Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અનિત્ય,
૧૧૫ વેરાઈ જવાના છીએ, આ બધે ખેલ પલક સ્થાયી છે. બીજી પલકે તે નહીં હોય, એવી ભાવના તમને ગ્રહણ કરાવીને શું અમારે ઈરાદો એ છે કે તમને સંસારથી વિમુખ, બેદરકાર, ઉદાસીન, પ્રેમહીન, શુષ્ક-હૃદયના, હૃદયભગ્ન બનાવવા ? અમારે કહેવું જોઈએ કે ઘણાખરા દર્શનોએ સત્યની એકજ બાજુનું જવલંત દર્શન કરાવીને ઉપરોકત અનિષ્ટ પરિણામ આપ્યું છે, અને ઘણા મનુષ્યએ એટલાજ સત્ય ખંડ ઉપર દષ્ટિ સ્થાપીને, તેને અખિલ સત્ય માની લઈ પોતાના જીવનને દુખમય, નિવેદમય, કલેશપૂર્ણ, સુખ કે આનંદના એક પણ અંશ વિનાનું બનાવી મુકયું છે. આવું જીવન એ વાસ્તવ મનુષ્ય જીવનની ભયાનક વિકૃતિ શિવાય અન્ય કશુજ નથી. સ્મશાનવાસી અઘરી માણસની ખોપરીના હાર પેરવાવાળા રકતથી ખરડાએલા નર પિશાચ પણ પિતાની મલીન ક્રીયાઓ અને આચરે વૈરાગ્યના સુંદર નામ તળે ચલાવે છે, છતાં ક બુદ્ધિમાન તે કીયા અને આચારોને વૈરાગ્યની ભાવનાનું સ્વાભાવિક પરિણામ લેખી શકશે ? એમ બનવું એ વૈરાગ્યની દીવ્ય ભાવનાની ભિષણ વિકૃતિ છે તે જ પ્રકારે અનિત્ય ભાવનામાંથી ફલીત થતા ભવ્ય સત્યની એકજ બાજુ ઉપર દૃષ્ટિ ઠરાવીને, તે એક બાજુને સર્વ બાજુ માની લઈ દાણા મનુષ્યોએ પોતાના અંત:કરણોને ભ્રાંતિઓ, વહેમ, અને અણસમજેથી ભરી દીધું છે. જગતમાં બધુ ક્ષણિક છે, તેથી તેનું મન ખીન્ન, શોકાતુર અને દુ:ખથી ઉભરાતું રહે છે. તેમના યક્ષુઓ ઉપર નિર્વેદ અને નિરાશાના, શક, ગ્લાની, ખેદ, અને કલેશમયતાના કાળા ચશમા નિરંતર ચલાજ રહે છે. તેમના હૃદયની આંખોમાંથી નિરંતર ચાધારા આંસુ વહતા હોય છે, અને અતરના પ્રતિવનીરૂપ તેમના બાહ્ય દેખાવમાં પણ તેવો જ શકત્પાદક પરિચય આપણને મળે છે. તેઓ જ્યાં ત્યાં અનિયતાનું જાહેરનામું ફેરવી લોકોના મનને ઢીલા, નબળા અને પચા બનાવે છે. “ભાઈઓ બધાને મરી જવું છે. કોઈ આજે તો કોઈ કાલે” એવા એવા વાગે વિવિધ વચન-ભંગીથી ઉચ્ચારીને તેઓ સત્યને (!) ફેલાવો કરવાનું અભિમાન વેંઢારે છે, અને અધિક ખેદની વાત તો એ છે કે અધુરા જ્ઞાનવાળા આવા વાકોને લહેકાવી લહેકાવીને બોલનારાઓને લેકે ધામક, અધ્યાત્મી. ભગવતી, આદિ.મિષ્ટ નામથી ઓળખે છે,
એક લેખકે બરોબર કહ્યું કે “અધુરૂં જ્ઞાન એ બહુ ભયંકર વસ્તુ છે.” જ્ઞાનના પ્રદેશમાં એ સત્યનો પરિચય અમને પગલે પગલે મળતો રહે છે. બધું અનિત્ય છે, માટે નિરાશ થઈ જ્યાં ત્યાંથી દુઃખે દિવસ વીતાવવાનો ઉપદેશ એ અનિત્ય ભાવનાના સત્યનું એકતરફી અને ખંડદર્શન છે. તે અખિલ સત્યરૂપી ઢાલની એકજ બાજુનો ઉપદેશ છે. આ બધા વહી જતા અનંત પુરમાં શું કશું જ સ્થાયી નથી ? છે, અનિત્યની પછવાડે એક પરમ, નિત્ય, શાશ્વત, નિશ્ચય તત્વ છે; પરંતુ એ તત્વ તમે કયારે જોઈ કે અનુભવી શકે ? જે કાંઇ અનિત્ય છે,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531173 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 015 Ank 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1917 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |