________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ની પૂજા તેમનામાં ભિન્નનથી, જ્યાં જ્યાં મહાવીર ગયા તે તે ગામના પાદરના ઝાડ તળે બેઠેલા મહાવીરનાં વર્ણને કેટલાંક સૂત્રમાં છે. બદ્ધની પેઠે જૈનતીર્થકરોને પોતપોતાનું બોધિવૃક્ષ છે. મહાવીરનું બધિવૃક્ષ વડ છે અને ઉદયગિરિની જયવિજય ગુહામાં કોતરેલું બોધિવૃક્ષ પણ વડ છે. હાલ પણ જેને શત્રુજ્ય ટેકરી ઉપર રાયણ વૃક્ષક્ષની પૂજા કરે છે. (મિમુસ કૌકી Mimusons kauki;) સંસ્કૃત-રાજાતન અગર રાજાદન, પાલી-રાજાયતન ) જે અષભદેવનું બધિદ્રમ છે અને ગિરનાર ઉપર બાવીસમા તિર્થંકર નેમિનાથનું બોધિદ્રમ આંબે છે કે જેની પણ તેઓ પૂજા
તૃપપૂજા પહેલાંના જેનોમાં પણ પ્રચલિત હતી. મથુરામાંથી મને મળેલા એક લેખવાળા કેતરકામની વચ્ચે એક સ્તૂપ છે. તેની આજુબાજુએ કહેરે છે. તેને એક દ્વાર છે અને સ્તૂપ ઉપરજ કોતરેલી બે કઠેરાની હાર છે, એક મધ્યમાં ગળ તથા બીજી જરા ઊંચે છે. સ્તૂપની બંને બાજુએ એક નાચતી સ્ત્રી છે અને આ સ્ત્રીની પેલી પાર એક સ્તંભ છે. જમણી બાજુના સ્તંભને સિંહ છે અને ડાબી બાજુના સ્તંભ ઉપર “ધર્મચક’ કાઢેલું છે. ઉંચે સાધુઓ તથા સ્તૂપ તરફ દોડતા આવતા હોય તેવા કિન્નરે છે. કિન્નરોને રૂવાંટાવાળું શરીર તથા મનુષ્યના જેવું મુખ છે તથા દિગમ્બર જેનોની માફક આ સાધુઓ નગ્ન છે.
આ સ્તુપ આકારમાં તથા દેખાવમાં હજુ સુધી મળેલાં બદ્ધ સ્તૂપને એ ટલું બધું મળતું આવે છે કે જે આ લેખ ન હોત તો તેને બાદ્ધ સ્તૂપ તરીકેજ ગણવામાં આવત. બે કઠેરાની હારેની વચ્ચે છ લીટીઓ વાળા લેખ જેનો છે, એમ સ્પષ્ટ જ છે. લેખના અક્ષરે ઈ. સ. પૂર્વે ૫૦ ના હોય તેમ લાગે છે; ભાષા પ્રાકૃત છે, સરલ નથી.
લેખની નકલ. (૧) નમે અરહતે વધમાનસ દંદાયે ગણિકા. (૨) ચે લેણુશભિકા ધિતુ શમણુસ નિકાયે (૩) નાદાયે ગણિકા વાસયે આરહતાદેવકુલે (૪) આયગસભાપ્રપશિલાપટા પ્રતિષ્ઠાપિત નિગમ (૫) ના અરહવાયતને સહ મારે ભગિનિ ધિત પુત્રણ (૬) સવિન ચ પરિજનન અરહિતપુજાચે
૧ ઍન્ટીવીટીઝ ઑફ ઓરીસ્સા પુ. ૨, પ્લેટ ૧૯, આકૃતિ ૧. લેખક, ડાકટર રાજે. rદ્રલાલ મિત્ર.
For Private And Personal Use Only
