Page Text
________________
મા”
નટવરભાઈ દેસાઈ
‘મા’ વિશે ખૂબ લખાયેલ છે અને જેટલું લખીએ તેટલું ઓછું મારો નિર્ણય છે. આ સાંભળીને બાળકની જે સાચી માતા હતી છે. કારણ આ પાત્ર શબ્દાતિત છે એટલે તેનું પૂરેપુરુ શબ્દમાં વર્ણન તેણે તરત જ કોર્ટને કહ્યું કે હું મારો હક જતો કરું છું અને બાળક કરવું અશક્ય છે. દરેક મનુષ્યના જીવનમાં નાના-મોટા અનેક આ બહેનને આપી દો કારણ તેને બાળકના ટુકડા થાય તેને બદલે પ્રસંગો આવે અને ત્યારે મા ની ગેરહાજરી હોય તો તેની ખોટ તે જીવતું રહે અને ભલે બીજી સ્ત્રી પાસે જાય એટલે હું મારો હક હંમેશા લાગે. તમારી જાત સિવાય તમારા જીવને જે વિશેષ ચાહતું છોડી દઉં. જેનો દાવો ખોટો હતો એ સ્ત્રી મુંગી રહીને આ ચુકાદો હોય તો તેમાં મા નું સ્થાન હંમેશા પહેલું હોય છે.
સાંભળી લીધો. ન્યાયાધીશે ફેસલો આપ્યો કે બાળક સાચેસાચું “મા” અર્થાત્ જેનાં ઉદરમાં તમો નવ મહિના આળોટ્યા અને જેનું હતું તે સ્ત્રીને સોંપવું અને આ બીજી બહેનનો દાવો ખોટો વીર્યના બિંદુમાંથી માનવદેહે આકાર લીધો અને સ્ત્રીનું વાત્સલ્ય છે. આ દ્રષ્ટાંત ઉપરથી બાળક પ્રત્યેનો માતાનો જે સાચો ઝરણું ફૂટ્યું. કહેવાયું છે કે માતૃત્વ વિના સ્ત્રીનો અવતાર એળે વાત્સલ્યભાવ હતો તે દેખાઈ આવે છે. સ્ત્રી વાત્સલ્યના કારણે ગયો, કારણ તે સિવાય સ્ત્રીનું અસલ સ્વરૂપ જોવા મળતું નથી. બાળક જીવતું રહે તેવી ઈચ્છા કરી તે સમજવાનું છે. આનું નામ મા ના અલૌકિક વાત્સલ્યનાં અનેક દ્રષ્ટાંતો છે કે જેને કારણે આપણે “મા”. બાળકના જીવન માટે પોતાનો હક જતો કરે તે મા. કારણ સૌ ઉજળા છીએ. એક પાંચ-સાત વરસના બાળકની માતા ગુજરી કે તે બાળક સ્ત્રીનાં લોહી-માંસમાંથી ઊછરેલું હોય છે અને ગઈ અને બાળક મા વિનાનું થયું. તેના પિતાએ બીજા લગ્ન કર્યા જન્મતાની સાથે તે માતાનું ધાવણ બાળકે પીધુ હોય છે અને જેવો અને છોકરાને નવી મા મળી. થોડા વખત પછી કોઈએ છોકરાને બાળકનો જન્મ થાય એટલે સ્ત્રીના સ્તનમાં દૂધનું ઝરણું ફૂટે તેને પૂછ્યું કે તને તારી નવી મા કેવી લાગી છે? છોકરાનો જવાબ કારણે બાળકનો ઊછેર થાય. આ બધી અભુત ઘટના મા બને તે હતો કે “નવી મા સાચા બોલી છે અને જુની મા જુઠા બોલી હતી'. સ્ત્રી અનુભવે અને બાળકને જન્મ આપ્યા પછી તેનો ઊછેર, તેની આ સાંભળીને પુછવાવાળાને આશ્ચર્ય થયું અને છોકરો આવું કેમ કાળજી, એની માટેની અપેક્ષાઓ અને ચિંતાઓ જેટલી માને થાય કહે છે તે છોકરાને પૂછ્યું, છોકરાનો જવાબ હતો પહેલા હું તોફાન તેટલી અન્ય કોઈને થાય નહિ અને કદાચ બાળકના પિતાને પણ કરતો ત્યારે મને સજા કરવા મારી મા ખોટું બોલતી કે આખો ન થાય. અનેક વર્ષો પહેલા આદરણીય કવિ બોટાદકરે “મા” ને દિવસ મને ખાવા નહિં આપે. પરંતુ બે-ત્રણ કલાક પછી તે બોલેલું બદલે “જનની’ શબ્દ વાપરીને જે કાવ્ય લખ્યું છે તે વાચનારના ફરી જતી અને સામેથી બોલાવીને, પાસે બેસાડીને મને જમાડતી હૃદયને સ્પર્શી જાય તેવું હોવાને કારણે આપણે બધા એ કાવ્યા એટલે તે ખોટા બોલી હતી. તેની સામે નવી મા જ્યારે ગુસ્સે થાય હજુ ભૂલ્યા નથી. છે ત્યારે જમવાનું નહિ આપુ તેમ કહે છે અને તે પ્રમાણે એ જમવાનું “પ્રભુના એ પ્રેમતણી પૂતળી રે લોલ.' નથી આપતી. હું ગમે તેટલો ભુખ્યો થાઉં પણ એણે કહ્યા મુજબ તે વાક્યા હૃદયના ઊંડાણમાંથી પ્રગટ થયેલ છે અને મા છે તે એ જમવાનું આપતી જ નથી એટલે એ સાચા બોલી છે. આ દ્રષ્ટાંત પ્રેમની મૂર્તિ છે. અનેક અવગુણો ભરેલા બાળકનું સતત દુઃખ ઉપરથી જે માએ બાળકને જન્મ આપ્યો હોય, તેનો જે વાત્સલ્યભાવ હોવા છતાં મા તેનું કદી અહિત ઈચ્છતી નથી અને હંમેશા તેનાં હોય તે બીજી કોઈ સ્ત્રીમાં ન આવી શકે. મા ના વાત્સલ્યનું સચોટ હિતનું જ વિચારે છે અને કરે છે. તેને કહેવાય છે “મા'. દર્શન આ દ્રષ્ટાંત દ્વારા સમજી શકાય. એક વખતે ત્રણ-ચાર આ વાતો આજના યુગમાં ભુલાઈ ગયેલ છે અને સમાજ ખોટી મહિનાના બાળક માટે તેની મા હોવાનો દાવો કરતી બે સ્ત્રીઓ દિશામાં જઈ રહ્યો છે તે આપણે જાણીએ છીએ. મા શું છે તેની વચ્ચે ઝગડો થયો અને આ બાળક સાચેસાચ કોનું છે તે જાણવા જાણકારી લગભગ બધાને હોય જ. પરંતુ તેને અનુરૂપ મા સાથેનું માટે કોર્ટમાં કેસ થયો. ન્યાયાધીશ દીર્ધદૃષ્ટિવાળા હતા અને થોડી તેનું વર્તન હોતું નથી અને આપણને દુઃખ થાય એવા અનેક બનાવો ઘણી સાક્ષીઓની જુબાની લીધા બાદ પછી તેમણે બાળકને કોર્ટમાં જોવા મળે છે, વાંચવા મળે છે અને પૈસા ખાતર અથવા બીજા હાજર કરવાનું કહ્યું. બંને બહેનોને પણ હાજર રાખી. ત્યારબાદ કોઈ સ્વાર્થને કારણે સંતાન પોતે જ માતાનું ખૂન કરે એવા બનાવો ચુકાદો આપતા ન્યાયાધિશે એમ કહ્યું કે બંને પક્ષને સાંભળ્યા પછી પણ બનતા રહે છે. હિંસક પશુઓમાં પણ આવું નહિ બનતું હોય બંનેએ સચોટ રીતે બાળક તેનું જ છે તેવી રજૂઆત કરી છે એટલે તેવું હું માનું છું અને આપણે હવે માનવને બદલે પશુ થતા જઈએ આ કેસમાં બંને બહેનો હકદાર હોય તેમ લાગે છે એટલે આ છીએ અને આપણી જન્મદાત્રી મા ને અવગણતા થયા છીએ. વહુને બાળકના બે સરખા હિસ્સા કરી બંનેને એક-એક આપી દેવો તેવો રાજી કરવા મા ને ઘઘલાવીએ છીએ. કદાચ મજબુરી પણ હોઈ
(જાન્યુઆરી - ૨૦૧૮
પ્રબુદ્ધ જીવળ
( ૨૧ ).
| SR No. | 526114 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 2018 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sejal Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2018 |
| Total Pages | 52 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 1 MB |