Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
કરી હતી અને હેની વિદ્વતા, સત્તા, અને શક્તિ કેવાં હતાં તે, હેના અપુર્વ પરેપકારી સાર્વજનિક કાચાથી અને આબુ પર્વત ઉપર બંધાવેલ અપુર્વ દેવાલ નિહાળતા આપણને ભાન થાય છે. અને તે દરેક સંપ્રદાયના પક્ષમાં સહાનુભૂતિ દર્શાવતો, અને પ્રજાનાં હૃદય આકર્ષવાને તે કેટલે આતુર હતું, તે હેણે મુસદિમન માટે બંધાવેલી મદે નિહાળતાં આપણને ખ્યાલ થશે. ? હેના કૃત્યની નેંધ મૂળ પ્રસ્તાવનાની કુટનોટ નિહાળવાથી સમજાશે છે અને હેના કીર્તિ લેખો, પરાક્રમ લેખે, અને પરોપકારી કૃત્યો અને સાર્વજનિક ઉપયોગીતા વગેરે કાર્યો ઉપરથી આપણને બરાબર સત્ય જણાય છે, તેમજ અનેકવિધ પ્રશસ્તિઓ, તેમજ બસોથી અઢીસો શીલાલેખે, ચતુર્વિશતિ પ્રબંધ અને પ્રબંધચિંતામણી અન્તર્ગત પ્રબંધો સોમેશ્વરકૃત “કીર્તિકામુદી” કવિ અસિસિંહ વિરચિત “સુકૃત સંકીર્તન” કાવ્યમાંના તેના કીર્તિસ્તવને બાલચંદ્ર કવિને આચાર્યપદ પર નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા, ત્યારે વસ્તુપાળે ઉત્કૃષ્ટ મહોત્સવ કરી સંતોષ પમાડેલ, અને વસ્તુપાલના અવસાન પછી વસ્તુપાલના પુત્ર જૈત્રસિંહની અભિલાષાના અંગે મહાન કવિ બાલચંદ્ર “વસંત વિલાસ” નામનું મહાન કાવ્ય રચી તેની કીર્તિ અમર કરી છે. અને મુનિ શ્રી છનહષે અનેક મૂલ્યવાન બાબતો એકત્ર કરી વસ્તુપાલ ચરિત્ર રચેલ છે. ઉક્ત જણાવેલ સાહિત્ય એકત્ર કરવાથી તેના જીવન ઉપર કંઈ ઓર પ્રકાશ ઝળહળી નીકળે છે. વસ્તુપાલનું જીવન ચાર પ્રકારે આપણને જણાશે (૧) પ્રધાન તરીકે (૨) યોદ્ધા તરીકે (૩) પરદુ:ખભંજન તરીકે અને સાર્વજનિક મકાને અને દેવાલયો બંધાવનાર તરીકે (૪) કવિઓને આશ્રય દાતા અને પોતે જાતે કવિ. એમ ભિન્ન ભિન્ન ચાર પ્રકારે તેનું જીવન ઝળહળે છે, "હેલાથી ત્રીજા પ્રકાર સુધીનું વિવેચન દુશ્મીરમદમર્દન’ અને ‘વસંત વિલાસની પ્રસ્તાવનામાં કરેલ છે. અત્રે ચોથા પ્રકાર વિષે વિવેચન લખીશ.
વસ્તુપાળનું અમર નામ વનપાલ કર્તાને વસ્તુપાલને ઠેકાણે “વસંતપાલ” એ રીતે દરેક સર્ગ પુર્ણ થયા પછી લખે છે કે “ સત શ્રી નરેશ્વર મહામાં ત્ય વસંતલાને વિપતે નરનારને નાગ્નિ મંદાક્રાન્ચે અમુક વર્ણને અમુક સને એ રીતે આપેલ છે. થતા પિતે તે સર્ગ ૬ ના મા લેકમાં જશુ છે કે આ નામ “વિદ્વાન કવિઓ હરિહર અને સેમેશ્વર તરફથી અદ્વિતિય નમ રચવામાં આવેલ હતું અને તે ઉપરથી કવિ બાલચંદ “વસંતવિલાસ” નામનું કાવ્ય રચેલ છે.
આ મહાકાવ્યમાં ૧૬ સર્ગ છે, તેમાં કૃષ્ણ અને અર્જુનની મિત્રતા, બન્નેને ગિરનાર પર્વત ઉપર આનંદમાં વિહાર કરવા અને અટક ન હારા સુભદ્રાનું ૬પણે
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531217 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 019 Ank 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1921 |
| Total Pages | 40 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |