________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન એતિહાસિક સાહિત્ય.
(આ લેખનું સંસ્કૃત ભાષાંતર.) (૧) નમેહંતે વધમાના દડાયા ગણિકા (૨) યા લયનશભથિગ્યા દુહિતુઃ શ્રમણસ્ય નિકાયે (૩) નાદાયા ગણિકાયા વાસાય અહંત દેવકુલે (૪) આર્યકસભા પ્રપા શિલાપર પ્રતિષ્ઠાપિતઃ નૈગમાં (૫) નાં અહેવાયતને સહ માત્રા ભગિન્યા દુહિત્રા (૬) સર્વેણુ ચ પરિજનન અહંતપૂજાયે
| ગુજરાતી ભાષાંતર. અહંન્ત વર્ધ્વમાનને નમસ્કાર. ગણિકા દંડાની પુત્રી ગણિકાનન્દાએ વેપારીઓના આહંત દેવલયમાં શમણુસમૂહને રહેવા માટે તથા અહંન્તની પૂજા માટે એક નાનું આહંત-દેવાલય, આચાર્યો માટે બેઠકે, એક હોજ (પાણી) અને એક શિલાપફ, (દેવાલયનું પુણ્ય) મા, બહેન, પુત્રી, પુત્ર, અને સગાંઓ સાથે (ભેગવવાને) કરાવ્યાં.
વદ્ધમાન અહંન્ત ૨૪મા તીર્થંકર મહાવીર છે. બધાની પેઠે જૈનો પણ તીર્થ કરનાં હાડકાં વિગેરેને પૂજતા હતા. તેમના ગ્રંથમાં કેટલેક ઠેકાણે કહેલું છે કે મૃત્યુવશ થયા પછી તીર્થકરોના શરીરને અગ્નિસંસ્કાર દેવ આપે છે. તથા તેમના હાડકાં વિગેરેને તેઓ પૂજા માટે સ્વર્ગમાં લઈ જાય છે. હાલના જેનદેવાલમાં સ્તૂપ અગર તીર્થકરેનાં હાડકાંની પૂજા જોવામાં આવતી નથી, પણ બેશક એટલું તો નક્કી કે આ પ્રમાણે એક વખત હતું અને તે એટલે સુધી કે તેરમા સૈકામાં મથુરામાં જેને એક તૃપને તીર્થકર સુપાર્શ્વનું સ્તૂપ છે એમ ગણીને પૂજતા હતા. હાલમાં ખરતરગચ્છના જૈન સાધુઓ “થાપના” નામને પંચ દાંતવાળે એક ચંદનને ખ્યાલ પૂજા માટે વાપરે છે અને આ તીર્થકરોના જડબાંની નકલ છે. તે જ પ્રમાણે સાધ્વીઓ જે શંખને થાપના તરીકે પૂજામાં વાપરે છે તેને તેઓ મહાવીર સ્વામીના ઘુંટણનું હાડકું ગણે છે. ગ્રહ
૧ મૂળમાં “આયતન” શબ્દ છે જેનો અર્થ મોટું દેવાલય થાય છે. ગણિકાનું દેવાલય મોટા દેવાલયની પાસે બાંધ્યું હશે અને તે નાનું હશે
૨ મૂળમાં “નિકાએ ” છે. પણ જે “નિકાસ ” ન વાંચવામાં આવે તે લેખનો સાર અર્થ નીકળી શકતું નથી.
૩ જુએ–જિનપ્રભસૂરિનું વિવિધ “તીર્થકલ્પ'.
ઝર હાલમાં તપાગચ્છમાં જે સ્થાપનાચાર્ય રખાય છે તેને ઉદેશીને આ ઉલેખ છે. પરંતુ આના વિષયમાં પંડિતજીની જે કલ્પના છે તે વાસ્તવિક છે કે કેમ તે ખાસ વિચારવા જેવી છે. કલ્પના રમણીય છે.–સંગ્રાહક
For Private And Personal Use Only
