Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રાવકની કરણીનું રહસ્ય.
શ્રાવકની કરીનું રહસ્ય.
(કરણી ૩ જી
થી.)
( ગતાંક છે ૧૯૮ થી શરુ. )
વિ ને ' “મારું કેવું કુળ છે?' પ્રથમ કરણીથી થાવક “હું કોણ છું' એમ આાવલોકન કરી, બીજી કરણીથી શ્રાવક પિતાની અવસ્થા-સ્થિતિને વિચાર કરે છે. એવી રીતે આત્મા અને આત્મસ્થિતિનો વિચાર કર્યા પછી સ્વાભાવિક રીતે કુલનું સ્મરણ થઈ આવે છે. વિચારક મનુષ્ય આત્મસ્થિતિનું અવલોકન કર્યા પછી કુલનું અવલોકન કરવું જોઈએ. જ્યારે નિશ્ચય થયો કે, “હું શ્રાવક છું” અને “મારી અવસ્થા અમુક પ્રકારની છે પછી તેણે વિચારવું જોઈએ કે, હું કેવા કુલમાં ઉત્પન્ન થયો છું. એટલે મારું કુલ કેવું છે? મનુષ્ય જાતિમાં કુલનું બંધારણ ગુણ કર્મને અનુસરીને કરવામાં આવેલું છે. એટલે ગુણ અને કર્મ પ્રમાણે કુલની સ્થાપના થાય છે. પરં પરાથી ચાલ્યા આવતા એ ગુણ અને કર્મથી જે સંસ્કારો બંધ ય છે. તે સંસ્કાર સુરક્ષિત રહે તેમ વર્તવું, એ કુલ ધર્મ સાચવ્યો ગણાય છે. દાખલા તરીકે જેથી શ્રાવક સચવાય, એવી રીતે વર્તનારૂં કુલ શ્રાવક કુલ ગણાય છે. તે શ્રાવક કુલને વિષે જેને જન્મ થયે હોય તે શ્રાવક કુલ ગણાય છે. શ્રાવક કુલમાં જન્મેલા
મનુષ્ય પોતાના કુલને વિચાર કરવો જોઈએ તે વિચારમાં તેના હૃદયમાં ચાર પ્રશ્નો - પન્ન થવા જોઈએ. શ્રાવક કુલમાં જન્મેલાનું હિત શામાં છે? શ્રાવક કુલનું કુલ
શું છે? તેના અસ્તિત્વનો ઉદ્દેશ શો છે? અને તે શ્રાવક કુલનું ફલ શું છે? આ ચારે પ્રશ્નો ઘણે ભાગે એકજ અર્થવાળા છે, પણ એ અથવા એવા કોઈ પ્રશ્નને ઉત્તર આપ્યા વિના શ્રાવક કુલનું હિત શું છે તે સમજાય એમ નથી. ધન, વૈભવ, અધિકાર, પદવી, પુત્ર, સ્ત્રી આદિ અનેકવિષયોમાં મનોને પોતપોતાની કુલ પ્રકૃતિ અને સ્થિતિ અનુસાર હિત લાગે છે, પણ તે તેનું ખરૂં હિત છે કે નહીં એને વિચાર આશ્યક છે. શ્રાવકકુલના સંસ્કારો કેવા હોવા જોઈએ? એ પ્રશ્નને વિચાર કરતાં સુજ્ઞ હૃદયવાળા પુરૂષને માલમ પડશે કે, શ્રાવક કુલના સંસ્કારે ઉચ્ચ હવા જોઈએ. જે કુલમાં રાગ દ્વેષ, તથા કલહાદિ વિસ્તારી દુ:ખ પરંપરાને વષાદ નથી, જેમાં અસહન શીલ, સ્વાર્થ તત્પરતા, પરાર્થને વિષ અને કુસંપના બીજનું પિષણ હેતું નથી. તેજ શ્રાવક કુલ કહેવાય છે. શ્રાવક કુલનું સ્વરૂપ જૈન ધર્મના તો પ્રમાણે વનારું, આર્યત્વના સદગુણોને ધારણ કરનારું અને નિરંતર દયાની
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531222 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 019 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1921 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |