________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ શીલગુણસૂરિ અને હેમચન્દ્રસૂરિ ગુર્જર રાજવંશના આગમ વાંચતા, જતન કરતા ને રાજવંશની અમરવેલને સજીવન રાખતા.
ઇતિહાસ કહે છે કે જેન સંધ એટલે ગુર્જર રાજવંશને રક્ષણહાર.
આપણું એક લોકોકિત છે કે ચૌટામાં કાં તો શાહ, કાં તે બાદશાહ એટલે કે બજારમાં બેની આણ પ્રવર્તે, એક શાહની કે એક બાદશાહની. શાહ એટલે નગરશેઠ, નગરીના નગરશેઠ એટલે ILord Mayor, સકળ નગર મહાજનના પ્રમુખ. આજે યે લંડન નગરીમાં નગરશેઠ કુંચી આપે ત્યારે રાજ્યાભિષેકની તિથિએ રાજવીથી લંડન પ્રવેશ કરાય. અમદાવાદના નગરશેઠવંશનો સવિરતાર ઇતિહાસ લખાય તે જૈન મહાજાનિયાનો ઈતિહાસ ગુજરાત ભણે. અમદાવાદના માણેકચોકને પુરાતન મહાજન એક અજબ વહત હતા. લંડનમાં, પારીસમાં, ન્યુયોર્કમાં એની બાધવબેલડી જડવી દુર્લભ. હજી હવે છાપાનારા કવીશ્વર દલપતરામના ત્રીજા ભાગના સંસારવાડીમાંના ૭ માં પ્રકરણમાં એક કંડિકા છે.
“ અમદાવાદના માણેકચોકનો મહાજનિ દુનિયાને એક અજબ પુરુષ છે. જગતભરમાં કદાચ એની જોડ જડવી દુર્લભ હશે. ઉદ્યોગી, ખંતિલો, હોંશલે, ધૂળમાંથી એ સોનું સરજે છે. ત્રેવડ એનો ત્રીજો ભાઈ છે. કડદો Compromise એના સંસારપન્યને ભાતામન્ત્ર છે. એટલા એના આદર આપે; ચેગઠામાં એની કલબ ભરાય; ચોકમાં એનાં જમણ થાય; અગાસી અને પતંગમાળ અને હવામહેલ-પરસાળ એનો સરઅવસરનો ખંડ: એ ખંડમાં સત્કાર સન્માન અપાય, એમાં મન્દરાડ મણાય, એમાં મરણપથારીએ પેઢાય, એમાં ગાત્રજ મંડાય. એમ પરસાળ એટલે કુટુંબવાસને સરઅવસર ખંડ. અમદાવાદી મહાજનિયો કંજુસ નહોતો, કરકસરિયો હતો; ઉડાઉ નહોતો, કેડીલે હતો.
વાણિયો વરઘોડે ને બ્રાહ્મણ વરે ' ત્યારે છલકાઈ જતા. આછી સંપતે એ ઉજળ હતો. એ ઘાંટા પાડે, કરડે નહિ, માથા કરતાં એની પાઘડી મટી હતી. ચૌટામાં શાહની ને રાજદરબારે બાદશાહની ત્યારે આણ પ્રવર્તતી. એના પગમાં પગરખાં હોય કે ન હોય. ડામર નહિ, પણ છાંયડો પાથર્યા ત્યારે અમદાવાદના રાજમાર્ગોમાં મધ્યાહ્નના એકાદ પ્રહર સિવાય જેડા જીવનની જરૂરિયાત નહાતા ગણાતા, મહાટપની શોભા મ પગમાં જેડા ન હોય, પણ ખેસને ખાસ્સી હીરકારી કાર હેય. સંપત્તિ કરતાં એનો સમાસ અધિકે હતો. સજજનનું પરમ લક્ષણ એ છે ને ?-સમાસ. મુંબઇના શેરબજારિયાની એક આંખ ઉન્માદભરેલી હોય છે, પણ બીજી આંખ નમનતાઈથી નમણી હોય છે; કે પ્રેમચન્દ રાયચન્દ્ર બજારમાં પધારે તો એના ઉરભાવ દેવપૂજાના ભાવે ઉભરાય. પ્રેમાભાઈ કે હેમાભાઈ પ્રત્યેનાં અમદાવાદના માણેક ચેકનાં માન સન્માનભાવ એનાં તો લંડનના લોર્ડ મેયરને યે સ્વમાં આવે. એની દષ્ટિ દેશને ઓળંગતી, સાગરો ઉપર ઝઝુમતી, ગિરિગોએ ચડતી ઉતરતી. આજે જહાજ ખંભાત બંદરે નાંગર્યો ને કાલે હલવાયાં; ૫રમે માળવાની વણઝાર આવી ને પેલે દિવસે પાટણના રળિયામાં તર્પાઈ. આજકાલની વાતો વિચારશે ? ફર્ડ, રોકફેલર, કાર્નેગીનાં જીવનવૃત્ત નવશિક્ષિતો ભણે છે.
For Private And Personal Use Only