________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમ્યગ્ જ્ઞા ન ની હું ચી.
[ ગતાંક પૃષ્ઠ ૫૪ થી શરૂ ]
આત્માના ધમ વિમુખતાના સ`ભાવ્ય કારણા અને આત્માનુ અધ:પતન
સચ્ચિદાનંદમય દશા વિના સત્ય સુખની પ્રાપ્તિ કદાપિ શકય નથી એ આપણે જોયુ છે. સચ્ચિદાનંદમય સ્થિતિ એ જ પરમાત્મ દશા છે. આદમે જીવન-વૃક્ષનાં જ ફ્ળાના આસ્વાદ કર્યાં ત્યાં સુધી તેની દશા સુખમય હતી, જ્ઞાન-વૃક્ષનાં ફળેાને આસ્વાદ કરતાં જ તેને દુઃખની પરિણતિ થઇ. અજ્ઞાનના પ્રાદુર્ભાવ અને સ્વીકારથી તેનુ ઘેાર અધઃપતન થયું. અજ્ઞાન હોય ત્યાં અધઃપતન જ સંભવે. અજ્ઞાનનાં અસ્તિત્વને કારણે આત્માનું સાયુજ્ય ન રહ્યું. આ પ્રમાણે આદમને ઉચ્ચ દશામાંથી દુઃખ અને દુર્દશાની સંપ્રાપ્તિ થઇ. પેાતે દેવ જેવા હાવા છતાં, પેાતાનું સ્વરૂપ દેવથી ઉતરતુ હાવાનું માની, જ્ઞાન–વૃક્ષનાં ફળેના આસ્વાદથી દેવત્વ પ્રાપ્ત કરવાના આદમને મના રથ થયા. દેવાથી પેાતાનું સ્વરૂપ નિકૃષ્ટ કેટિતુ છે એવા મનાભાવ માત્રથી તેનાં દેવા સાથેનાં સહચારિત્વને એકાએક અંત આવ્યેા. સ્વર્ગને બદલે મૃત્યુ-લેક તેનું નિવાસસ્થાન બન્યું. વિચાર જેટલા જ વિદ્યુત્ વેગે આદમનું મૃત્યુ-લેાક ઉપર અવતરણ થયું. સ્વલ્પ સમયમાં કેટલેા બધા અધ:પાત! દિગમ્બર દશાનું ભાન થતાં આક્રમમાં ભય-વૃત્તિના પણ પ્રાદુર્ભાવ થયેા. પેાતાથી કાઈ મહાન દોષ થઇ ગયા છે એવે કાંઇક ભાવ પણ તેનાં ચિત્તમાં સ્ફુરી આવ્યે. આમ છતાં એ દોષ શે। હતા અને કયી રીતે થયેા હતેા તે તેનાથી ન જ સમજી શકાયુ. મૃત્યુનાં પુરાગામી અને અજ્ઞાનનાં કારણરૂપ ભયદશાની આદમમાં પરિણતિ થઇ. મનુષ્યે સ્વલ્પ કાળમાં દેવત્વ અને અમર બન્ને ગુમાવી દઇ અજ્ઞાનજન્ય અને મરણાધીન સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરી. જ્ઞાન-વૃક્ષનાં ફળેાનેા આસ્વાદ ન કરવાના પ્રભુએ શા માટે આદેશ આપ્યા હતા એ આદમનાં અધઃપતનથી ખરેાબર સમજી શકાય છે. ઈશ્વ રને એ આદેશ કોઇ રીતે મનસ્વી ન હતા. એ આદેશનું વસ્તુસ્વરૂપ જ એવું હતું કે, તેનાં ભંગથી અનિષ્ટ પરિણામે જ આવે. આત્મા જ શાશ્વત અને સત્ય દ્રવ્ય હાવાથી ઇષ્ટ અનિષ્ટનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવાની આદમને કશીયે જરૂર ન હતી. ઈષ્ટ અને અનિષ્ટના ભેદ જાણવા નિમિત્તે આદમને જ્ઞાનવૃક્ષનાં ફળેને આસ્વાદ કરવાની જરાયે આવશ્યકતા ન હતી. જગતમાં
For Private And Personal Use Only
