધિશાળી પ્રાચીન નગરીમાં પૂર્વ પુજે કેદ્રિવ્યના માલિક ભાવન નામે શેઠ હતા. તે પોતાનું સઘળું દ્રવ્ય પિતાના પ્રાણપ્યારા હરિદાસ નામના પુત્રને સોંપી પરદેશ વેપાર ખેડવા ગયા.
બાર વર્ષ સુધી પરદેશમાં ઘૂમી અનેક પરિશ્રમ અને કાવાદાવાથી વેપાર ખેડી, કોડાની દોલત મેળવી. શેઠ પિતાના મારા પુત્રના દર્શન કરી તેને ખરેખર સુખી બનાવવાના ઈરાદે નોકર-ચાકર અનેક પ્રકારના માલ સરસામાન અને કરોડોની લત સાથે પિતાના વતન તરફ આવવા નીકલ્યા. આ દિવસ પગે ચાલતા અને અત્યંત પરિશ્રમ કરતાં થોડા જ દિવસમાં પિતાના નગરે આવી નગરની બહાર રાત્રિવાસે રહ્યા.
નગરની બહાર બધા પરિવારને મૂકી ભાવનશેઠ પોતાના વહાલા પુત્રના મુખના દર્શનની ઉત્કંઠાથી એકલો રાત્રિએ નગરમાં પિતાના ઘેર આવ્યા. દૂરથી પુત્રને જોઈ આનંદ થયો. જ્યારે પુત્રે ચોરની
આમ જે ત્રણ ઉદયરત્ન થયા છે તે પૈકી પહેલા ઉદયરને પ્રસ્તુત છંદ ર હશે એમ આ છંદનું પદ–લાલિત્ય જોતાં-એની અંતર્યામકમય રચના વિચારતાં લાગે છે. આ અનુમાન સાચું ન હોય તે આ છંદ દોઢેક સકા જેટલો તે પ્રાચીન છે જ એમ કહી શકાય.
પ્રશ્ન-અંતમાં એક પ્રશ્ન રજૂ કરી હું આ લેખ પૂર્ણ કરું છું. કેરી જેવી ચીજને સેંકડાના ભાવે સેદે કરનારને " સે” નંગને બદલે એથી અધિક અપાય છે અને તેમ છતાં તે “સ” કહેવાય છે. વળી “શતક' તરીકે ઓળખાવાતી કેટલીક કૃતિમાં લગભગ ૧૧૫ જેટલાં પડ્યો હોવા છતાં તેને
શતક' તરીકે નિર્દેશ થયો છે અને થાય છે. આ રીતે વિચારતાં “સેળ” ની સંખ્યા ખૂબ પ્રચારમાં આવી હોવાથી, શું સતીઓનાં “સોળ” નામો ગણાવાની પ્રતિજ્ઞા કરનારે સેળને બદલે “સત્તર ” નામ ગણવે તે ન ચાલે ?
© ૧૫૦ ]e
For Private And Personal Use Only