________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૦૦
લેભથી શુ ધર્મ-પ્રાપ્તિ થાય છે?
બીજું એકપણ આભુષણ ઉત્તમ નથી. જે સારી વિદ્યા પ્રાપ્ત થયેલી છે તે લક્ષ્મીવડે કરીને શું? અર્થાત્ વિદ્યા તેજ લક્ષમી છે. અને વિદ્યારૂપી લમી-લક્ષ્મી કરતાં પણ વિશેષ માન પામે છે. માટે વિદ્યા તેજ મહા લક્ષમી છે. જે અપયશ છે તે મરવડે કરીને શું કારણ કે જે માણસને અપયશ દુનિયામાં ગવાય છે તે માણસ જીવતે હોય તે પણ મરણ પામેલે જાણ. કારણ કે અપયશ છે તેજ મરણરૂપ છે. કિબહના-મરણ કરતાં પણ અપયશ વિશેષ ખરાબ છે. વળી પણ કહ્યું છે કે
તઃ
संग्रहैकपरःपाप, समुञोऽपिरसातलं,
दातातुजनदंपश्य, नुवनोपरिगर्जति ॥ १ ॥ ભાવાર્થ સંગ્રહ કરવાને વિષે એકાંત તત્પર એ સમુદ્ર પણ રસાતલને (અગાધ ઉડાપણાને) પા. મેઘ પિતે દાતાર છે તે ભુવન ઉપર ગરવને કરે છે અર્થાત ભુવન ઉપર ઉચે રહી ગજરવને કરતે પાણીનું દાન આપે છે.
વિવેચન-કૃપણ પ્રાણી અઢાર પાપથાનક સેવી કેવલ પાપમય લહમીને ઉપાર્જન કરે છે અને તે લક્ષમીવિષે તીવ્ર મૂછોવાળ થઈ ભુમિનેવિષે દાટે છે. ચૂલામાં તથા પાણિયારામાં એટલે પાણી ભરેલા વાસણે મુકવાની જગ્યાએ દાટે છે, ગાય ભેંશ બાંધવાના ખીલા નીચે દાટે છે, ઘરના ખુણામાં તથા ખાટલાના પાયામાં દાટે છે. આવી રીતે કુબુદ્ધિ કરવાથી લક્ષ્મીને અધોગતિને વિષે નાખે છે, એટલું જ નહિ પરંતુ ભૂમિના અંદર લક્ષ્મીને દાટનાર પ્રાણી પિતાના આત્માને પણ અધોગતિને ભ કતા બનાવે છે. અર્થાત્ પિતે પણ દુર્ગતિમાં જાય છે. તે માટે જ કૃપણની પાપી લમી સમુદ્રના તલીયાના પેઠે અધોગતિને પામે છે એટલે લક્ષ્મી નીચે જાય છે. દાતાર દાનને આપતે ઉપર રહી મેઘના પેઠે ગરવને કરે છે. આવું જાણી સર્વત્ર નિઘ એવી લક્ષમીની ચંચળતા જાણી લેભ નિવારણ કરી સાતેષમાં સુખી થવું તેજ ઉત્તમ પુરૂષને પરમ ધર્મ છે. અને લેભ છે તે કેવળ અધર્મ તથા આત્મઘાત કરવાવાલે છે માટે લોભને ત્યાગ કરવો તેજ શ્રેયસ્કર છે. આ દુત લે છે તે પણ કઈક માણસને ધર્મના કારણભૂત થાય છે.
श्रीसुहस्तिसूरि प्रतिबोधित उम्मकवत् ભાવાર્થ –શ્રી સુહસ્તિસૂરિ મહારાજે આહારદિકને અભિલાષી પ્રતિબંધ કરેલા કમ્પકના પિઠે
For Private And Personal Use Only
