Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૪
સિંદ પ્રકાશ અને કેવી શક્તિવાળે થવા દે છે સંબંધી જ્ઞાન હમને બહુ જ અ૫ છે. શિક્ષક શબ્દમાં બહુજ મહત્વ રહેલું છે. સંસારમાં સૌથી ઉંચી પદવી શિક્ષકની છે. દરેક ધર્મ, દરેક સમાજ અને દરેક દેશની ઉન્નતિ અને અવનતિ તેના શિક્ષકે ઉપર જ અવલંબી રહેલી છે, જે ધમ, જે સમાજ અને જે દેશના શિક્ષકે પરેપકારી, સદાચારી, પૂર્ણ ઉત્સાહી અને ઉચ્ચ પ્રતિના વિદ્વાન હોય છે, તે ધર્મ, સમાજ અને દેશ જ સભ્ય, ઉત્તમ અને ઉન્નત કહેવાય છે. કારણ કે શિક્ષકમાં જેવું જ્ઞાન અને ચારિત્ર હશે, તેવું હેમના શિષ્યમાં, હેમની પાસે અભ્યાસ કરનારાઓમાં પણ આવશે, એ વાત આખા જગના અનુભવમાં છે. એવી સ્થિતિમાં હેમે વિચારી શકશે કે શિક્ષકેનું સ્થાન કેવા મહત્વવાળું છે, શિક્ષકો પપકાર કરી પોતાની અને બીજાની જેટલી ઉન્નતિ કરી શકે છે, તેટલી બીજે કઈ પણ મનુષ્ય નથી કરી શકતે. શિક્ષક થવાને લાયક તે જ મનુષ્ય છે કે જે વ્યાવહારિક અને ધાર્મિક જ્ઞાનમાં પ્રવીણ હોય, ઘણે અનુભવી હાય હેમાં પણ ધાર્મિક શિક્ષકને તે ઉક્ત બન્ને પ્રકારના જ્ઞાનની વિશેષ આવશ્યક્તા છે. કેમકે હેનું કાર્ય મુખ્ય, સમાજને ધાર્મિક શિક્ષણ આપવાનું છે. ધાર્મિક શિક્ષણની વ્યા
ખ્યા બહુજ વિસ્તૃત અને ગહન છે. જીવવિચાર, નવતત્વ કે કર્મગ્રંથની ગાથાઓ મેઢે કરાવી દેવી એનું નામ જ ધાર્મિક શિક્ષણ નથી. એટલા પુરતા જ્ઞાનજથી મનુષ્ય ધમવાન કહી શકાતા નથી. ધામિક શિક્ષણ તેનું નામ છે કે જેના વડે મનુષ્ય સદાચારી, નીતિવાળા અને પરેપકારી થાય. સચ્ચારિત્રવાળા મનુષ્ય જ ધામિકેની પંક્તિમાં આવી શકે છે. પિતાનું આમ-સાધના કરી શકે છે, અને બીજાનું હિત સાધી શકે છે. આવા પ્રકારનું શિક્ષણ તે જ શિક્ષક આપી શકે કે જે વ્યાવહારિક અને ધાર્મિક ગૂઢ તને સારી પેઠે સમજ અને જાણતા હોય, એવા શિક્ષકે જ સમાજને ઉપકારી અને સન્માનનીય થાય છે. આ કથનથી હમે વિચારી શકશે કે વ્યાવહારિક જ્ઞાનની લ્હમને કેટલી આવશ્યક્તા છે?
ધાર્મિક જ્ઞાન પણ ત્વમે જેટલું અને જેવા પ્રકારનું મેળવવા ચાહે છે તથા મેળવે છે તે. હમારૂં વાંચ્છિત જે શિક્ષક પદ છે તેને પુરતું નથી, પંચપ્રતિક્રમણ તથા જીવવિચારાદિ પ્રકરણે ભણી ગયા એટલે ધામિક જ્ઞાન પુરૂં થઈ ગયું એમ સ્થમજશે નહિ. એ તે ઉકત ધામિક જ્ઞાનનું એક ગણું અંગ છે. ધર્મના ગૂઢ રહસ્ય, ધર્મનું મહત્વ અને ધર્મની સ્થિતિ હમજવા માટે તે અન્ય પ્રકારના શિક્ષણની જરૂરીયાત છે. વાસ્તવિક અને વિશાળ ધાર્મિક જ્ઞાન મેળવવા માટે તત્વ ઇતિહાસ, નીતિ અને વિજ્ઞાન ગ્રંથને અભ્યાસ કર જોઈએ. જૈન ધર્મના મૂળ ત, જૈન ધર્મને પ્રાચીન ઈતિહાસ, જૈન શાસ્ત્રોની નીતિ પ્રણાલીકા અને જેના ચાર્યોએ કરેલું પદાથે નિરૂપણ-એ બધુ જાણી શકાય ત્યારે જ ખરૂં ધાર્મિક શિ. ક્ષણ મેળવ્યું કહેવાય, એવા પ્રકારના શિક્ષણથી જ કાંઈક ઉન્નતિ થઈ શકશે. વર્ત
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531138 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 012 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1914 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |