Prabuddha Jivan 2018 05 Mandirona Shilp Sthapatya Visheshank

SR No.: 526118
Original Sutra Author: N/A
Author: Sejal Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2018
Total Pages: 111
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 9 MB

Page 4

તંત્રી સ્થાનેથી :
મદિરના શિલ્પ અને સ્થાપત્યની વાત કરતી વખતે પરમ સત્ય ઉત્તર અને દક્ષિણ ભારતનાં મંદિરોનો, વિસ્તારની દ્રષ્ટિએ, પ્રત્યેની મનુષ્યની શ્રદ્ધાનું ચણતર જોવા મળે છે. એ રચના જેમાં સૌથી મોટો ફરક એ છે કે દક્ષિણનાં રાજાઓએ ખુબ જ મોટા વિશાળતા, ભવ્યતા હોય, એક ઊંચાઇ હોય, જયાં ગર્વ ભાંગીને મંદિરો બંધાવ્યા છે. શ્રીરંગમ રંગાનાથારે ૧૫૬ એકરની જમીનમાં ભુક્કો થઇ જાય છે. જ્યાં જ્ઞાનની પરમ અભીપ્સા જાગે છે. જ્યાં તમિલનાડુમાં મંદિર બંધાવ્યું, જે ખૂબ જ મોટું છે. મંદિરોની સત્યની ખોજનો અંશ સાંપડે છે. એવું અદભૂત બાંધકામ એટલે પરંપરામાં પણ કેટલીયે વિશેષતા હોય છે. દક્ષિણના મંદીરમાં “મંદિર'. એક તરફ પ્રકૃતિનું વાતાવરણ હોય અને બીજી તરફ એની મુલાવાર અને ઉત્સવર બે પ્રકારની પ્રતિમા હોય છે, મૂલાવાર મૂર્તિ સ્વાભાવિકતા, ધ્યાનમગ્ન અવસ્થામાં લઇ જાય છે. એની પથ્થરની બનેલી હોય છે, જ્યારે ઉત્સવર મૂર્તિ પાંચ ધાતુની (જેમાં પરમ્પરાગત પદ્ધતિ પ્રત્યેકને જુદો અનુભવ કરાવે છે. મંદિરો એ સોનું, ચાંદી, તાંબુ, લોખંડ અને સીસું આવે) બનેલી હોય છે, જે ઉર્જાનો સ્તોત્ર છે, જે મનુષ્ય માત્રને જીવનના સંચારનો અનુભવ ખાસ પ્રસંગે બહાર કાઢવામાં આવે છે અન્યથા કાળા રંગની કરાવે છે. આ એવી એક જગ્યા છે જ્યાં મનુષ્ય શરણાગતિના હેતુ પ્રતિમાના દર્શન રોજ થતાં હોય છે. તીર્થ શબ્દ સાથે જ પુણ્યકર્મ અર્થે આવે છે, અને ત્યાં શાતાનો અનુભવ પ્રાપ્ત થાય છે. જોડાયેલું છે. મંદિરોની રચનામાં શિલ્પશાસ્ત્ર અને વાસ્તુશાસ્ત્ર
પરિણામે એ જગ્યા, ત્યાં સ્થાપિત થયેલી મુર્તિઓ, આ બધું જ જોડાયેલા છે. દરેક મંદિરની રચનામાં એક કલાકીય ભાવવિશ્વ અત્યંત મહત્વનું હોય છે. અહીં સકારાત્મક ભાવના ખીલે એ રીતની જોડાયેલું હોય છે, જેના આધ્યાત્મિક અને બંધારણીય હસ્યો હોય રચના કરાઈ હોય છે, જ્યાં ઉત્તર અને દક્ષિણામાંથી હવાની છે. સાથે ઇતિહાસના કેટલાક તથ્યો પણ એમાં છુપાયેલા હોય અવરજવર થાય અને કેન્દ્રમાં પરમશક્તિનું સ્થાપન કરાય છે. એને છે. નામ ગર્ભગૃહ અપાયું છે, જે યોગ્ય જ છે. જેને મૂળસ્થાનમ કહે જૈન તત્ત્વજ્ઞાન પ્રમાણે જીવનું લક્ષણ ઉપયોગ છે. આ ઉપયોગ છે, તે જગ્યા પર પૃથ્વીની સકારાત્મક ભવ્ય ઊર્જા અનુભવાય છે, બે પ્રકારનો હોય છે એક તો જીવને પોતાની સત્તાનું ભાન પ્રાપ્ત ત્યાં જ મુખ્ય પ્રતિમાનું સ્થાપન કરાય છે.
છે કે હું છું, અને મારી આસપાસ અન્ય પદાર્થ છે. અન્ય પદાર્થમાં The Location and structure of the temples are વૃક્ષ, પર્વત, ગુફા વગેરે, પ્રકૃતિથી વિપરીત શક્તિઓ-તોફાન, found deliberately at a place where the positive en- વર્ષા, તાપ વગેરેમાં રક્ષણ આપે છે. પશુપક્ષી વગેરે પ્રકૃતિના ergy is available abundanly from the the magnetic and પદાર્થોનો ઉપયોગ કરતાં પોતાનું જીવન વ્યતીત કરે છે. જ્યારે electric wave conveyances of north/south post push. મનુષ્યમાં પોતાની શાનશક્તિને કારણે કેટલીક વિશેષતા હેલી The idol of God is set in the core center of the temple, હોય છે. પરંતુ મનુષ્યમાં જિજ્ઞાસા હોય છે. તેને કારણે તે પ્રકૃતિને known as “Garbhagrihar Moolasthanam'.Ideally, the વિશેષ રૂપથી જાણવા ઈચ્છે છે, પરિણામે વિજ્ઞાન અને structure of the temple is built after the idolhas been દેશનશાસ્ત્રોનો વિકાસ થયો. મનુષ્યમાં બીજો ગુણ છે સારા અને placed in a high positive wave centic place. This બોટાનો વિવેછે. આ ગુણની પ્રેરણાથી ધર્મ, નીતિ, સદાચારના 'moolasthanam' is the place where earth's magnetic 441 L BLERI RAVAL BL 41-492141%-11 Guna Hou waves are discovered to be most extreme Tosing the બન્યો. મનુષ્યનો ત્રીજો વિશેષ ગુણ છે સૌદર્યની ઉપાસના માણસ glory of God, as a link between God and Man, as houses ulatul UDMRL241 249L LÈ YELUT-11 Guulol s2 , of worship, as structures for religious and spiritual તેને ઉત્તરોત્તર સુંદર બનાવવાનો પ્રયત્ન કર્યા કરે છે. જેમ કે સુંદર activities, humans throughout history have created a વેશભૂષા, સુંદર ખાદ્યપદાર્થોની સજાવટ વગેરે. પરંતુ મનુષ્યની space for the divine. The entire art building temples Íન્દર્યોપાસનાં ગૃહનિર્માણ, મૂર્તિનિર્માણ, ચિત્રનિર્માણ તથા is not a mere art; it is a science. Every single facet of સંગીત અને કાવ્યકૃતિઓમાં ચરમ સીમાએ પહોંચી છે. આ પાંચે it - from the size of the idols to the directions and the કલાનો પ્રારંભ જીવનમાં ઉપયોગી દૃષ્ટિથી થયો. આ રીતે ઉપયોગી sanctum - Yes! Temple architecture is a highly devel- SALU - alad sallall SlS uel EUL $ 21419-Houd! oped science જણાય છે.
અથવા સંસ્કૃતિનું અનિવાર્ય પ્રતીક માનવામાં આવે છે. જેને
આ અંકનું સૌજન્ય રૂપિયા ૮૦.૦૦
મંદિરોના શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષ8 - પદ્ધ છવન
|
(
મે - ૨૦૧૮