Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 85

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૮૫
અન્યને બતાવવા, પોપટપાઠ બોલવા, કેવળ યશ આદિ માટે સૂક્ષ્મ પાપોના પ્રાયશ્ચિત માટે પણ પ્રતિક્રમણમાં વિસ્તારથી માર્ગદર્શન હૈ ૬ થતું દ્રવ્ય પ્રતિક્રમણ પ્રયોગશૂન્ય અને નિષ્ફળ છે. મુમુક્ષુ સાધકો આપવામાં આવ્યું છે. રાત્રિના સ્વપ્નમાં પણ થયેલા દોષોની તે માટે ભાવ પ્રતિક્રમણ જ ઉપાદેય છે.
પ્રાતઃકાલીન પ્રતિક્રમણમાં આલોચના કરી લેવામાં આવે છે. શું ભૂતકાળમાં લાગેલા દોષોની આલોચના કરવી, વર્તમાનમાં આવશ્યક સૂત્રમાં પાંચમું આવશ્યક એ કાયોત્સર્ગ છે. જૈન ધર્મની શું લાગતા દોષોથી સંવર દ્વારા બચવું, પ્રત્યાખ્યાન દ્વારા ભાવિમાં આ વિશિષ્ટ ક્રિયામાં યોગ અને ધ્યાન અભિપ્રેત છે. આવતા દોષોને રોકવા પાળ બાંધવી. હેમચંદ્રાચાર્યએ યોગશાસ્ત્રમાં પ્રત્યેક ક્રિયાની શુદ્ધિ (ઈર્યાવહી) ઐર્યાપથિકી (આલોચના સૂત્ર) 3 અશુભ યોગોની નિવૃત્ત અર્થે પ્રતિક્રમણ છે' તેમ કહેલું છે. પ્રતિક્રમણ કરવાથી થાય છે. તસ્સ ઉત્તરી સૂત્ર..ના ઉચ્ચારણ પછી $
જૈન ધર્મમાં સાંવત્સરિક ક્ષમાપનાના દિવસના પ્રતિક્રમણનું જ લોગસ્સના કાયોત્સર્ગનું ધ્યાન કરાય છે. પછી એક લોન્ગસ છે શું વિશેષ મહત્ત્વ છે. આવશ્યક સૂત્રની આ ચતુર્થ ક્રિયાનું ‘ક્ષમાપના પ્રગટ બોલાય છે. આટલું બોલ્યા પછી જ ચૈત્યવંદનાદિ અનુષ્ઠાનો રે ક પર્વ' વિશ્વને અણમોલ ભેટ છે. આ દિવસે વ્યક્તિ વ્યક્તિ વચ્ચે, કરાય છે એટલે લોગ્સસની સાથે એર્યાપથિકી સૂત્રને અવિનાભાવી કે હું કુટુંબ, પરિવાર, સગા, મિત્રો, સ્વજનો, સહકાર્યકરો, નોકર, (અતૂટ) સંબંધ સ્પષ્ટ રહેલો છે. હું માલિક વચ્ચે ગેરસમજણના વાદળો દૂર થતાં ક્ષમા આપવા અને શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ તેમના યોગવિંશિકા ગ્રંથમાં યોગના પાંચ 9 સ માગવા દ્વારા સમજણનો સૂરજ ઊગે છે. કુટુંબમાં સામંજસ્ય સ્થપાય પ્રકાર દર્શાવ્યા છે. (૧) સ્થાન (૨) વર્ણન (૩) અર્થ (૪) આલંબન શું છે. સમાજમાં મૈત્રીભાવનો આદર્શ પુનઃ સ્થાપિત થાય છે. હાર્મનીનું (૫) નિરાવલંબન. પહેલાં બે કર્મયોગ છે અને પછીના ત્રણ જ્ઞાનયોગ છે ૐ સર્જન થતાં હળવાશ અને પ્રસન્નતાનો અનુભવ થાય છે. છે. કું ભગવાન મહાવીરે જીવનની એકરૂપતા પર ભાગ આપ્યો છે. આગમિક પરિષાભામાં ‘યોગ’ શબ્દનો પ્રયોગ મન, વચન અને ? શું જૈન ધર્મનું પ્રતિક્રમણ જીવનની એકતાનો બોધ આપે છે. જીવન કાયાની ક્રિયા માટે કરવામાં આવ્યો છે. આત્માનો વીર્યગુણ મન, હું $ એક સંઘર્ષ છે. દોડધામભરી સંકુલ જીવનશૈલીને કારણે સાવધાની વચન, કાયા દ્વારા અભિવ્યક્ત થાય છે. તેથી તે ત્રણને “યોગ' એવી ૬ ૩ રાખવા છતાં પણ મન, વાણી અને કર્મમાં ભિન્નતા આવી જાય છે. સંજ્ઞા પ્રાપ્ત થાય છે. પરંતુ મોક્ષે યોગના ૮ યોગ એવો મોક્ષસાધક 3
પ્રતિક્રમણ એ ભિન્નતાનું એકતામાં પરિણમન કરાવે છે. શ્રમણ યોગ કેળવવા ક્રિયારૂપ નથી પરંતુ જ્ઞાન અને ક્રિયા ઉભયના શુ સંસ્કૃતિની જૈન પરંપરાની પાવન ક્રિયા, પ્રતિક્રમણ મન, વાણી સંમિલનરૂપ છે તેથી ‘યોગ’ શબ્દ જ્ઞાનક્રિયાના સંયોગરૂપ “ધ્યાન' પણ હું અને કર્મનું સંતુલન રાખવામાં સહાયક બને છે. પશ્ચાતાપના માટે પ્રયુક્ત કરી શકાય. કે પ્રવાહમાં ભૂતકાલીન, દોષોને ધોઈ નાખે છે. શુદ્ધ જીવનના નૂતન (૧) કાયોત્સર્ગ મુદ્રા : તે કાયોત્સર્ગ વિશુદ્ધ છે જેમાં વ્યક્તિ છે પ્રકરણ ખોલતા સાથે સાધક રટે છે છૂટું જૂના પાપથી નવું ન બન્ને હાથ લાંબા કરીને સમપાદ ઊભો રહે છે અને બે પગ વચ્ચે
બાંધુ કાંઈ.' પ્રતિક્રમણ પણ એ જ સૂરનો પ્રતિછંદ છે. પ્રતિઘોષ ચાર આંગળાનું અંતર રાખે છે ને શરીરનો કોઈ પણ ભાગ હલાવ્યા ? ૬ છે. આવું પ્રતિક્રમણ એ સ્વદોષ દર્શન અને આત્મનિરીક્ષણનો પાવન વિના સ્થિર રાખી, સમપદ એટલે કે બન્ને પગ સીધા અને સમતોલ ૬ અવસર છે. પ્રતિક્રમણ એ આત્માનું દિવ્ય સ્નાન છે.
રાખવા જેથી જ્યારે અંતરમુખ થાય ત્યારે શ્વાસોચ્છવાસના પ્રતિક્રમણ એ એવી ઔષધિ છે કે પૂર્વના પાપ હશે તો તે દૂર ગમનાગમન ઉપર નાભિચક્ર પર ધ્યાનમગ્ન થઈ શકાય. ૩ થશે અને જો નહિ હોય તો પણ સંયમની સાધના માટે બળ મળશે (૨) આસિતમુદ્રા : આમાં સાધકે પદ્માસન, અર્ધપદ્માસન કે ? ન અને સ્કૂર્તિ પણ મળશે. રાઈટ આઈડેન્ટીટી થતાં પ્રતિક્રમણની ક્રિયા સુખાસનમાં બેસવાનું હોય છે. શરીરને શિથિલ અને નિશ્ચલ $ જીવનમાં સહજ બનશે. વેસ્ટર્ન સાયકોલોજીસ્ટ પાશ્ચાત્ય રાખવાનું, કરોડરજ્જુ ટટ્ટાર છતાં સરળ. હું મનોવિજ્ઞાનીઓ મનને જ સર્વેસર્વા માને છે. જ્યારે જૈન દાર્શનિકોના (૩) શયિતમુદ્રાઃ આ મુદ્રામાં સંથારિયા કે શેત્રુંજી પર લાંબા હું ૬ મતે મનથી આગળની વસ્તુ આત્મા છે. આત્મદર્શન જૈન સંસ્કૃતિની થઈને સૂઈ જવું. માથા નીચે ઓશીકું વગેરે ન રાખવાં. ચત્તા સૂવું, ૬
મૌલિક વિશેષતા છે માટે જ જૈન ધર્મની દરેક ક્રિયાઓનું અંતિમ હાથ, પગ છૂટ્ટા રાખવા. ચત્તા ન ફાવે તો પડખાભર સૂવું તેને લક્ષ આત્મશુદ્ધિ જ હોય છે. આવશ્યક સૂત્રની દરેક ક્રિયાઓ આત્મા “પાર્શશયન' કહે છે. પછી શિથિલકરણ કરવું. પર લાગેલા કર્મોની નિર્જરા અર્થે હોય છે.
લોગસ્સ સૂત્રની પહેલી ગાથા દોષની વિશુદ્ધિ પ્રાયશ્ચિત-કરણની - સાંસારિક ક્રિયા કલાપોની જાણકારી ઈન્દ્રિયોના માધ્યમ દ્વારા કલ્પી શકાય. પાંચમી ગાથામાં પણ એ જ ભાવ છે. બીજી અને $ દ્રવ્યમનને થાય છે. રાગદ્વેષ રૂપ કષાયોને ભાવમન ગ્રહણ કરી ત્રીજીમાં વંદનીય પ્રક્રિયા છે જે ચારિત્ર વિશુદ્ધિની છે. દર્શન, જ્ઞાન ૐ તેનું વિશ્લેષણ કરે છે અને તે કર્મબંધમાં પરિણમતું હોય છે. દ્રવ્ય અને ચરિત્ર વિશુદ્ધિ માટેની પ્રક્રિયા લોગસ્સ સૂત્રની છઠ્ઠી ગાથામાં 8
અથવા ભાવમન દ્વારા અજાણતા પાપોનું સેવન થઈ જાય તેવા ભાવી શકાય છે. સાતમી ગાથામાં આલંબન ન હોવાથી, પરમાત્મા ? જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિરોષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્લિાઓ વિશેષાંક
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક કિયાઓ વિશેષક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક