Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ
ભાવને ભાવના છે. તેની અંદર દુર્ગણોને અવકાશ મળતો નથી, તેમાં સારાસારનો વિવેક પ્રગટે છે અને તે કુલમાં ઉત્પન્ન થયેલ વ્યક્તિના રૂધિરમાં અને નસેનસમાં પરોપકાર વૃત્તિના પ્રવાહો વહ્યા કરે છે. અને તેમાંથી દયાના અંકુર ફુટયા કરે છે. તેવા શુદ્ધ કુલમાં જન્મેલે શ્રાવક દેશકાલથી અબાધિત રહી પિતાને કુલ ધર્મ પામે છે. શુદ્ધ શ્રાવકનો બાળ ગમે તે દેશમાં જાય અથવા ગમે તેવા જમાનામાં આવે તો પણ તેના હૃદયના ઉંડા પ્રદેશમાંથી શ્રાવકકુલના સંસ્કારે વિલુપ્ત થતાં નથી. તેના જીવનની પૂર્ણતા અને તેના અસ્તિત્વની સફલતા પરંપરાના કુલ ધર્મના પાલનમાં જ થાય છે.
હવે શ્રાવકનું મુલત્વ શામાં છે ? એ નિર્ણય શ્રાવક પ્રજાને તેના ધર્મના પ્રાચીન ઈતિહાસમાંથી જ મળે છે અને મળે છે, એટલે અર્વાચીન પ્રસંગે તે પ્રજાના અલને–
દેને એ ઈતિહાસના અજવાળા વિના આપણે સુધારી શકવાના નથી. આપણી અંદરની વ્યવસ્થામાં પણ જ્ઞાતિ, ધર્મ, વ્યવહાર, આચાર, વિચાર, નીતિ, આદિમાં ઘણે ઠેકાણે અતિ અનિષ્ટ એવા ફેરફારો થઈ ગયેલા છે. પરંતુ એ ફેરફારો જમાનાના બાહ્ય સંસર્ગોને લઈને ઉદ્ભવેલા છે. તે ફેરફારોમાં જે ધર્મ અને શ્રાવકત્વને હાનિકારક હોય તેમને ત્યજી દેવા અને જે ધર્મ અને શ્રાવક કુલને અનુકલ હાઈ ઈષ્ટ હોય તે ગ્રહણ કરવા.
આ પ્રમાણે શ્રાવક કુલમાં મહત્તા રહેલી છે, તે મહત્તાને વિચાર કરવા માટેજ શ્રાવકની ત્રીજી કરણીમાં કુલનું અવલોકન કરવાને ઉપદેર્યું છે. ભગવાન તીર્થકરોએ કુલની મહત્તા સ્વીકારી છે અને તેને માટે સાવધાની રાખવા ઉપદેશ આપે છે. તેમનો એ હેતુ ઘણેજ ગંભીર છે, જેઓ પોતાના કુલને વિચાર કરતાં નથી, તેઓ અનુક્રમે પતિત દશામાં આવી જાય છે. કુલદ થયેલા ધર્મ, આચાર અને વિચારથી પણ ભ્રષ્ટ થઈ જાય છે. કુલના સંસ્કાર એટલા બધા બલવાન છે કે, તેઓથી ઘડાએલી ભાવના ચાવજજીવિત ટકે છે અને તેથી શ્રાવક જીવનનું પરમ પુરૂષાર્થરૂપ જે સાર્થક તે હસ્તગત થયા વિના રહેતું નથી. માટે દરેક શ્રાવકે “મારું કયું કુલ છે’ એ વિચાર સતત કરવાનો છે. અને તેથી જ મહાત્માઓએ તેને કરણી રૂપે પ્રરૂપો છે.
કરણી ૪ થી. “ ના ” “મારામાં કેવા ગુણે છે? " જયારે માણસ આત્માનું અને સ્થિતિનું અવલોકન કરી કુલનો વિચાર કરે છે, તે વખતે તેના હૃદયમાં ગુણેને વિચાર થવો જોઈએ. “હું શ્રાવક છે.” મારી સ્થિતિ આવી છે અને મારું કુલ શ્રાવકનું છે, તે હવે મારામાં કેવા ગુણો છે ?”
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531222 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 019 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1921 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |