________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
દુઃખથી શુ' ધર્મ પ્રાપ્ત થાય છે?
તઃ
-
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समावयंतावयणाभिघाया, कणंगया दुम्मणि यं जणंति, धम्मोतिकच्चा परमग्गसूरे, जिइंदिओजोस हइसपुंज्जो ॥ २ ॥
પ
AY
ભાવા—સમકાળે પડેલા એવા વચનના અભિધા તે જે તે એટલે ફાઇ માણસે વરસાવેલા એવા ધ્રુવચના જે તે કાનને વિષે પ્રવેશ કરવાથી હુમનકપણા ને એટલે મનના કાલુષ્યપણાને ઉત્પન્ન કરે છે, પર`તુ મુક્તિમાને વિષે શૂરવીર થયેલા જે તે પરિષદ્ધ સહન કરવાના ધમ છે, એમ જાણી સહન કરી જીતેન્દ્રિય થઇ સહન કરે છે, તેજ પૂજ્ય કહેવાય છે. અર્થાત્ દુ ના પરમાગમાં કુશળ હોય છે. કારણકે, દુજ નાના પર અવગુણુ ખેલવાના ધમ જ રહેલા છે, એટલે તેન લખી દીધેલુ છે. કેાણે કે તેની દુર્જન પ્રકૃતિયે; તેથી તે પરમાગમાં કુશળ હોય છે, છતાં પણ કુલીન માણસ વચનથી અપકારના બદલે નહિ' વાળી શકવાથી શોકસાગરમાં ડુબકા મારે તે વાચિકદુઃખ કહેવાય છે.
કાયિક દુઃખ—કાયા એટલે શરીર અને તે સંબધી જે દુઃખા ઉત્પન્ન થાય તે કાયિક દુઃખ કહેવાય છે, જેમકે રાગેાને વિષે ૧૩ પ્રકારના વરો કહેતા તાવ તથા ૫૦૦ પ્રકારના સન્નિપાતા તથા ૮૪ પ્રકારના આમવાયુ તથા ૩૬ પ્રકારના વાયુ તેમજ ૮૪ પ્રકારના મહાવાયુ તથા ૧૮ પ્રકારના અન્ન ભક્ષણ વિકાર તથા ૫ પ્રકારના સ્ફોટકાદિ તથા ૫ પ્રકારના ગુલ્મ તથા ૨૦ પ્રકારના ક્ષયરાગા તથા ૨૦ પ્રકારના શ્લેષ્માદિ તથા ૮ પ્રકારના પ્રમેહ તથા ૧૦૭ પ્રકારના ઉત્તરજ્યાધિ તથા ૭૬ પ્રકારના વ્યાધિ તથા ૧૦૮ પ્રકારના ચક્ષુરાગ વિગેરે અનેક પ્રકારના રોગે તથા અકાળ મૃત્યુ તેમજ પરકૃત મારણાદિક પીડા તેમજ તિર્યંચ તથા નર્કને વિષે પણ છેદન, ભેદન, તાડન, તન, શ્રુત, પિપાસાદિક અનેક પ્રકારનુ' દુઃખ તેમજ દેવતાને વિષે પણ મહાદુ:ખ રહેલાં છે, ઈંદ્રાદિક મહા દેવાએ અપરાધ આવ્યા થકી મારવા માટે છેડેલું વજા શરીરાદિક ઉપર પડવાથી છિદ્ર પડે છે ને તેથી તેની વેદનાને સહન કરવું વિગેરે મહા દુઃખા દેવતાને વિષે પણ કહેલા છે. વળી પણ કહ્યું છે—
For Private And Personal Use Only
अपरंच.
इसाविसायमय कोहम यलोभे हिंएबमाईहिं,
देवाविसमभिभूआ, तेसिंकत्तो सुनाम ॥ १ ॥
ભાષા—ઇર્ષ્યા, ખેદ, તથા મદ તથા ક્રોધ, માન, માયા, લાભ ઇત્યાદિવડે કરી પરાભવને પામેલા દેવાતે પણ સુખનું નામ માત્ર ક્યાંથી જ હોય, અ
