Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 97

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૯૭
ઘર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક કિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓવિરોષક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
હું આત્મારૂપી ઘરમાં કર્મના સંબંધથી દોષરૂપી કચરો નિરંતર એકઠો કંપન થયા વિના મન, વચન કે કાયા, ત્રણમાંથી એકેય યોગ પોતાની હૈ $ થાય છે. તેને દર પખવાડિયે, દર ચાતુર્માસે કર્મના સંબંધથી દોષરૂપી પ્રવૃત્તિ કરી શકતો નથી. તેથી ત્રણેય યોગો વડે થતી શુભ કે અશુભ ૬ છે કચરો નિરંતર એકઠો થાય છે. તેને દર પખવાડિયે, દર ચાતુર્માસીએ ક્રિયા આત્મા જ કરે છે, પણ આત્માને છોડીને કેવળ પુદ્ગલ કરતું છે અને દર સંવત્સરીએ વધારે પ્રયત્નપૂર્વક સાફ કરવાથી જ દૂર થઈ નથી, એમ માનનારા જ નિર્દમ્ભ રહી શકે છે. શુદ્ધ અધ્યાત્મ જ્ઞાન છે હું શકે છે. તેથી શાસ્ત્રકારોએ દેવસિક, રાત્રિક, પાક્ષિક, ચાતુર્માસિક અને ક્રિયા ઉભયના સમન્વયમાં છે. પ્રતિક્રમણની ક્રિયામાં પાણી છે અને સાંવત્સરિક એમ પાંચ પ્રતિક્રમણ ફરમાવ્યા છે. તેમાં પ્રથમ અને તેના રસની માફક કે દૂધ અને મીઠાશની માફક જ્ઞાન અને ક્રિયા ? ૐ દેવસિક પ્રતિક્રમણ ફરમાવવાનું કારણ એ છે કે–તીર્થની સ્થાપના દિવસે ઓતપ્રોત મળી ગયેલા છે તેથી તે નિર્દોષ અધ્યાત્મ છે. હું થાય છે અને તીર્થની સ્થાપનાના પ્રારંભથી જ પ્રતિક્રમણ કરવાનું હોય છે. શંકા ૧૦: પ્રતિક્રમણની ક્રિયામાં યોગ ક્યાં છે?
શંકા ૯ : પ્રતિક્રમણ તો ક્રિયારૂપ છે, તેથી તેના વડે અધ્યાત્મની સમાધાનઃ સાચો યોગ મોક્ષસાધક જ્ઞાન અને ક્રિયા ઉભયસ્વરૂપ છે સિદ્ધિ શી રીતે થાય?
છે. આચાર્ય શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ એમના ગ્રંથ “યોગવિશિકા'માં કહ્યું ઈં સમાધાન : અધ્યાત્મનું સાચું સ્વરૂપ ન સમજનારને આ શંકા છે૬ થાય છે. એનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ સમજનારને તો પ્રતિક્રમણની સમગ્ર મુવમવેદ નોયો નો સવ્વો ધર્મવીવારો’ હૈ ક્રિયા અધ્યાત્મ સ્વરૂપ જ ભાસે છે. અધ્યાત્મ શબ્દનો અર્થ સમજાવતા એવી જ રીતે ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી કહે છેછે. શ્રીમદ્ યશોવિજયજી મ. ફરમાવે છે–આત્માને ઉદ્દેશીને પંચાચારનું “મોક્ષેખ યોનનાદ્યો 1: સર્વોડણીવાર છે જે પાલન થાય તે અધ્યાત્મ છે. જ્ઞાન અને ક્રિયા ઉભયને અધ્યાત્મ જીવને પરમ સુખસ્વરૂપ મોક્ષની સાથે જોડનાર સર્વ પ્રકારનો 3 મેં માનેલું છે. એકલી ક્રિયા અધ્યાત્મ નથી તેમ એકલું જ્ઞાન પણ અધ્યાત્મ ધર્મવ્યાપાર એ યોગ છે. અર્થાત્ મોક્ષકારણભૂત આત્મવ્યાપાર એ ૐ નથી. “મોહના અધિકાર રહિત આત્માઓની આત્માને ઉદ્દેશીને શુદ્ધ જ ખરેખર યોગ છે. જે પ્રતિક્રમણની ક્રિયાને સર્વાશે લાગુ પડે છે. ? $ ક્રિયા તેને જિનેશ્વર અધ્યાત્મ કહે છે.” “જ્ઞાન અને ક્રિયા ઉભયરૂપ તે કેવળ આસન, પ્રાણાયામ કે કેવળ ધ્યાન, ધારણા કે સમાધિની * અધ્યાત્મ છે, અને તે નિર્દભ આચારવાળા પુરુષોને જ વૃદ્ધિ પામે ક્રિયા એ મોક્ષસાધક યોગસ્વરૂપ બને તેવો નિયમ નથી. જૈન સિદ્ધાંત
કહે છે-કોઈ પણ આસન, કોઈ પણ સ્થાન કે કોઈ પણ મુદ્રાએ, જે ક્રિયાને કેવળ કાયાની ચેષ્ટા કહીને જેઓ જ્ઞાનને જ અધ્યાત્મ કોઈ પણ કાળે અને કોઈ પણ ક્ષેત્રે તથા કોઈ પણ (બેઠી, ઊભી કે જે હું માને છે, તે ઓ નું જીવન
સૂતી) અવસ્થાએ મુનિઓ હું નિર્દશ્ન બનવું સંભવિત નથી, મહાવીર વંદના
કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષ પામી છે કારણ કે છઘસ્થ અવસ્થામાં
શકે છે. તે સંબંધી કોઈ પણ શું ૐ મન ભળ્યા વિના કેવળ કાયાથી વિદ્યાબેન મહાસુખલાલ શાહ (ખંભાતવાળા)ના અનુદાનથી શ્રી | એક ચોક્કસ નિયમ નથી. Ė 3 જાણપણે થઈ શકતી નથી. મુંબઈ જૈન યુવક સંઘે પ્રેમપુરી આશ્રમમાં મહાવીર વંદના'નું
નિયમ એકમાત્ર પરિણામની સશરીરી અવસ્થામાં જે મ | આયોજન કર્યું હતું. તેની ઑડીયો C.D. વિના મૂલ્ય મળશે.
શુદ્ધિનો અને યોગની શું | જેમને આ ઑડીયો C.D. જોઈતી હોય તેઓએ નીચેના સરનામે સુસ્થતાનો છે. પરિણામની થઈ શકતી નથી તેમ કાયાની | ફોન કરી મેળવી લેવા વિનંતી. કુરિયર કરવામાં નહીં આવે: શુદ્ધિ કે યોગની સુસ્થતા જે કે વાણીની ક્રિયા કેવળ કાયા કે શ્રી કમલેશભાઈ શાહ
રીતે થાય તે રીતે વર્તવું. એ જે સુ કેવળ વાણીથી થઈ શકતી નથી. વિરલ ડ્રેલર્સ, ૯૨૫ પારેખ માર્કેટ, ઓપેરા હાઉસ,
કર્મક્ષય કે મોક્ષલાભનો ? હું વાણીનો વ્યાપાર કાયાની
અસાધારણ ઉપાય છે. અને મુંબઈ-૪૦૦ ૦૦૪. હું અપેક્ષા રાખે છે અને મનનો
તે જ વાસ્તવિક યોગ છે. વ્યાપાર પણ કાયાની અપેક્ષા ટેલિફોન :૨૩૮૬૩૮૨૬. મોબાઈલ : ૯૮૨૧૯૩૨૬૯૩.
પ્રતિક્રમણની ક્રિયા એ શું રાખે છે. તેવી જ રીતે મનનો
પરિણામની શુદ્ધિ અને $ વ્યાપાર જેમ આત્માની અપેક્ષા રાખવા જેવી છે તો સર્વેને આ લાભ લેવા વિનંતી.
યોગની સુસ્થતાનો અનુપમ શું રાખે છે, તેમ વાણી અને | શ્રી કમલેશભાઈના સહકારથી આ કાર્યક્રમ તા. ૨૫-૪- ઉપાય છે તેથી તે પણ એક હું કાયાનો વ્યાપાર પણ આત્માની | ૨૦૧૫ના યોજાયો હતો. આ કાર્યક્રમમાં શ્રીમતી ઝરણા વ્યાસ અને પ્રકારનો યોગ છે અને હું 3 અપેક્ષા રાખે છે. આત્મપ્રદેશોનું | એમના સાથીઓએ ભાવવાહી ભક્તિ સંગીતો પ્રસ્તુત કર્યા હતા. | મોક્ષનો હેતુ છે. * * *
છે.'
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 4 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક 5 જૈન ધર્મ અને અધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક જૈન ધર્મ અને અધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન