________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સંસારની ભિષણતા યાને અજ્ઞાનને અંજામ,
તા.
૧૫
શંકાથી ઉપકારી બાપને ખાંથી મારી નાખે. શેઠ પિતાને મારનાર પુત્રને ઓળખી દેવ ભાવમાં મર્યો. પછી મુને પિતાને ઓળખ્યા, એટલે પશ્ચાતાપ કરી અજાણથી થએલ અકાર્યથી મહાન દુઃખી થઈ પિતાનું પ્રતીકાર્ય કર્યું. વખત જતાં પુત્ર હરિદાસ મર્યો. બને દુઃખદાયક ભવમાં ભમી ભાવનાનો જીવ રથનપુર નગરને રાજા પૂર્ણમેઘ બન્યું. અને હરિદાસને જીવ ગગનવલ્લભનગરને સુલોચન નામે રાજા બને. બંને વિદ્યાધર હતા. આ વિખ્યાત સુલોચન નામના વિદ્યાધર રાજાને સહસનયન નામે નીતિવંત પુત્ર અને સ્ત્રીઓમાં શિરોમણિ સુકેશ નામે પુત્રી હતી, જે સાગરચક્રીની પટ્ટરાણી અને સ્ત્રીરન થશે,
રથનપૂરના રાજા પૂણેમેધે (પૂર્વભવના પિતા) પૂર્વજન્મના પુત્ર સુલોચન રાજાની પુત્રી સુકેશાની પરણવા માટે માગણી કરી. ન આપવાથી બળાત્કારે હરણ કરવાની ઈચ્છાએ યુદ્ધ કરવા આવી સુલોચનને મારી નાખ્યો. પૂર્વભવે પુત્રે બાપને મારી નાખેલ માટે તે વૈરથી પૂર્વભવના બાપ પૂણમે શત્રુરૂપ પૂર્વભવના પુત્ર સુચન રાજાને મારી નાંખ્યું અને બાપે પૂર્વજન્મના પોતાના પુત્રની પુત્રીને પરણવાની ઈચ્છા કરી. અહા ! સંસારની ભીષણતા.
આ બન્ને પૂર્ણમેઘ અને સુલોચન વિદ્યાધરરાજાઓના પુત્રોને પણ પરસ્પર વૈર છે. એક બીજાને મારી નાખવા ઈચ્છે છે. પૂર્ણમેઘને પુત્ર ધનવાહન અને સુચનને પુત્ર સહસ્રલોચન નામે છે. પૂર્વભવે એ બન્ને પુત્રો રંભક નામના સંન્યાસીના શશી અને આવલી નામે શિષ્ય હતે. આવલી વિનીત હતું જ્યારે શશી કંડારાહદયી હતા, આવલીએ એકદા ગાય વેચાતી લીધી. વચમાં પડી માયા-કપટથી ગાયના માલિક સાથે દગો રમી શશીએ તે ગાય ખરીદી લીધી. તે માટે એક ગુરુના બને શિષ્યો જે ખરેખર ભાઇ કરતાં પણ ચઢીઆતા કહેવાય, તેનું યુદ્ધ થયું. શશીએ આવલીને નાખ્યો. શશી ધનવાહન અને આવલી સહસ્ત્રનયન થયો. સંસારમાં કેટલોક કાળ ભમ્યા. પૂર્વભવની વૈરની. વાસના સાથે જ આવે છે. પૂર્વભવમાં શિષ્યોમાં વૈર હતું. તેથી વૈર બીજ ભવમાં પણ ચાલુ રહ્યું. મારી નાખવા ઇચ્છે છે. સહસ્ત્રનયને પિતાના વધને સંભારીને પૂર્ણ મને મારી નાખ્યો. ધનવાહન અજિતનાથસ્વામીના શરણે ગયો સમવસરણમાં સહસ્ત્રનયને મારવા પાછળ પડેલ પણ પ્રભુના પ્રભાવથી કેપ શાંત થયા. પ્રભુને નમી બેઠે.
પૂર્ણમેઘ અને સુલોચનને ભાવનશેઠ અને હરિદાસના વૈરના કારણે (પુત્રે બાપને માર્યો માટે પછીના ભાવમાં પુત્ર બાપને મારે છે) વૈર છે. જ્યારે તેમનાં પુત્રો ધનવાહન અને સહસ્ત્રનયનને શશી અને આવલી તરીકેના શિષ્યના સમયનું વૈર છે. આ રીતે વૈરની વસુલાત થાય છે. લાંબી ભયંકર પરંપરા ચાલે છે માટે વેર બાંધવા જેવું નથી.
અહા ! સંસારને આનંદ છે કે ભયંકર પ્રસંગ એક ક્ષણ પહેલાનું સ્વર્ગ સમસ્થાન બીજી જ ક્ષણે ખરેખર સ્મશાન બને છે, તેથી સંસાર ભયંકર-અનિત્ય અને દુઃખનો દાવાનળ છે. સંસારની ભીષણતાનું કારણ અજ્ઞાન આ દષ્ટાંતથી સ્પષ્ટ સમજાય છે. વિવેકીએ અસત્ય-અસ્થિર અને અપૂર્ણ સુખ છોડી, જ્ઞાનીની આજ્ઞા મુજબ સત્ય-સ્થિર અને પૂર્ણ સુખ મેળવવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ,
For Private And Personal Use Only