________________
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૮૧
હું અવસર્પિણિ કાળમાં થયેલ ચોવિસે તીર્થકર ભગવંતોનું નામ ગ્રહણ ઝાણેણં (ધ્યાનથી) અપ્પા (જાતને) વોસિરામિ (ત્યાગ કરું $ પૂર્વકનું કીર્તન સ્મરણ. આ તો એ ૨૪ તીર્થકર ભગવાનના ઉચ્ચાર સાથે બે લોગસ્સનો ચારિત્રનો, ૧ લોગસ્સનો દર્શનનો ૬ જે નામસ્મરણ છે કે જેમણે, પાંચ મહાવ્રત કે અણુવ્રત ધારણ કરીને, તથા ૧ લોગસ્સનો જ્ઞાનનો કાઉસ્સગ્ગ “આયરિય ઉવઝાય...' શું ષડકાય રક્ષા (જીવદયા)નો, પંચાચારની પાલનાનો, રત્નત્રયની સૂત્ર પછી કરેમિ ભંતે, જો મે દેવસિઓ સૂત્ર બોલીને “ચંદેસુ હૈ ૬ આરાધનાનો, તત્ત્વત્રયની ઉપાસનાનો તથા પ્રસ્તુત ષડાવશ્યકનો નિમાયરા” સુધી લોગસ્સ સૂત્ર જિનમુદ્રામાં સ્થિર થઈ કરાતો હોય હું 3 મોક્ષ પામવાનો, સર્વ દુઃખોનો અંત કરી સર્વાગ સંપૂર્ણ, શુદ્ધ, છે. આ ચારિત્ર, દર્શન, જ્ઞાનનો પ્રતિક્રમણ પછી કરાતો કાઉસગ્ગ; છે શાશ્વત, સ્વાધીન, સર્વોચ્ચ સુખની પ્રાપ્તિનો મોક્ષમાર્ગ સ્થાપ્યો અને એ પાંચમું આવશ્યક છે. લોગસ્સનો જ કાઉસગ્ન કરવાનો હોય 3 પ્રરૂપ્યો. આ લોગસ્સ સૂત્રના ઉચ્ચારણથી દર્શન અર્થાત્ શ્રદ્ધાગુણની છે. નવકાર ગણવારૂપ કાઉસગ્ગ વૈકલ્પિક નથી પણ અપવાદિક છે. છે શુદ્ધિ થાય છે અને શુદ્ધિમાં વૃદ્ધિ થાય છે. નાણમિ- અતિચારની નમસ્કારમંત્રથી માત્ર ગુણપર્યાયને વંદના થાય છે. લોગસ્સથી તો * આઠ ગાથાના કાઉસગ્ગ પાર્યા પછી લોગસ્સ સૂત્ર બોલવાનું હોય દ્રવ્યગુણપર્યાયને વંદના થાય છે.
છે, તે લોગસ્સ સૂત્ર-ચતુર્વિશતિસ્તવ એ “ચઉવિસત્યો' નામનું (૬) પચ્ચખાણ : કાઉસગ્ન પછી પચ્ચખાણ લેવામાં આવે તે ૬ બીજું આવશ્યક છે. આ સૂત્રથી જેમના દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય અભેદ છે કે પછી તેનું સ્મરણ કે ધારણા કરાતી હોય છે. પચ્ચખાણથી ૬ છે હોય છે એવા ૨૪ તીર્થકર ભગવાનના નામસ્મરણને વંદના છે. તપાચાર-વીર્યાચારની શુદ્ધિ થતી હોય છે તેમજ શુદ્ધિની વૃદ્ધિ થતી હૈ 8 (૩) વાંદણા-વંદન : દેવદર્શન, દેવપૂજા પછી રોજેરોજ ગુરુને હોય છે. પ્રતિજ્ઞા ગ્રહણથી ત્યાગીને ત્યાગમાં સ્થિર રહેવાનું બળ હું વંદન કરી તેમની સુખશાતાની પૃચ્છા કરવાપૂર્વક ભાત-પાણી એટલે મળતું હોય છે તથા ત્યાગવૃત્તિ કેળવાતી હોય છે. રાઈ પ્રતિક્રમણમાં હૈ કે આહારદિનો ધર્મલાભ આપવા વિનંતી કરવી જોઈએ. ‘લોગસ્સ’ પ્રાતઃકાળે નવકારશી આદિના અને સાયંકાળે પાણહાર, ચોવિહાર રે 8 પછી ત્રીજા આવશ્યકમાં પ્રવેશની મુહપત્તિ પલવવામાં આવે છે અને આદિના પચ્ચખાણ (પ્રતિજ્ઞા) ગુરુ પાસેથી ગ્રહણ થાય છે. આ છે 8 સત્તર સંડાસાપૂર્વક દ્વાદશાવર્ત વંદન કરાય છે તે બે વાંદણા લેવાની પચ્ચખાણ ગ્રહણ છઠું આવશ્યક છે. ૨ વિધિ એ “વાંદણા’ નામનું ત્રીજું આવશ્યક છે. ગુરુ ભગવાન અઢાર પ્રતિક્રમણના સઘળાંય સૂત્રોનું ઉચ્ચારણ મંત્રાક્ષર સ્વરૂપ હોવાથી ? ક હજાર(૧૮૦૦૦) શીલાંગધારક છે. અર્થાત્ ૧૮૦૦૦ પ્રકારે શીલ- એ એવા શબ્દ આંદોલનો ઊભા કરે છે કે તેની આત્મહિતમાં અસર ક ચારિત્રને ધારણ કરનાર છે.
થતી હોય છે. હાલનું વિજ્ઞાન પણ ધ્વનિ આંદોલનની અસરનો (૪) પ્રતિક્રમણ : ઈચ્છાકારેણે સંદિસહ ભગવન! દેવસિએ સ્વીકાર કરે છે અને કહે છે કે સંગીતથી દૂધાળા ઢોર વધુ દૂધ આપે હું હું આલોઉં?નો આદેશ માગવા સાથે પ્રતિક્રમણનો આરંભ થાય છે. છે અને ખેતરમાં પાક સારો ઉતરે છે. સારા સારા આધ્યાત્મિક છે છે “જો મે દેવસિઓ..' સૂત્રના ઉચ્ચારણસહ વ્રત વિષયમાં સંક્ષિપ્ત હાલરડાં ગાવા પાછળ પણ સારી ભાવિ પ્રજાના નિર્માણનો હેતુ છે. ? ૐ આલોચના થાય છે. પછી ૮૪ લાખ જીવયોનિની વિરાધના જાણતા વર્તમાનની સોનોગ્રાફીનું વિજ્ઞાન ધ્વનિ આંદોલનના પાયા ઉપર હૈં 3 અજાણતા ત્રિયોગ થઈ હોય તો તેની ક્ષમાયાચના સાત લાખ સૂત્રના રચાયેલ છે. હું ઉચ્ચારણથી થાય છે, અને અઢાર પાપસ્થાનક સૂત્રોચ્ચારથી ૧૮મા પ્રતિક્રમણની વિધિ તથા સૂત્રો વિશેની વધુ જાણકારી ગુરુગમથી હું ૬ મિથ્યાત્વ સહિતના અઢારે પાપ જાણતા અજાણતા ત્રિયોગ કરી મેળવી લેવી. વિસ્તારભયથી વિશેષ વિષયને સંક્ષેપેલ છે. 3 સેવાયા હોય તેની ત્રિવિધ ક્ષમાપ્રાર્થના થાય છે. આ માટે ૧૮ હાથીની છંદ : નમસ્કાર મંત્ર જુદા જુદા રાગમાં ગાઈ શકાતો હોય છે મેં
કથા સમજી લેવા જેવી છે. ત્યાર બાદ પ્રતિક્રમણ બીજ સૂત્ર સવસવિ પણ માલકોશ રાગમાં ગવાતો નવકાર મંત્ર પ્રસિદ્ધ છે. $ દેવસિઅ..ના ઉચ્ચારણથી વીરાસન કે ગોદોહિકા આસને બેસીને શ્રી સકલકુશવલ્લી ચૈત્યવંદન સૂત્ર, મોટી શાંતિની ૧૮મી ગાથા, હું નમસ્કાર મહામંત્ર, કરેમિ ભંતે તથા ઈચ્છામિ પડિક્કમિ કે જો મે સકલાત્ સૂત્રની ૩૦મી ગાથા માલિની છંદમાં છે. અજિત શાન્તિ હૈ
દેવસિઓ...ના સૂત્રોચ્ચાર સાથે ૫૦ ગાથાના વંદિતુ સૂત્રથી વ્રતોને સ્તવન ઘણાં બધાં જુદા જુદા ગેય છંદ અને રાગમાં છે. કલ્લાકંદ, કું ૩ લાગેલા અતિચારનું પ્રતિક્રમણ કરાય છે. “આયરિય સંસાર-દાવનલ, તથા નાસ્યાની થાય જુદા જુદા છંદમાં છે અને હું ૐ વિઝાએ'...સૂત્ર સુધી ચોથું આવશ્યક ગણાય છે જેમાં પષ્મી, ગેય છે. મોટા ભાગના સૂત્રો ગાથા-આર્યા છંદમાં છે. ઉપરોક્ત ? કું ચૌમાસી અને સંવત્સરી પ્રતિક્રમણનો પણ સમાવેશ થતો હોય છે. ગ્રંથમાં છંદની યાદી અને સૂત્રમાં કે ગાથામાં વપરાયેલ છંદની ; હું મહાત્માઓ સાધુ-સાધ્વી વંદિતા સૂત્રના સ્થાને પગામ સઝાય બોલે વિગત આપેલ છે તે જોઈ લેવી. અજિત-શાંતિની રચના તો એવી છે
છે કે જો તે રાગમાં સારી રીતે ગાવામાં આવે તો ભલભલાના દિલ હું ૩ (૫) કાઉસ્સગ : ઠાણેણં (સ્થાનથી), મોણેણં (મીનથી), ડોલી ઊઠે એવી રચના છે. જો કે પ્રતિક્રમણનો હેતુ ગીત-સંગીતનો 3 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક * જૈન
કે જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક 9 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક