________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧૨
આત્માનંદ પ્રકાશ,
આ રીતે અનુક્રમે સીતેર સીતેર પ્રકારે છે.
આ સર્વને વિરતાર અસંખ્ય પ્રકારે શાસ્ત્રોમાં વર્ણન કરાયછે. કાકાશના પ્રદેશની સંખ્યા જેટલા પ્રમાણમાં છે તેટલા પ્રમાણમાં ચરણકરણનુગરૂપ સંયમના સ્થાનકે છે. આત્માના અધ્યવસાયને આશ્રીને તરતમતાએ આ અસંખ્ય ભેદ હોઈ શકે છે.
એક જૈન ગૃહસ્થ જે તે પિતાના અધિકારને આશ્રીને ગ્રહણ કરેલા દ્વાદશ વ્રતનું પાલન કરતે હોય છે તે દુરાચરણથી ભય પામતે હેવાને લીધે તેમજ સદાચારમાં ક્ષણમાત્ર પણ અપ્રમાદી હેવાને અગે તે કદી કેર્ટના ગુનાહમાં આવી શકતું નથી તે પંચમહાવ્રતને ધારણ કરનાર સદ્દગુરૂઓની તે તેવી સ્થિતિ કયાંથી હોય? જેન દર્શનના ચારિત્રનું બંધારણ એવું સુદઢ અને બળવત્તર છે કે ચિરસંસ્કારી પ્રાણુઓજ તેમાં રહી શકે. સાધુજનેને પ્રાણાતિપાતાદિ પંચ અદ્યતેથી સર્વ પ્રકારે વિરમવાનું છે. વ્રત લીધા વગર અજ્ઞાતપણે પાપમાગેથી વિરામ પામનારા પ્રાણીઓને તે તે પ્રકારના પાપમાર્ગો ખુલ્લા દ્વારવાળા હોવાથી કર્મ પ્રવાહના વહે આવતા અટકી શકતા નથી. તેથી શ્રીમદ્દ યશવિજયજીએ કહ્યું છે કે –
અવિરતિ લગે એકેદ્રિયારે પાપસ્થાન અઢાર, લાગે પાંચેહી ક્યિારે પંચમ અંગે વિચારે. (૧)
અર્થ–ભગવતી સૂત્રમાં કહ્યું છે કે એકેદ્રિયે અવિરતિ હેવાથી તેમને પાંચ ક્રિયાઓ અને અઢાર વાપસ્થાનકેથી ઉત્પન્ન થત ક્ષણે ક્ષણે કર્મબંધ પડે છે.
સાધુ જીવન ઘણુંજ કઠીન છે. તલવારની ધાર ઉપર નાચતા બાજીગર તથા લેઢાના ચણાને ચાવી જનાર અવધૂતેના કરતાં સાધુજીવનની કઠિનતા દુર્ભેદ્ય છે. આત્મબળના સામર્થ્યવડે કર્મબળને તેડી પાડવાની શક્તિવાળા પ્રાણીઓ યથાર્થ ચરણકરણની સાધના કરી મુક્તિ પામી શકે છે. ચારિત્રની પરિપાલનાવડે આત્મા કર્મને આશ્રવ દૂર કરી સંવરપણું પ્રમ કરે છે. સંવરપણું પ્રાપ્ત થવાથી
For Private And Personal Use Only
