Page Text
________________
અમેરિકા એક ઓળખ
મેધા ત્રિવેદી
વીસમી સદીની શરૂઆત ઔદ્યોગિક ક્રાન્તિથી થઈ અને અડધી સદીએ પહોંચતાં સુધીમાં તો ઉદ્યોગોએ બનાવેલા મશીનોએ પગપેસારો કરી, માનવો પર હાવી થવાં લાગ્યાં, જેનો શ્રેય યુરોપિયન દેશોને જઈ શકે. એનાથી એક ડગલું આગળ વધતા એકવીસમી સદી પૂર્ણપણે કોમ્પ્યુટર સાયન્સ અને ઈનફોર્મેશન ટેકનોલોજીને સમર્પિત થઈ રહી છે, તેનાંથી કોઈ અજાણ નથી. ઈનફોર્મેશન ટેકનોલોજીનું મક્કા ગણાતા યુ.એસ.એ. તેમાં હરણફાળ ભરી માહિતીઓનું એક આખું નવું વિશ્વ આપણી સમક્ષ મૂકી દીધું. દુનિયાના કોઈપણ ખૂણે બેઠેલો માણસ દુનિયાના છેડા ૫૨ના માણસ સાથે બટન દબાવતા જ કનેક્ટ થઈ શકે એવી સુવિધા અને સરળતાથી આપણને તાજુબ કરી મૂક્યાં. અમેરિકા એક એવો દેશ છે જે જ્ઞાન પ્રાપ્તિ, નવી શોધખોળો અને તેની ઉપલબ્ધિઓને હંમેશા વિશ્વ બજારમાં મૂકવા માટે પ્રયત્નશીલ રહેતો હોય છે. દીર્ઘદ્રષ્ટિને ધ્યાનમાં રાખી બેઝીક ઈન્દરાસ્ટ્રક્ચર ઊભું કરી, આધુનિક ઉપકરણો, જાયન્ટ મશીનો, વિશાળ ઉદ્યોગો, હાઈવેસ અને તેના પર દોડતા વાહનો જ નહીં પરંતુ માનવ જીવનને સ્પર્શતા એકે એક ક્ષેત્રને સુવસ્થિત અને ગઠિત આર્યજનો દ્વારા દુનિયાના દેશો પર લગભગ પોતાનો કાબૂ જમાવી રાખ્યો છે. વીસમી સદીના અંતમાં એમ કહેવાતું કે અમેરિકા ો એક છીંક ખાય તો આખી દુનિયાને શરદી થઈ જાય. અર્થકારણ અને એના લીધે થતી ઉપજતી સમૃદ્ધિ યુ.એસ.એ.ના પ્રવેશદ્વાર પર પગ મૂકતાં જ જણાઈ આવે. તેના શહેરો, રસ્તાઓ, જબરજસ્ત મોટા મોલની ઝાકઝમાળ એવી રીતે પ્રત્યક્ષ થાય કે ઊડીને આંખે વળગે, જો કે આ તો અમેરિકાને ઊડતી નજરથી જોવામાં આવતી સિધ્ધી છે. પરંતુ આ દેશને બારીકાઈથી તપાસવામાં આવે, તો એના સામાન્ય લોકો માટે સાવ નજીવી બાબતોમાં લીધેલી તકેદારી અને તેમના આયોજકોની લોકો સાથેની મિત્રતા આશ્ચર્યચકિત કરી નાંખે તેવી છે. ખાસ કરી સ્ત્રીઓ, સીનીયર સીટીઝન, બાળકો અને અપંગોની લેવાતી કાળજી, ત્યાં ત્યાં વોશરૂમમાં ફાળવવામાં આવતી અલાયદી જગ્યાઓ, જાહેર ટ્રાન્સપોર્ટેશન - બસ કે ટ્રેનમાં ચઢતા-ઉતરતા જરાય તકલીફ ના પડે એ રીતના રોડ કે ટ્રેકના સમાંતરે આયોજીત કરેલા પગથિયા વળી સામાન્ય લોકોની વર્તણૂક અપંગ, બાળકો કે ગર્ભવતી મહિલાઓ અને અજાણ્યા માણસો તરફની, એક આગવી છાપ ઊભી કરી જાય ખરી. કોઈપણ નાનામાં નાનું કાર્ય પણ અહીં પૂરી નિષ્ઠા, પ્રમાણિકતા અને મહેનતથી થયેલું જણાય. તો સામે છેડે અહીંના રહેવાસીઓ તેમના નેતા અને આર્યોજકો પર પૂર્ણ વિશ્વાસ મૂકે છે, પોતાના દેશની બનાવટો ગમે તેટલી
જાન્યુઆરી - ૨૦૧૮
મોંઘી હોય તોય તે ખરીદવાનો આગ્રહ તેમના અર્થકારણને આગળ ધપાવવામાં મદદરૂપ બની રહે છે. આ એક માનવતાનું પાસુ જે કદાચ ઝટ નજરે ચઢતું નથી. પરંતુ એક સવાલ એ થાય કે આવી સિધ્ધીઓના શિખરો તેઓ ચઢ્યા કેવી રીતે! તો એ માટે ઘણા ટૂંકાણમાં તેના ઇતિહાસ પર એક ષ્ટિ નાખવી જરૂરી બને છે.
યુ.એસ.એ. આખો દેશ ઈમીગ્નન્ટનો બનેલો છે. યુરોપથી વ્યાપારના આશયથી આવેલા ઈમીગ્રન્ટસ દેશની વિશાળ અને ફળદ્રુપ જમીન, આર્બોહવા તેના લીધે થતી મૂલ્યવાન પદાર્થોથી લલચાયા. ત્યાંના મૂળ રહેવાસીઓને હરાવી તેમણે પોતાની સત્તાને કાયમ કરી. પરંતુ આવા ઈમીગ્રન્ટની વસ્તી ઓછી હોવાને કારણે શ્રમિકોની ખોટ વર્તાવા લાગી. કહેવાય છે ને કે અછત શોધની જનેતા છે અને નવી શોધખોળો અહીંયા શરૂ થવા લાગી જેમાં ઓછામાં ઓછા શ્રમજીવીઓની જરૂર પડે. આવી રહેલી ઈન્ડસ્ટ્રીયલ ક્રાન્તિથી ઉપલબ્ધ મશીનોને ચલાવવા દેખભાળ રાખવા, રીપેર કરવા અને તેનું સતત નવીનીકરણ કરવા, તેનું પાયાનું જ્ઞાન ધરાવતા લોકો માટે નવી નોકરીઓની તકો ઊભી થવા લાગી, આવા ક્ષેત્રમાં કેળવાયેલા લોકોની સખત જરૂરિયાત પૂરવા અમેરિકાએ પ્રાપ્ત જ્ઞાનને વહેંચવા માંડ્યું. દેશની યુનિવર્સિટીઓએ ખોબલે ખોબલે વિશ્વના વિદ્યાર્થીઓને એડમિશનો આપવા માંડ્યા. એમાં ભારત બાકાત રહી શક્યું નહીં. શરૂઆતમાં નવા આઝાદ પામેલા ભારત દેશમાં હજુ સ્વદેશીનું ઝનૂન વળગી રહ્યું હોવાથી પરદેશ જવાનો વિચાર કોઈ કરતું નહીં. સિવાય કે સ્કોલરશીપ ઉપલબ્ધ હોય અથવા અતિ પૈસાપાત્રના સંતાનો ધીમે- ધીમે આપણાં દેશના શિક્ષણનું માધ્યમ કથળતું ગયું તે એટલે સુધી કે ટ્યુશન ક્લાસ, એડમિશનો માટે ભલામણો, લાગવગો, ડોનેશનો અને સૌથી ઉપર અનામતોએ, ઉચ્ચ શિક્ષણ, સારા વેતનની નોકરી અને સ્વચ્છ જીવનની ખેવના રાખનારાઓ માટે વિદેશ જવું અનિવાર્ય બની ગયું. અત્યારે તો એવો સમય આવીને ઊભો છે કે દર બીજાના ઘરના દીકરા કે દીકરી અમેરિકાના કાયમી રહેવાસી થવા લાગ્યા છે. એકલું ભારત જ નહીં વિશ્વના અનેક દેશોમાંથી ઈમીગ્રન્ટસ અહીં આવી જ રીતે આવીને વસ્યા છે. અમેરિકાના વિકાસમાં આવા વિદેશીઓનો ઘો મોટો ફાળો રહ્યો છે. તેમની સાથે આવતા નવા વિચારો, નવી પદ્ધતિ અમેરિકાના અર્થતંત્રને સબળ બનાવવા ઉપયોગી નીવડે તો અપનાવવામાં તેઓ છોછ અનુભવતા નથી. સાવ સામાન્ય લાગતા વિચારોમાં પણ પોતાની આગવી દૃષ્ટિ ઉમેરી, તેનો અસરકારક અમલ, આ દેશની આગવી ઓળખ કેવી રીતે બને છે, તે આપણે જોઈએ
પ્રબુદ્ધજીવન
૨૫
| SR No. | 526114 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 2018 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sejal Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2018 |
| Total Pages | 52 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 1 MB |